Inventory number IRN Number of state registration
0322РК00550 AP14871055-KC-22 0122РК00524
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 3
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 5421987 AP14871055
Name of work
Репрезентация концепта «Төрт түлік – Домашние животные» в казахском языковом сознании
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Иманбердиева Сауле Курманбаевна
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МСХ РК
Full name of the service recipient
Казахский агротехнический исследовательский университет имени Сакена Сейфуллина
Abbreviated name of the service recipient НАО «КАТИУ им. С.Сейфуллина»
Abstract

названия домашних животных в материалах фольклора, произведений искусства, паремии, топонимики

халық ауыз әдебиеті, көркем шығармалар, паремия, топонимия материалдарындағы төрт түлік атаулары

определить национальную сущность на основе названий домашних животных в казахском фольклоре, художественных произведений, паремии, топонимии. Сравнивая лингвистические данные тюркских народов, в том числе казахов, диахроническая и синхроническая классификация сведений о развитии животноводства кочевых народов, разработка научных обоснований, систематизация, определение ареала распространения.

қазақ тіліндегі халық ауыз әдебиеті, көркем шығармалар, паремия, топонимия материалдарындағы төрт түлік атаулары негізінде танымдық тұрғыдан ұлттық болмысты айқындау. Түркі, соның ішінде қазақ халқының тілдік деректері негізінде салыстыра отырып, көшпенді халықтардың мал шаруашылығын дамытуға қатысты ақпаратын диахрондық және синхрондық тұрғыдан жіктеу, ғылыми негіздемесін әзірлеу, жүйелеу, таралу ареалын айқындау

статистический метод, сравнительно-сопоставительный, диахронический анализ, этимологический анализ, лингвокогнитивный, компонентный (семантический) анализ

статистикалық әдіс, салыстырмалы-салғастырмалы, диахрондық талдау, этимологиялық талдау, лингвокогнитивтік, концептуалды, компоненттік (семантикалық) талдау

в рамках проекта планируется разработать систематизированный словарь названий домашних животных в зависимости от сферы их применения: когниции, лингвистике, метеорологий, сельском хозяйстве, в составе биотопонимов, паремии, табу и эфвемизмов. А также планируется провести комплексный анализ названий домашних животных: лошади, верблюда, коровы, овцы, козы с учетом мнений ученых различных отраслей, научных и теоретических прогнозов. Основными результатами исследования являются на основе комплексного изучения названий домашних животных подготовка к изданию монографии, систематизированного по тематике словаря. Учитывая, что впервые в области систематических исследований были представлены названия домашних животных с точки зрения когниции и социальных потребностей, предлагаемый исследовательский проект является первой инициативой.

Төрт түлік атаулары тілдік бірлік болғанымен, олар биология, география, тарих, метерология, ономастика, лексикология салаларының тоғысуындағы алғашқы кешенді зерттеу нысаны ретінде қарастырылады. Сонысымен өзекті, маңызды болмақ. Осы уақытқа дейін төрт түлік атаулардың мағынасын, этимологиясын, танымдық тұрғыдан қолдану аясын ашып, сөздігі жасалмаған. Қазақ тіл біліміндегі осы кемшін тұсын толтыруды қолға алып отырмыз. Сондықтан төрт түлік атауларының көмескіленген мағынасын, қолданыс аясындағы танымдық қызметін зерттеу өзінің тың бағытымен ғана емес, уақыт талаптары тудырып отырған мәселелерді шешу ізденістері бойынша да аса маңызды. Атап айтқанда, төрт түлікке қатысты лексикалық бірліктің ауылшаруашылықты дамытудағы басты ақпаратын біле бермейді. Қазақстандағы биотопонимдерді аймақтық ауылшаруашылық кәсібіне пайдалана бермейді. Қазақ халқының паремия, табу мен эфвемизмдерде сақталған ақпарат – ұлттық кодты ашудағы тарихи артефакт.

Опубликована 1 статья в журналах, рекомендованных КОКСОН, 1 статья подана и будет опубликована в декабре, 1 статья опубликована в электронном бюллетене atay.kz, сделан 1 доклад на международной научной конференции и опубликован в виде статьи в сборнике конференции.

БҒСҚК ұсынған журналдарда 1 мақала жарияланды, 1 мақала тапсырылды, желтоқсан айында жарияланады, atay.kz сайтындағы электронды бюллетенде 1 мақала жарияланды және халықаралық ғылыми конференцияда 1 баяндама жасалып, мақала түрінде конференция жинағында жарияланды.

результаты проекта могут быть использованы в качестве руководства при разработке учебно-методических комплексов, силлабусов и рабочих программ основных и профессиональных предметов, факультативных предметов, связанных с тюркской цивилизацией и фольклором, которые изучаются на гуманитарных специальностях в казахстанских вузах, образовательных учреждениях. Исследования, разработанные в рамках проекта, могут быть использованы студентами-гуманитариями, магистрантами и докторантами высших учебных заведений при написании научных работ.

жоба нәтижелерін Қазастанның жоғары оқу орындарында гуманитарлық мамандықтарда түркі өркениеті мен фольклорына қатысты оқылатын базалық және кәсіптендіру бағытындағы міндетті пәндердің, таңдау пәндерінің оқу-әдістемелік кешендерін, силлабустарын, оқу-жұмыс бағдарламаларын әзірлеуде басшылыққа алуға болады. Жоба аясында әзірленген зерттеулер жоғары оқу орындарының гуманитарлық бағыттағы білім алушылары, магистранттары мен докторанттары ғылыми-зерттеу жұмыстарын жазуда қолдана алады

UDC indices
811.512.1
International classifier codes
16.21.00;
Key words in Russian
когнитивная лингвистика; лингвокультурный; биотопоним; концепт; общество; этнолингвистика; название;
Key words in Kazakh
когнитивтік лингвистика; лингвомәдени; биотопним; концепт; қоғам; этнолингвистика; атау;
Head of the organization Тиреуов Канат Маратович Доктор экономических наук / академик НАН РК
Head of work Иманбердиева Сауле Курманбаевна Доктор филологических наук / доцент