The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются эквимолярные полиамфолитные гидрогели на основе мономеров AMPS-APTAC.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері AMPS-APTAC мономерлері негізіндегі эквимолярлы полиамфолиттік гидрогельдер.

Aim of work (in Russian) : Целью работы является разработка научных основ синтеза эластичных и механически прочных полиамфолитных гидрогелей на основе анионного мономера 2−акриламидо−2−метилпропансульфоновой кислоты (AMPS), катионного мономера 3−акриламидопропилтриметиламмоний хлорида (APTAC) и гидрофильного мономера − N, N−диметилакриламида (DMA), с последующим изучением их физико−химических, реологических и механических свойств.

Aim of work (in Kazakh) : Бұл жұмыстың мақсаты анионды мономер 2-акриламидо-2-метилпропансульфон қышқылы (АМПС), катионды мономер 3-акриламидопропилтриметиламмоний хлорид (APTAC) және гидрофильді мономер- N, N-диметилакрилат (DMA)негізінде серпімді және механикалық күшті полиамфолиттік гидрогельдердің синтезінің ғылыми негіздерін зерттеу және олардың физика-химиялық, реологиялық және механикалық қасиеттерін зерттеу болып табылады

Методы исследования (на русском) : При выполнении исследовательских работ за 2 год по данному проекту были использованы методы ИК−Фурье спектроскопии, вискозиметрии и анализатор текстуры. Эти методы позволили получить исчерпывающую информацию о структуре, составе и механических свойствах образцов.

Методы исследования (на казахском) : Осы жоба қарсаңында, 2 жыл көлемінде ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу барсында ИҚ-Фурье спектроскопия, вискозиметрия, текстуралық талдау әдістері қолданылды. Бұл әдістер үлгілердің құрылымы, құрамы, механикалық сипаттамалары туралы жан-жақты ақпарат алуға мүмкіндік берді.

Obtained results and novelty (in Russian) : В данной исследовательской работе нашей группой впервые был разработан синтез и получение эквимолярно заряженных гидрогелей, которые имеют сильные (первичные) и жертвенные (вторичные) связи, в результате сильного электростатического взаимодействия и увеличения водородной связи между сегментами мономеров. Эффект ДМА в полимерной системе с его сильными свойствами акцептора водородных связей получился хорошим кандидатом для усиления взаимодействий водородных связей в гидрогелях АМПС-АПТАК. Добавляя ДМА в раствор АМПС-АПТАК, мы смогли обеспечить образование гидрогелей с высоким содержанием полимера. Выход продукта увеличился от 86 % для полимеров С30-0.5/0 до 100% для полимеров С30-0.5/20, что показывает положительный результат, который демонстрирует снижение растворимости в воде и более высокую прочность на разрыв. Согласно полученным данным, синтезированные гидрогели обладают высокой устойчивостью к повторяющимся деформациям благодаря их способности к самовосстановлению.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ұсынылған зерттеу жұмысында біздің топ алғаш рет күшті электростатикалық әсерлесу және сутегі байлынысының жоғарылауы нәтижесінде бастапқы және құрбандық байланыстары бар эквимолярлы зарядталған гидрогельдердің синтезі мен алынуын дамытты. Полимер жүйесіндегі беиондық ДМА мономерінің сутегі байланысының акцепторлық қасиеттері үлкен, және АМПС-АПТАК гидрогельдеріндегі сутегі байланысының өзара әрекеттесуін жақсарту үшін жақсы үміткер болып шықты. АМПС-АПТАК ерітіндісіне ДМА мономерінің қосуы арқылы біз құрамы жоғары полимерлі гидрогельдердің түзілуін қамтамасыз ете алдық, өнім шығымы С30-0.5/0 полимерлері үшін 86%-дан С30-0.5/20 полимерлері үшін 100%-ке дейін ұлғайланды, өндірілген полимерлер суда еріүінің төмендеуін және жоғары созылу беріктігін көрсетті. Алынған эксперимент мәліметтерге сәйкес, синтезделген гидрогельдер өздігінен емделу қабілетіне байланысты қайталанатын деформацияларға өте төзімді болып табылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Ожидается внести вклад в развитие мировой науки в области фундаментальных исследований в биоинженерии, поддерживать престиж казахстанской науки на мировом уровне, развивать новое научное направление в области синтеза и исследования умных полимерных материалов со специальными свойствами, а также в развитии нового подхода для получения биоматериалов, обладающих стимул−чувствительностью, сильной адгезией и механической гибкостью, а также способностью к самовосстановлению. Экономическая и индустриальная заинтересованность определяется также возможностью открытия новых производств, исследовательского центра, открытием новых рабочих мест, дальнейшим развитием науки и технологии в Казахстане.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Биоинженериядағы іргелі зерттеулер саласындағы әлемдік ғылымның дамуына, қазақстандық ғылымның әлемдік деңгейде беделін сақтауға, ерекше қасиеттері бар ақылды полимерлі материалдарды синтездеу және оларды ғылыми зерттеу саласына, сонымен қатар биоматериал алудағы жаңа бағытты дамытуға ықпал ету. Сондай-ақ ынталандырушы-сезімталдық қасиеті бар күшті адгезия және механикалық икемділік және өзін қалпына келу қабілеті бар биоматериалдарды алудың жаңа тәсілін әзірлеу. Экономикалық және өндірістік қызығушылық, Қазақстанда жаңа өндірістерді, ғылыми орталық ашу, жаңа жұмыс орындарын ашу, ғылым мен техниканы одан әрі дамыту мүмкіндігімен анықталады.

Level of implementation (in Russian) : Проект находится на стадии проведения лабораторных испытаний

Level of implementation (in Kazakh) : Жоба зертханалық сынақтан өту сатысында

Efficiency (in Russian) : Значимость работы заключается в создании умных полиамфолитных гидрогелей со специальными свойствами, которое может привести к созданию нового наукоемкого кластера в биоинженерии в Казахстане, вовлечению научных кадров и молодежи в научные исследования мирового уровня; увеличению престижа научной деятельности в Казахстане и Казахстанской науки за рубежом. Успешная реализация проекта также позволит разработать совершенно новый подход получения гидрогелей с критически малой концентрацией сшивающего агента, так называемых физических гелей со специальными свойствами как эластичность, упругость и самовосстановление, которые относятся к зеленой химии, известной безопасностью применения.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыстың маңыздылығы Қазақстанда биоинженерияда жаңа ғылымды қажет ететін кластерді құруға, әлемдік деңгейдегі ғылыми зерттеулерге ғылыми қызметкерлер мен жастарды тартуға әкелетін ерекше қасиеттері бар смарт полиамфолиттік гидрогельдерді құруда; Қазақстандағы ғылыми қызметтің және шетелдегі қазақстандық ғылымның беделін арттыру. Сонымен қатар жобаны сәтті жүзеге асыру иілгіштік , серпімділік және өзін-өзі қалпына келтіру сияқты ерекше қасиеттері бар физикалық гельдер деп аталатын критикалық төмен концентрациясы бар, жасыл химияға қатысты, пайдалануы белгілі қауіпсіз гидрогельдерді алудың мүлдем жаңа тәсілін жасауға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Потребителями полученных результатов будут научно−исследовательские организации, а также медицинские учреждения, занимающиеся внедрением новых биоматериалов для биоинженерии и тканевой инженерии.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелердің тұтынушылары ғылыми-зерттеу ұйымдары, сондай-ақ биоинженерия және тіндік инженерия үшін жаңа биоматериалдарды енгізумен айналысатын медициналық мекемелер болады.