Inventory number IRN Number of state registration
0322РК01422 AP14870355-KC-22 0122РК00472
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 11682768 AP14870355
Name of work
Сохранение и использование казахстанских генетических ресурсов одуванчика кок-сагыз (Taraxacum kok-saghyz L.E. Rodin) – источника высококачественного каучука.
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Утеулин Кайрат Ризабекович
0
0
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Республиканское Государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт Биологии и биотехнологии растений"
Abbreviated name of the service recipient РГП на ПХВ «ИББР»
Abstract

Одуванчик кок-сагыз (T. kok-saghyz ). Почвы природных популяций T. kok-saghyz .

Бәйшешек көк-сағыз (T. kok-saghyz ). Табиғи популяциялардың топырағы T. kok-saghyz .

Разработать способы сохранения и устойчивого использования казахстанских генетических ресурсов каучукового одуванчика кок-сагыз (Taraxacum kok-saghyz L.E. Rodin) в условиях in situ. Задача 1. Изучение естественной почвенной среды обитания T. kok-saghyz. Задача 2. Организация полевого генбанка вида T. kok-saghyz в условиях in situ, специально как источника элитных семян для пополнения казахстанских и зарубежных ex situ генбанков, исследовательских, селекционных программ и других потребителей.

Көк-сағыз каучук бақбағының (Taraxacum kok-saghyz L. E. Rodin) қазақстандық генетикалық ресурстарын in situ жағдайында сақтау және тұрақты пайдалану тәсілдерін әзірлеу. 1-міндет. T. kok-saghyz табиғи топырақ мекендеу ортасын зерттеу. 2-міндет. Қазақстандық және шетелдік ex situ бас банктерін, зерттеу, селекциялық бағдарламаларды және басқа да тұтынушыларды толықтыру үшін элиталық тұқым көзі ретінде in situ жағдайында T. kok-saghyz түрінің далалық бас банкін ұйымдастыру

сравнительно-географический, морфологический, аналитический, семенное размножение.

салыстырмалы географиялық, морфологиялық, аналитикалық, тұқымдық көбею.

Изучены ландшафты и почвенные условия in situ популяций T. kok-saghyz на территориях поймы р. Кегень в районах сел Жалаулы, Кегень, в зоне выклинивания грунтовых вод севернее с. Сарыжас, а также на побережье соленого озера Тузколь. Изучены морфологические и физико-химические свойства почв с отбором образцов в местах произрастания T. kok-saghyz, а также в местах с его отсутствием. Обследованы территории на предгорной равнине Заилийского Алатау и выбраны участки для проведения опытов с заложением почвенных разрезов на участках приближенных к условиям произрастания кок-сагыза с отбором образцов для проведения химических анализов. Проведены химические анализы почв в коли-честве 41 образца в местах произрастания T. kok-saghyz и 16 – на предгорной равнине Заилийского Алатау. Определены следующие физико-химические свойства почв: содержание гумуса, валового азота, СО2, рН, поглощенные Ca, Mg, Na, K, питательные элементы (N, P, K), количество и состав солей, механический (гранулометрический) состав почв, микроэлементы. Установлено, что T. kok-saghyz произрастает in sity в условиях пойм межгорных долин на сильнозасоленных пойменных луговых почвах сульфатно-натриевого состава с высоким содержанием гумуса (3-9 %) и в щелочной среде (рН =8,8 – 9,6) и очень высоким содержанием питательных элементов (N, P, K). Результаты исследований новые.

Жалаұлы, Кеген ауылдарының аудандарындағы Кеген өзенінің жайылма аумақтарындағы, сарыжас ауылының солтүстігіндегі жер асты суларының сыну аймағындағы, сондай-ақ Тұзкөл көлінің жағалауындағы T. kok-saghyz популяцияларының ландшафттары мен топырақ жағдайлары зерттелді. T. kok-saghyz өсетін жерлерде, сондай-ақ ол жоқ жерлерде үлгілерді іріктеумен топырақтың морфологиялық және физика-химиялық қасиеттері зерттелді. Іле Алатауының тау бөктеріндегі жазықтағы аумақтар зерттелді және химиялық талдаулар жүргізу үшін үлгілерді іріктей отырып, T. kok-saghyz өсу жағдайларына жақын учаскелерде топырақ кесінділерін салумен тәжірибелер жүргізу үшін учаскелер таңдалды. T. kok-saghyz өсетін жерлерде 41 және Іле Алатауының тау бөктеріндегі жазықта 16 үлгіде топыраққа химиялық талдау жүргізілді. Топырақтың келесі физика-химиялық қасиеттері анықталды: қарашірік, жалпы азот, СО2, РН, сіңірілген Ca, Mg, Na, K, қоректік элементтер (N, P, K), тұздардың мөлшері мен құрамы, механикалық (гранулометриялық) құрамы. Зерттеу нәтижелері Жаңа.

Видовая принадлежность T. kok-saghyz подтверждена тестом на наивысшее содержание каучука в корнях 8±2 % , в сравнении с засорными видами T. officinale (0,2±0,1%) и T. brevicorniculatum (2±0,7 %). Подготовлена рассада - сеянцы T. kok-saghyz (300 штук), сеянцы реитродуцированы на три участка зоны естественного произрастания T. kok-saghyz, с приживаемостью сеянцев 85, 88 и 94 % и периодом адаптации сеянцев 16-20 суток. Cемена T. kok-saghyz переданы Сибирскому отделению РАН. Полнота выполненных работ. Поставленные задачи полностью выполнены.

T. kok-saghyz түрлеріне жататындығы T. officinale (0,2±0,1%) және T. brevicorniculatum (2±0,7%) бітелген түрлерімен салыстырғанда 8±2% тамырлардағы ең жоғары резеңке сынағымен расталған. Көшеттер дайындалды - T. kok-saghyz көшеттері (300 дана), көшеттер T. kok-saghyz табиғи өсу аймағының үш учаскесіне қайта шығарылды, көшеттердің өмір сүру деңгейі 85, 88 және 94% және көшеттердің бейімделу кезеңі 16-20 күн. T. kok-saghyz тұқымдары Сібір жаралар бөліміне берілді. Орындалған жұмыстардың толықтығы. Қойылған міндеттер толығымен орындалды.

Почвоведение, физиология растений.

Топырақтану, Өсімдіктер физиологиясы.

UDC indices
34 - БИОЛОГИЯ 31 - Физиология растений 27 - Рост и развитие растений
International classifier codes
34.31.27;
Key words in Russian
T. kok-saghyz;; in situ полевой генбанк; Почвы;; Семена;; Удобрение.;
Key words in Kazakh
T. kok-saghyz;; In situ егістік генбанк;; Tопырақ;; Tұқым;; Tыңайтқыш.;
Head of the organization Жамбакин Кабыл Жапарович Доктор биологических наук / Профессор
Head of work Утеулин Кайрат Ризабекович Доктор биологических наук / Ассоциированный профессор