The object of research, development or design (in Russian) : Авторами проекта для разработки предлагаемой методики (ДМЗ) выбраны многочисленные пегматитовые жилы на территории Бакенного месторождения и довольно перспективный нетрадиционный тип литиеносных альбит-сподуменовых пегматитов месторождения Точка (Калба-Нарымский пояс). Второй группой объектов исследования намечены действующие дамбы хвостохранилищ Николаевской и Орловской обогатительных фабрик, на которых будут отрабатываться принципы мониторинга.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жобаның авторлары ұсынылған әдістемені (ЖҚЗ) әзірлеу үшін Бакен кен орнының аумағында көптеген пегматитті өзектерді және Точка (Калба-Нарым белдеуі) кен орнының литийлі альбит сподумен пегматиттерінің дәстүрлі емес түрін таңдады. Зерттеу объектілерінің екінші тобы Николаев және Орлов байыту фабрикаларының қалдық қоймаларының жұмыс істеп тұрған бөгеттерін белгіледі, оларда мониторинг қағидаттары атқарылатын болады.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является разработка методики комплексного использования наземных и глубинных методов зондирования Земли при проведении геологоразведочных работ и мониторинге для исследования территорий закрытых чехлом рыхлых отложений и находящихся в труднодоступных местах с обнаружением новых рудных объектов, выявление которых может существенно укрепить сырьевой потенциал региона и республики в целом.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу кезінде жерді зондтаудың жер үсті және тереңдік әдістерін кешенді пайдалану әдістемесін әзірлеу, борпылдақ шөгінділердің жабынымен жабылған, жаңа кен объектілерін таба отырып, қол жетпейтін жерлерде орналасқан аумақтарды зерттеу үшін мониторинг жүргізу болып табылады, оларды анықтау өңірдің және тұтастай республиканың шикізат әлеуетін елеулі түрде нығайта алады.

Методы исследования (на русском) : Настоящие исследования включают подготовительный, экспедиционный, камеральный и теоретический этапы. В подготовительный этап будет производится работа с фондовыми, архивными и литературными материалами, а также сбор и обобщение данных, полученных с помощью спутниковых снимков в мультиспектральном диапазоне изучаемых участков. В ходе экспедиционных исследований первого года предполагается провести изыскания на наиболее перспективных редкометальных объектах. При проведении дальнейших экспедиционных работ будет произведён мониторинг состояния действующих дамб хвостохранилищ Николаевской и Орловской обогатительных фабрик производственных комплексов ТОО «Востокцветмет». С помощью полученных результатов, в камеральный период, будет осуществляться обработка полученных данных (аэрофотоснимков, космоснимков, георадарограмм, геоэлектрических разрезов).

Методы исследования (на казахском) : Осы зерттеулерге дайындық, экспедиция, камералдық және теориялық кезеңдер кіреді. Дайындық кезеңінде қор, мұрағат және әдеби материалдармен жұмыс жүргізіледі, сондай-ақ зерттелетін учаскелердің мультиспектрлік диапазонында спутниктік суреттер арқылы алынған деректерді жинау және қорыту жүргізіледі. Бірінші жылғы экспедициялық зерттеулер барысында неғұрлым перспективалы сирек металды объектілерде зерттеулер жүргізу болжанады. Одан әрі экспедициялық жұмыстарды жүргізу кезінде "Шығыстүстімет"ЖШС өндірістік кешендерінің Николаев және Орлов байыту фабрикаларының қалдық қоймаларының жұмыс істеп тұрған бөгеттерінің жай-күйіне мониторинг жүргізілетін болады. Алынған нәтижелердің көмегімен камералдық кезеңде алынған деректерді (аэрофотосуреттер, ғарыштық суреттер, георадарограммалар, геоэлектрлік қималар) өңдеу жүзеге асырылатын болады.

Obtained results and novelty (in Russian) : За весь период выполнения проекта будут опубликованы – не менее 3 (трёх) статей в рецензируемых научных изданиях, имеющем процентиль по CiteScore в базе Scopus не менее 50 (пятидесяти). Так же будут опубликованы не менее 2 (двух) статей в рецензируемом зарубежном или отечественном издании, рекомендованном КОКСОН. Результаты исследования будут распространены путем публикации монографии и научных статей в открытой печати, публичных выступлений на конференциях. В результате проведённых исследований будет разработана методика применения методов дистанционного зондирования в комплексе, с использованием геофизических методов, методов спутникового мониторинга и аэрофотосъёмки с помощью беспилотных летательных аппаратов. Авторы проекта предлагают объединить различные, отдельно используемые сегодня методы, в один комплекс. Применение современных спутниковых систем с целью мониторинга объектов горнопромышленного комплекса в реальном времени является на сегодняшний день универсальным решением.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаны орындаудың барлық кезеңінде Scopus базасында citescore бойынша кемінде 50 (елу) процентілі бар рецензияланатын ғылыми басылымдарда кемінде 3 (үш) мақала жарияланатын болады. Сондай-ақ, КОКСОН ұсынған рецензияланатын шетелдік немесе отандық басылымда кемінде 2 (екі) мақала жарияланады. Зерттеу нәтижелері монография мен ғылыми мақалаларды ашық баспасөзде жариялау, конференцияларда көпшілік алдында сөйлеу арқылы таратылады. Жүргізілген зерттеулер нәтижесінде ұшқышсыз ұшу аппараттарының көмегімен геофизикалық әдістерді, спутниктік мониторинг және аэрофототүсірілім әдістерін пайдалана отырып, кешенде қашықтықтан зондтау әдістерін қолдану әдістемесі әзірленетін болады. Жоба авторлары бүгінде бөлек қолданылатын әртүрлі әдістерді бір кешенге біріктіруді ұсынады. Нақты уақыттағы тау-кен кешені объектілерін мониторингтеу мақсатында қазіргі заманғы спутниктік жүйелерді қолдану бүгінгі күні әмбебап шешім болып табылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Экономический эффект может быть достигнут за счет выявления новых рудных объектов и разработка рациональной методики их оценки, что повлечёт за собой возрождение редкометальной отрасли в регионе, что позволит развивать новые высокотехнологические производства. Полученные новые знания по применению дистанционных методов для поиска редкометальных месторождений и мониторинга объектов горнопромышленного комплекса будут способствовать повышению эффективности геологоразведочных работ. В результате реализации проекта приобретённые знания будут способствовать повышению конкурентоспособности наших специалистов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Экономикалық тиімділікке жаңа кен объектілерін анықтау және оларды бағалаудың ұтымды әдістемесін әзірлеу есебінен қол жеткізуге болады, бұл өңірде сирек кездесетін металл саласының жандануына алып келеді, бұл жаңа жоғары технологиялық өндірістерді дамытуға мүмкіндік береді.. Сирек металлды кен орындарын іздеу және тау-кен өнеркәсібі кешені объектілерінің мониторингі үшін қашықтықтан әдістерді қолдану бойынша алынған жаңа білім геологиялық барлау жұмыстарының тиімділігін арттыруға ықпал ететін болады. Жобаны іске асыру нәтижесінде алынған білім біздің мамандарымыздың бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ықпал ететін болады.

Level of implementation (in Russian) : Результаты исследования будут распространены путем публикации монографии и научных статей в открытой печати, публичных выступлений на конференциях. Полученные результаты могут использоваться научно-исследовательскими геологическими организациями, геологоразведочными предприятиями, различными строительными компаниями, организациями по борьбе с ЧС и др. Полученные результаты работ будут внедрены в производство с целью повышения эффективности работы предприятия, снижения затрат на проводимые исследования, что будет подтверждено актом внедрения.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері монографиялар мен ғылыми мақалаларды ашық баспасөзде жариялау, конференцияларда көпшілік алдында сөз сөйлеу арқылы таратылады. Алынған нәтижелерді ғылыми-зерттеу геологиялық ұйымдары, геологиялық барлау кәсіпорындары, әртүрлі құрылыс компаниялары, ТЖ қарсы күрес жөніндегі ұйымдар және т. б. пайдалана алады. Жұмыстардың алынған нәтижелері кәсіпорын жұмысының тиімділігін арттыру, жүргізілетін зерттеулерге жұмсалатын шығындарды азайту мақсатында өндіріске енгізілетін болады, бұл енгізу актісімен расталады.

Efficiency (in Russian) : Полученные результаты могут иметь большое значение, так как на данный момент не существует разработанных технологий по комплексному использованию наземных, глубинных и спутниковых методов зондирования Земли. Применение данных методов при проведении геологоразведочных работ позволит исследовать территории, закрытые чехлом рыхлых отложений и находящихся на глубине с обнаружением новых рудных объектов, выявление которых может существенно укрепить сырьевой потенциал региона и республики в целом.

Efficiency (in Kazakh) : Алынған нәтижелер үлкен маңызға ие болуы мүмкін, өйткені қазіргі уақытта жерді зондтаудың жерүсті, терең және спутниктік әдістерін кешенді пайдалану бойынша әзірленген технологиялар жоқ. Геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу кезінде осы әдістерді қолдану борпылдақ шөгінділердің қаптамасымен жабылған және жаңа кен объектілерін таба отырып, тереңдіктегі аумақтарды зерттеуге мүмкіндік береді, оларды анықтау өңірдің және тұтастай республиканың шикізат әлеуетін едәуір нығайта алады.

Field of application (in Russian) : Данная работа найдёт широкое применение для решения многих задач: при проведении геологоразведочных работ; при проектировании систем разработки и 3-х мерного гидродинамического моделирования; для решения вопросов экологии и охраны окружающей среды; для проведения инженерно-геологических изысканий (обследование грунтов оснований фундаментов); для проведения археологических исследований.

Field of application (in Kazakh) : Бұл кешен көптеген мәселелерді шешу үшін кеңінен қолданылады: геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу кезінде; әзірлеу жүйелерін жобалау және 3 өлшемді гидродинамикалық модельдеу; экология және қоршаған ортаны қорғау мәселелерін шешу үшін; инженерлік-геологиялық ізденістер жүргізу үшін (іргетастар негізінің топырағын зерттеу); археологиялық зерттеулер жүргізу үшін.