The object of research, development or design (in Russian) : Объекты исследований – сахарная свекла, соя, озимая пшеница, орошаемые светлые сероземы Жетысуской (Алматинской) области в КХ "Кайнар Коксу"

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандары – қант қызылшасы, соя, күздік бидай, Жетісу (Алматы облысы) "Қайнар Көксу" ШҚ суармалы ашық топырақ

Aim of work (in Russian) : Обеспечение устойчивой продуктивности агрофитоценозов на почвах низкого естественного плодородия юго-востока Казахстана и принятие решений о внесении минеральных и биологических удобрений, обеспечивающих повышение уровня плодородия почвы и снижение прямой эмиссии закиси азота

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстанның оңтүстік-шығысындағы табиғи құнарлылығы төмен топырақтарда агрофитоценоздардың тұрақты өнімділігін қамтамасыз ету және топырақ құнарлылығының деңгейін арттыруды және азот шала тотығының тікелей эмиссиясын төмендетуді қамтамасыз ететін минералды және биологиялық тыңайтқыштар енгізу туралы шешімдер қабылдау

Методы исследования (на русском) : Применены классические методы и методики решения задач (по-левые и лабораторные исследования). Обработка данных полевых опытов и лабораторных эксперимен-тов, подтверждение их достоверности и воспроизводимости будет проводиться статистическими методами программного обеспечения SPSS Statistics.

Методы исследования (на казахском) : Есептерді шешудің классикалық әдістері мен әдістері (далалық және зертханалық зерттеулер) қолданылды. Далалық тәжірибелер мен зертханалық тәжірибелердің мәліметтерін өңдеу, олардың сенімділігі мен қайталану мүмкіндігін растау SPSS Statistics бағдарламалық қамтамасыз етуінің статистикалық әдістерімен жүзеге асырылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Определены участки для закладки полевых опытов под культуры соя, сахарная свекла кукуруза – с.Мукры, Коксуйский район, область Жетысу. Проведен отбор почвенных образцов на глубину 0-20 см и 20-40 см. Составлены агрохимические картограммы обеспеченности почв гумусом и подвижными формами азота, фосфора и калия. Проведен расчет норм удобрений, проведено основное внесение удобрений под посев культур следующего года. Для получения запланированных урожаев культур необходимо внесение под озимую пшеницу N108-111Р167-185, под сахарную свеклу N164-177Р136-271, под сою N197-200Р208-246. Определены исходные значения по кумулятивной эмиссии закиси азота в зависимости от внесения удобрений, выращиваемой культуры, от наличия органического вещества, микробиологической активности почв и агрохимических показателей - под посевами озимой пшеницы концентрация закиси азота составила 440,3 мкг/м3, в поле, подготовленном под посев 2023 года сахарной свеклы и сои этот показатель составил 373,7 и 557,7 мкг/м3. Методом прямого микроскопического подсчета определено количество клеток микроорганизмов в почве под посевами озимой пшеницы, сахарной свеклы, сои. Для посевов озимой пшеницы эта величина составила 215 клеток в 1 мл, сахарной свеклы – 320 кл./1 мл, сои – 300 кл./1 мл. Как показали результаты исследований содержание гумуса в почве под посевами озимой пшеницы составило 0,79% (0,57-1,10%), в почве на участках под сахарную свеклу – 0,76% (0,57-0,89%), сою – 0,9% (0,61-1,08%).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Соя, қант қызылшасы, жүгері дақылдарына егістік тәжірибелерін төсеу алаңдары анықталды – Жетісу облысы, Көксу ауданы, Мұқры ауылы. Топырақ үлгілері 0-20 см және 20-40 см тереңдікте алынды.Топырақтарды қарашірікпен және азот, фосфор, калийдің жылжымалы түрлерімен қамтамасыз ету үшін агрохимиялық картограммалар құрастырылды. Тыңайтқыш нормасын есептеу жүргізілді, келесі жылдың егіс дақылдарына тыңайтқыштарды негізгі енгізу жүргізілді. Жоспарланған егін өнімін алу үшін күздік бидайға N108-111P167-185, қант қызылшасына N164-177P136-271, сояға N197-200P208-246 қолдану қажет. Азот оксидінің жиынтық эмиссиясының бастапқы мәндері тыңайтқыштарды енгізуге, өсірілетін дақылға, органикалық заттардың болуына, топырақтың микробиологиялық белсенділігіне және агрохимиялық көрсеткіштерге – күздік бидай дақылдары бойынша, азот концентрациясына байланысты анықталды. оксид 440,3 мкг/м3, егіске дайындалған алқапта 2023 жылы қант қызылшасы мен сояда бұл көрсеткіш 373,7 және 557,7 мкг/м3 болды. Күздік бидай, қант қызылшасы, соя дақылдарының топырақтағы микроорганизм жасушаларының саны тікелей микроскопиялық санау арқылы анықталды. Күздік бидай дақылдары үшін бұл көрсеткіш 1 мл-ге 215 ұяшықты, қант қызылшасы - 320 жасуша / 1 мл, соя - 300 жасуша / 1 мл болды. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, күздік бидай дақылдарының топырақта қарашірік мөлшері 0,79% (0,57-1,10%), қант қызылшасы егілген жерлерде топырақта - 0,76% (0,57-0,89%), сояда - 0,9% (0,61-1,08%).

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разрабатываемая технология применения удобрений под приоритетные культуры будет востребована фермерскими и крестьянскими хозяйствами юго-востока Казахстана для устойчиво-го развития кластеров растениеводства, стабильного повышения доходов сельских жителей. Регламент применения минеральных и биологических удобрений позволит повысить эффективность использования не только почвенных, но и материально-технических ресурсов, снизить нагрузку на окружающую среду за счет регулируемого применения доз удобрений и уменьшения эмиссии «парниковых» газов из почвы в атмосферу.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Өсімдік шаруашылығы кластерлерін тұрақты дамыту, ауыл тұрғындарының кірістерін тұрақты арттыру үшін басым дақылдарға тыңайтқыштарды қолданудың әзірленген технологиясы Қазақстанның оңтүстік-шығысындағы шаруа қожалықтары мен шаруалардың сұранысына ие болады. Минералды және биологиялық тыңайтқыштарды пайдалануды реттеу топырақты ғана емес, сонымен қатар материалдық-техникалық ресурстарды пайдаланудың тиімділігін арттыруға, тыңайтқыштардың дозаларын бақыланатын пайдалану есебінен қоршаған ортаға жүктемені азайтуға және парниктік газдардың шығарындыларын азайтуға мүмкіндік береді. топырақ атмосфераға.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : сельское хозяйство

Field of application (in Kazakh) : ауыл шаруашылығы