Inventory number IRN Number of state registration
0222РК00641 BR10164134-OT-22 0121РК00724
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Промежуточный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 6
International publications: 1 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 6 67
Total number of pages Patents Illustrations
103 0 42
Amount of funding Code of the program Table
15838161.42 О.0948 3
Code of the program's task under which the job is done
01
Name of work
Палеогеографический фактор в формировании культурогенеза Нура-Ишимского междуречья: особенности домостроения и его эволюция
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Applied research Материалы
Report authors
Ганиева Айнагуль Сабитовна , Сакенов Сергазы Кайырбекович , Кульжанова Бакыткуль Темирбаевна , Хасенова Бакыт Мулдашевна , Рахманкулов Ерболат Жаксыбекович ,
0
1
2
0
Customer МКС РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МКС РК
Full name of the service recipient
РГКП "Государственный историко-культурный музей-заповедник "Бозок"
Abbreviated name of the service recipient
Abstract

Объектом исследования являются стационарные памятники казахов нового времени.

Зерттеу объектісі – жаңа замандағы қазақтардың стационарлық ескерткіштері.

Цель проекта – археологическое исследование казахских зимовок и определение генезиса облика поселений.

Жобаның мақсаты – қазақ қыстауларын археологиялық зерттеу және елді мекендердің пайда болу генезисін анықтау.

использованы методы сравнительно-исторического анализа, классификации, систематизации археологических и историко-этнографических сведений

археологиялық және тарихи-этнографиялық ақпаратты салыстырмалы тарихи талдау, жіктеу, жүйелеу әдістерін пайдаланды.

Проведены полевые исследования казахской зимовки Тажыгул I (Бурабайский район). Заложен раскоп размерами 12х8 м. Раскопано 1 стационарное жилище. Строение состоит из двух комнат, зафиксирован фундамент из гранитных плит, расчищена печь из обожженного кирпича 1,4х1,2 м, отапливавшая две комнаты. Обнаружены изделия из железа, бронзы, дерева (астау), фрагменты керамики. Для изучения преемственности строительных приемов с древности до этнографической современности проведены раскопки на каменной оградке эпохи бронзы (раскоп 16х14 м). Каменная конструкция округлой формы, диаметр 10,4 м, оградка шириной 0,7 м. Могильная яма размерами 2,8х1,6 м. Найдены разрозненные кости человека. Погребальная конструкция ограблена в древности. Получены дополнительные материалы по погребальной обрядности эпохи бронзы. Проведена камеральная обработка изделий из железа (34 ед.) и бронзы (2 ед.), описаны более 60 находок. Полученные артефакты переданы в фонд музея-заповедника «Бозоқ». Составлены описание и фотосъемка находок, осуществлен сравнительный анализ полученных результатов для написания статей (использованы конкретно-исторический, системный, культурологический подходы для исторической интерпретации материалов). В 2022 г. исполнителями проекта опубликованы 8 научных статей по теме исследования и получено авторское свидетельство на раскопки казахской зимовки БозокII.

Далалық зерттеулер Тажыгул І қазақ қыстауында (Бурабай ауданы) жүргізілді. 12х8м қазба салынды. Бір стационарлық тұрғын үй қазылды. Ғимарат екі бөлмеден тұрады, гранитті плиталардан іргетасы бекітілген, екі бөлмені жылытатын 1,4х1,2м күйдірілген кірпіштен салынған пеш тазаланды. Темірден, қоладан, ағаштан (астау) жасалған бұйымдар, қыш сынықтары табылды. Көнедәуірден этнографиялық қазіргі заманға дейінгі құрылыс техникасының сабақтастығын зерттеу үшін қола дәуіріндегі тас қоршауда (16х14 м) қазба жұмыстары жүргізілді. Тас конструкциясы дөңгеленген, сыртқы қабырғаларының диаметрі 10,4м, қоршауының ені 0,7 м. Тастары үлкен, тегіс төселген. Өлшемі 2,8х1,6м қабір шұңқыры табылды. Шашылған адам сүйектері табылды. Жерлеу құрылымы ежелгі уақытта тоналған. Қола дәуіріндегі жерлеу рәсімдері туралы қосымша материалдар алынды. Темірден (34 дана) және қоладан (2 дана) жасалған бұйымдарды камералды өңдеу жүргізілді. Алынған жәдігерлер Бозоқ қорық-музейінің қорына тапсырылды. Табылған заттардың сипаттамасы мен фотосуреті құрастырылды, мақала жазу үшін алынған нәтижелерге салыстырмалы талдау жасалды (материалдарды тарихи түсіндіру үшін нақты тарихи, жүйелік, мәдени тәсілдер қолданылды). Бурабай ауданындағы барлау жұмыстарының қорытындысы бойынша қола дәуірінен қазақ заманына дейінгі ескерткіштер анықталды. Жобаны жүзеге асырушылар зерттеу тақырыбы бойынша 8 ғылыми мақала дайындап, жариялады және 1 авторлық куәлік алынды.

В рамках проекта на основе исторических и полевых археологических материалов исследуется история развития строительного дела и архитектуры стационарных сооружений казахов в столичном регионе. На основе полученных материалов изучены особенности казахского домостроения северной Сарыарки и выявлено развитие строительной техники нового времени в степной зоне Казахстана.

Жоба аясында тарихи және далалық археологиялық материалдар негізінде астаналық өңірдегі қазақтардың құрылыс ісі мен стационарлық құрылыстарының сәулет өнерінің даму тарихы зерттелуде. Алынған материалдар негізінде солтүстік Сарыарқадағы қазақтардың тұрғын үй құрылысының ерекшеліктері зерттеліп, Қазақстанның далалық аймағында жаңа замандағы құрылыс техникасының дамуы анықталды.

Изучение архитектуры казахского домостроения в отечественной науке сегодня становится одним из ключевых направлений междисциплинарных исследований, разрабатываемых на стыке двух научных дисциплин – археологии и этнологии Казахстана. В рамках проекта планируется на основе исторических и полевых материалов дать конкретное представление об особенностях эволюции стационарных жилищ казахов нового времени степной Сарыарки.

Отандық ғылымда қазақ тұрғын үй құрылысының сәулетін зерттеу бүгінгі таңда екі ғылыми пәннің – Қазақстанның археологиясы мен этнологиясының түйіскен жерінде жасалған пәнаралық зерттеулердің негізгі бағыттарының біріне айналуда. Жоба аясында тарихи және далалық материалдар негізінде Сарыарқа даласындағы жаңа заман қазақтарының стационарлық баспаналарының эволюциясының ерекшеліктері туралы нақты түсінік беру жоспарлануда.

Осуществление научной программы имеет прямое отношение к основным научно-изыскательским работам в рамках реализации проекта создания Национального парка под открытым небом на основе археологического памятника – древнего городища Бозок.

Ғылыми бағдарламаны жүзеге асыру археологиялық ескерткіш – көне Бозоқ қалашығы негізінде ашық аспан астындағы Ұлттық саябақты құру жобасы аясындағы негізгі ғылыми-барлау жұмыстарымен тікелей байланысты.

Этнография, археология, история, архитектура

Этнография, археология, тарих, сәулет

UDC indices
93/94
International classifier codes
03.00.00;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
археология; Историко-культурное наследие; Столичный регион; Нура; Ишим; Бозок;
Key words in Kazakh
археология; тарихи-мәдени мұра; Астана өңірі; Нұра; Есіл; Бозоқ;
Head of the organization Бурбаева Сауле Букихановна Кандидат педагогических наук /
Head of work Ганиева Айнагуль Сабитовна кандидат исторических наук / нет
Native executive in charge