The object of research, development or design (in Russian) : Экологически «чистые» технологии производства энергии на казахстанских ТЭС.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстанның жылу электр станцияларында экологиялық «таза» энергия өндіру технологиялары.

Aim of work (in Russian) : Для внедрения метода двухступенчатого (two-stage combustion) сжигания высокозольного казахстанского угля при помощи новейших информационных технологий и методов 3D компьютерного моделирования исследовать процессы тепломассопереноса и формирования вредных веществ в топочной камере котла БКЗ-75 действующей Шахтинской ТЭЦ и предложить оптимальные варианты минимизации выбросов оксидов углерода СОх и азота NOx в атмосферу.

Aim of work (in Kazakh) : Ең жаңа ақпараттық технологиялар мен 3D компьютерлік моделдеу әдістерінің көмегімен күлділігі жоғары қазақстандық көмірді екісатылы (two-stage combustion) жағу әдісін ендіру үшін Шахтинск ЖЭО-ң БКЗ-75 қазандығының жану камерасындағы жылумассатасымал және зиянды заттардың түзілу процестерін зерттеу, көміртегі СОх мен азот оксидтері NOx шығарындыларын кемітуде конструктивті шешімдер және оптималды варианттарды ұсыну.

Методы исследования (на русском) : Вычислительный эксперимент.

Методы исследования (на казахском) : Есептеу эксперименті.

Obtained results and novelty (in Russian) : Созданы геометрическая, физико-математическая и химическая модели, адекватно отражающие реальные технологические процессы сжигания отечественного высокозольного угля (карагандинский уголь, зольностью 35,1%) в топочной камере котла БКЗ-75 Шахтинской ТЭЦ. Определены необходимые технические и геометрические данные: размеры камеры и используемых горелочных устройств, производительность, коэффициент избытка воздуха, количество горелок и дополнительных сопел, высота их расположения, способ, объем и скорость подачи аэросмеси и воздуха, состав топлива и окислителя и мн.др. Научная новизна Проекта: в рамках комплексного подхода с использованием экологически "чистых" угольных технологий и новейших вычислительных технологий 3D компьютерного моделирования будут впервые проведены исследования, позволяющие определить влияние внедрения технологии двухступенчатого сжигания высокозольного карагандинского угля на характеристики топочных процессов: аэродинамика потоков, температурные и концентрационные (COx, NOx) поля по всему объему топочной камеры котла БКЗ-75 Шахтинской ТЭЦ и на выходе из нее.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Шахтинск ЖЭО-ң БКЗ-75 қазандығының жану камерасында күлділігі жоғары отандық (қарағандылық, күлділігі 35,1%) көмірді жағудың реалды технологиялық процестерін барабар сипаттайтын геометриялық, физикалық, математикалық және химиялық модельдер құрылады. Қажетті техникалық және геометриялық деректерді : камераның өлшемдері және қолданылатын оттық құрылғылары, өнімділік, артық ауа коэффициенті, оттықтар мен қосымша саптамалар саны, олардың биіктігі, ауа қоспасының әдісі, көлемі және жылдамдығы және ауамен қамтамасыз ету, отын мен тотықтырғыштың құрамы және т.б. анықталды. Жобаның ғылыми жаңалығы: экологиялық таза технологияларды және 3D-компьютерлік модельдеудің соңғы компьютерлік технологияларын пайдалана отырып, кешенді тәсілдің бөлігі ретінде жану процестерінің негізгі сипаттамаларына (Шахтинск ЖЭО-дағы БКЗ-75 қазандығының жану камерасының бүкіл көлемі бойынша және оның шығысындағы аэродинамика, температура және концентрация (COx, NOx) өрістері) екі сатылы жану технологиясын енгізудің әсерін анықтайтын зерттеулер алғаш рет жүргізілетін болады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Полученные при выполнении данного проекта результаты будут положены в основу разработки конкретных рекомендаций по организации процесса оптимального сжигания твердого топлива, в значительной степени снижающего вредные пылегазовые выбросы в атмосферу. Результаты данного проекта будут способствовать эффективному развитию топливно-энергетических предприятий и снижению до минимума влияния вредного воздействия ТЭС на окружающую среду.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Осы жобаны орындау кезінде алынған нәтижелер атмосфераға зиянды шаң-газды қалдықтардың шығысын айтарлықтай дәрежеде төмендететін қатты отынды оңтайлы жағу процесін ұйымдастыру жөніндегі нақты ұсынымдарды әзірлеу негізіне алынатын болады. Бұл жобаның нәтижелері отын-энергетикалық кәсіпорындардың тиімді дамуына және ЖЭС-ның қоршаған ортаға зиянды әсерінің барынша азаюына ықпал ететін болады.

Level of implementation (in Russian) : Возможно внедрение на ТЭС, ТЭЦ РК.

Level of implementation (in Kazakh) : ҚР ЖЭС-да, ЖЭО-да іске асыру мүмкін.

Efficiency (in Russian) : Результаты, полученные в проекте, будут обладать высокой научной важностью, а широкое применение разработанных энергоэффективных технологий несет в себе важный социально-экономический и экологический, а также научно-технический эффект, поскольку такие исследования имеют важное научное значение для решения прикладных и фундаментальных проблем энергетики и экологии.

Efficiency (in Kazakh) : Жобада алынған нәтижелер жоғары ғылыми маңызға ие, ал әзірленген энергия тиімді технологияларды кеңінен қолдану маңызды әлеуметтік-экономикалық және экологиялық, сондай-ақ ғылыми-техникалық әсерге негізделеді, өйткені, мұндай зерттеулер энергетика мен экологияның қолданбалы және іргелі мәселелерін шешу үшін ғылыми құндылығы жоғары.

Field of application (in Russian) : Инновации в энергетическом комплексе Республики Казахстан, использующие оптимальное сжигание низкосортных казахстанских углей в топочных камерах промышленных котлов и технологии снижения выбросов оксидов азота из топочной камеры в окружающую среду.

Field of application (in Kazakh) : Өндірістік қазандықтардың жану камерасындағы төменгі сұрыпты қазақстандық көмірді жағудың тиімді және оттық камерадан қоршаға ортаға бөлінетін азот оксидінің қалдықтарын төмендету технологиясын қолданатын, Қазақстан Республикасының энергетикалық кешеніндегі иновация аясында.