The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются RF-боррелии (Relapsing Fever Borrelia), вызывающие клещевые возвратные лихорадки, а также серопревалентность антител к ним у населения южного региона Казахстана.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны Қазақстанның оңтүстік өңірінің тұрғындарының кене арқылы қайталанатын қызбаларын, сондай-ақ оларға антиденелердің серопреваленттігін тудыратын RF-боррелиясы (Relapsing Fever Borrelia) болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является изучение распространения RF-боррелий в южном регионе Казахстана, проведение их генотипирования, определение серопревалентности антител к RF-боррелиям у населения южного региона страны и разработка стратегии эпидемиологического надзора за этой группой инфекций в Республике Казахстан.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты Қазақстанның оңтүстік аймағында RF-борелиялардың таралуын зерттеу, олардың генотипін жүргізу, республиканың оңтүстік аймағындағы популяциялар арасында RF-боррелияға антиденелердің серопреваленттігін анықтау және Қазақстан Республикасындағы инфекциялардың осы тобын эпидемиологиялық қадағалаудың стратегиясын дайындау.

Методы исследования (на русском) : Сбор клещей методом «флага» и с укушенных животных и людей; картографический анализ, ГИС-картирование; морфологическая видовая идентификация клещей; гомогенизация клещей; экстракция препаратов ДНК; спектрофотометрия; забор крови у людей и животных и получение из нее сыворотки; иммуноферментный анализ; методы описательной и аналитической эпидемиологии; статистические методы; количественная ПЦР в реальном времени, электрофорез нуклеиновых кислот в агарозном геле, секвенирование ДНК, технологии анализа генов на биочипах.

Методы исследования (на казахском) : «Жалау» әдісімен және шаққан жануарлар мен адамдардан кенелерді жинау; картографиялық талдау, GIS-карта жасау; кенелердің морфологиялық түрлерін анықтау; кенелерді гомогенизациялау; ДНҚ препараттарының экстракциясы; спектрофотометрия; адам мен жануарлардан қан алу және одан сарысу алу; байланысты иммуносорбенттік талдау; сипаттамалық және аналитикалық эпидемиология әдістері; статистикалық әдістер; нақты уақыт режиміндегі сандық ПТР, нуклеин қышқылдарының агарозды гельдік электрофорезі, ДНҚ секвенциясы, биочиптерде гендік талдау технологиялары.

Obtained results and novelty (in Russian) : За отчетный период проведен анализ рисков и зонирование территории южного региона РК в соответствии с риском распространения RF-боррелий, вызывающих клещевые возвратные лихорадки (КВЛ). Из-за отсутствия эпиднадзора за КВЛ в РК, зонирование территории проводили с учетом анализа следующих показателей: распространенность иксодовых/аргасовых клещей - потенциальных переносчиков RF-боррелий, плотности населения в местах их обитания и данных о нападении на людей за последние годы, наличия границ с другими странами, где фиксируются КВЛ, климатических и географических данных. Наиболее напряженными районами по КВЛ, вызываемых твердыми клещами, являются г. Алматы и все районы Алматинской области, исключение - Балхашский (низовья Заилийского Алатау), восточные (низовья Жетысу Алатау) и Сарканский районы Жетысуской области. Напряженными районами по КВЛ, вызываемыми мягкими клещами, являются Илийский (западные отроги Шу-Илийских гор) и Балхашский районы Алматинской области (в низовьях реки Иле), районы Жамбылской, Туркестанской и Кзылординской областей, за исключением предгорных территорий. На основании результатов анализа рисков была разработана карта зонирования территории южного региона РК, отражающая потенциальные риски в отношении распространения RF-боррелий. Для серологического мониторинга был проведен сбор образцов сыворотки от 100 условно здоровых людей Жамбылской области и 10 пациентов из г. Алматы с клиническими проявлениями, сходными с симптомами, вызываемыми RF-боррелиями.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Есепті кезеңде іске асыру шеңберінде кене арқылы RF-боррелия тудыратын қайталанатын қызбаның (КҚҚ) таралу қаупіне сәйкес ҚР-ның оңтүстік өңірінің аумағын аймақтарға бөлу және қаупіне талдау жүргізілді. ҚР-да КҚҚ-ға эпидемиологиялық қадағалау жүргізілмегендіктен, RF-боррелиясының әлеуетті тасымалдаушылары иксоид және аргас кенелерінің таралуы, олардың мекендейтін жерлеріндегі популяцияның тығыздығы және соңғы жылдардағы адамдарға жасалған шабуылдар туралы деректер, КҚҚ тіркелген басқа елдермен шекаралардың болуы, сондай-ақ климаттық және географиялық деректер сияқты көрсеткіштерді талдауды ескере отырып жүргізілді. Қатты кенелер тудыратын КҚҚ үшін ең ауыр аймақтарға Алматы қаласы және Алматы облысының Балқаштан басқа барлық аудандары (Іле Алатауының төменгі ағысы), Жетісу облысының шығыс аудандары (Жетісу Алатауының төменгі ағысы) және Сарқан ауданы жатады. Жұмсақ кенелер тудыратын ҚКҚ ауыр аймақтарға Алматы облысының Іле (Шу-Іле тауларының батыс сілемдері) және Балқаш аудандары (Іле өзенінің төменгі ағысында) және тау бөктеріндегі аймақтарын қоспағанда, Жамбыл, Түркістан және Қызылорда облыстарының барлық аудандары жатады. Тәуекелдерді талдау нәтижелері бойынша RF-боррелиясының таралуына қатысты ықтимал тәуекелдерді көрсететін ҚР-ның оңтүстік өңірінің аумағын аймақтарға бөлу картасын жасадық. Серологиялық бақылау үшін Жамбыл облысындағы 100 сау адамнан және Алматы қаласынан RF-боррелиялар тудырған клиникалық көріністерімен ұқсас 10 науқастан сарысу сынамаларын алдық.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Полученные данные проведенного анализа рисков распространения иксодовых и аргасовых клещей, потенциальных переносчиков RF-боррелий, циркулирующих в южном регионе Казахстане могут быть использованы для совершенствование эпидемиологического надзора за природно-очаговыми инфекциями на территории юного региона Казахстана, и в конечном итоге, послужить благополучию граждан и снижению затрат государства в сфере здравоохранения.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қазақстанның оңтүстік өңірінде айналымда жүрген RF-боррелиялардың ықтимал тасымалдаушылары иксоид және аргас кенелерінің таралу қаупін талдау нәтижесінде алынған мәліметтерді эпидемиологиялық қадағалауды жақсарту Қазақстанның оңтүстік өңірінің аумағында табиғи ошақты жұқпаларды жою үшін пайдалануға болады және ең соңында азаматтардың әл-ауқатын жақсартуға және денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттің шығындарын азайту қызмет етеді.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген.

Efficiency (in Russian) : Все запланированные работы выполнены в срок.

Efficiency (in Kazakh) : Барлық жоспарланған жұмыстар уақытында орындалды.

Field of application (in Russian) : Здравоохранение, медицинская генетика, эпидемиология.

Field of application (in Kazakh) : Денсаулық сақтау, медициналық генетика, эпидемиология.