Inventory number IRN Number of state registration
0322РК00395 AP14972745-KC-22 0122РК00304
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 2933342 AP14972745
Name of work
Исследование космологических моделей со скалярными и фермионными полями с некоторым применением теоремы Нётер.
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Беков Сабит Сегизбаевич
0
0
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Евразийский Национальный университет имени Л.Н. Гумилева"
Abbreviated name of the service recipient НАО "ЕНУ им.Л.Н.Гумилева"
Abstract

Объектом исследования является Вселенная на космологических масштабах.

Зерттеу объектісі – космологиялық масштабтағы Ғалам.

Цель данного проекта исследовать, и построит космологические модели идеальной жидкости взаимодействующие с различными полями матери в рамках Эйнштейновской и обобщенных теориях гравитации с применением теоремы Нётер.

Бұл жобаның мақсаты – Эйнштейннің және Нетер теоремасын пайдалана отырып, тартылыстың жалпыланған теориялары шеңберінде материяның әртүрлі өрістерімен әрекеттесетін идеалды сұйықтықтың космологиялық модельдерін зерттеу және құру.

Динамические равнения лежащие в основе рассматриваемых полевых уравнении являются нелинейными дифференциальными уравнениями высоких порядков, аналитические решения которых являются не простой задачей. Здесь нами применен подход симметрии Нётер, который позволяет определить генераторы поля и искомые функции. Также применяеться пакет Mathematica для построения графических решении космологических параметров. Проведен анализ полученных результатов с наблюдательными и экспериментальными данными.

Қарастырылып отырған өріс теңдеулерінің негізінде жатқан динамикалық теңдеулер жоғары ретті сызықты емес дифференциалдық теңдеулер болып табылады, олардың аналитикалық шешімдері қарапайым тапсырма емес. Мұнда өріс генераторларын және қажетті функцияларды анықтауға мүмкіндік беретін Нетер симметрия тәсілін қолдандық. Mathematica пакеті космологиялық параметрлердің графикалық шешімдерін құру үшін де қолданылады. Алынған нәтижелерді бақылау және эксперименттік мәліметтермен талдау жүргізілді.

В рамках классической теории гравитации Эйнштейна нами изучена модель плоской и однородной Вселенной со скалярным полем. Здесь скалярное поле неминимально взаимодействует с гравитационными полями. В качестве уравнения состояния нами была рассмотрена модель идеальной жидкости. Применен подход симметрии Нётер для определения искомых функции в системах полевых уравнении. Получены аналитические решения для масштабного фактора, параметра уравнения состояния и параметра земедления. Установлено, что полученные решения описывают позднию эпоху расширения нашей Вселенной.

Эйнштейннің классикалық гравитация теориясының аясында біз скаляр өрісі бар жазық және біртекті Ғалам моделін зерттедік. Мұнда скаляр өріс гравитациялық өрістермен минималды емес әрекеттеседі. Күй теңдеуі ретінде идеалды сұйықтық моделін қарастырдық. Нетер симметрия тәсілі өріс теңдеулер жүйесінде қажетті функцияларды анықтау үшін қолданылады. Масштаб коэффициенті, күй параметрінің теңдеуі және баяулату параметрі үшін аналитикалық шешімдер алынады. Алынған шешімдер біздің Ғаламның кеңеюінің соңғы дәуірін сипаттайтыны анықталды.

Основные исполнители данного проекта являются молодыми ученными активно занимающиеся научной деятельности. Финансирование данного проекта позволить сформировать научную группу работающих как в республике так и за рубежом. Полученные тут результаты позволять подготовить высококачественных специалистов по физике и астрономии.

Бұл жобаның негізгі орындаушылары – ғылыми қызметпен белсенді айналысатын жас ғалымдар. Бұл жобаны қаржыландыру республикада да, шетелде де жұмыс істейтін ғылыми топ құруға мүмкіндік береді. Мұндағы алынған нәтижелер физика және астрономия бойынша жоғары сапалы мамандарды дайындауға мүмкіндік береді.

Полученные нами результаты опубликованы в виде статьей в республиканских журналах. После улучшения и дополнения их они будут направлены в зарубежные журналы с ненулевым импакт фактором.

Біздің нәтижелер ұлттық журналдарда мақалалар түрінде жарияланады. Оларды жетілдіріп, толықтырғаннан кейін импакт-факторы нөлдік емес шетелдік журналдарға жіберіледі.

Данный проект имеет фундаментальный характер, а полученные здесь результаты будут полезных для дальнейшего развития теории гравитации и космологии в стране и зарубежом.

Бұл жоба іргелі зерттеу сипатына ие және мұнда алынған нәтижелер гравитация және космология теориясын ел ішінде және шетелде одан әрі дамытуға пайдалы болады.

Областью применения полученных научных результатов являются современная астрофизика, теория гравитации и космология. А целевыми потребителями являются ВУЗы, научно-исследовательские институты, обсерватории и лаборатории по астрономии и физики элементарных частиц

Алынған ғылыми нәтижелерді қолдану саласы қазіргі астрофизика, гравитация теориясы және космология болып табылады. Ал мақсатты тұтынушылар – астрономия және бөлшектер физикасы бойынша университеттер, ғылыми-зерттеу институттары, обсерваториялар мен зертханалар.

UDC indices
524.834
International classifier codes
41.29.25;
Key words in Russian
космология; тензор энергии-импульса; Вселенная; теорема Нётер; общая теория относительности; метрика Фридмана-Робертсона-Уокера;
Key words in Kazakh
космология; энергия-импульс тензоры; Ғалам; Нетер теоремасы; жалпы салыстырмалылық теориясы; Фридман-Робертсон-Уолкер метрикасы;
Head of the organization Сыдыков Ерлан Батташевич доктор исторических наук / Профессор
Head of work Беков Сабит Сегизбаевич Phd / ст. преподаватель