The object of research, development or design (in Russian) : Технология раскисления полуспокойных и спокойных марок стали с применением в качестве раскислителя комплексного сплава на основе Fe-Si-Mn-Al.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Fe-Si-Mn-Al негізіндегі кешенді қорытпаны оттексіздендіргіш ретінде қолдана отырып, жартылай тыныш және тыныш болат маркаларын оттексіздендіру технологиясы.

Aim of work (in Russian) : Исследование технологии получения новой комплексной лигатуры Fe-Si-Mn-Al и определение перспективного (оптимального) состава лигатуры для раскисления стали.

Aim of work (in Kazakh) : Fe-Si-Mn-Al жаңа кешенді лигатурасын алу технологиясын зерттеу және болатты оттексіздендіруге арналған лигатураның перспективалық (оңтайлы) құрамын анықтау.

Методы исследования (на русском) : Термодинамическое моделирование, рудно-восстановительная плавка, химический, рентгенофазовый анализы.

Методы исследования (на казахском) : Термодинамикалық модельдеу, кен тотықсыздандырып балқыту, химиялық, рентгендік-фазалық талдаулар.

Obtained results and novelty (in Russian) : Изучены физико-химические свойства шихтовых материалов, проведено термодинамическое моделирование и лабораторные испытания по выплавке лигатуры Fe-Si-Mn-Al. Установили, что фазовый состав марганцевых руд представлен в виде: Mn2O3•MnSiO3, MnFe2O4, MnO2 и SiO2. Температура размягчения руд находится в интервале 1070-1195℃. Электросопротивление высокозольного угля Сарыадыр при нагревании является относительно высоким, что положительно влияет на процесс выплавки лигатуры. Согласно термодинамическим данным установлено, что при выплавке лигатуры восстановительные процессы и металлобразование начинается при температуре 1500℃. Фазовый состав лигатуры представлен в виде интерметаллидов Mn5Si3, FeSi, FeAl и FeAl3, которые с повышением температуры (> 2000℃) интерметаллиды распадаются на самостоятельные фазы в виде свободного Si, Mn и Al. Наиболее оптимальным условием для выплавки лигатуры Fe-Si-Mn-Al из высокозольных углей является шихтовая смесь с избытком восстановителя (О/Ств=1,16). В рудно-восстановительной печи 150 кВА установлена принципиальная возможность получения лигатуры Fe-Si-Mn-Al из высокозольных углей и марганцевых руд РК. Получены опытные образцы сплава со средним содержанием, %: Mn 35,5; Fe 14,32; Si 38,49; Al 8,74. Впервые проведен комплекс мероприятий по подбору оптимального состава шихтовых материалов для выплавки лигатуры Fe-Si-Mn-Al и определен перспективный (оптимальный) состав лигатуры Fe-Si-Mn-Al для раскисления стали, %: Mn 25-40; Fe 5-15; Si 30-50; Al 5-12.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Шикіқұрам материалдарының физика-химиялық қасиеттері зерттелді, Fe-Si-Mn-Al жаңа лигатурасын балқыту бойынша термодинамикалық модельдеу және зертханалық сынақтар жүргізілді. Марганец кендерінің фазалық құрамы: Mn2O3•MnSiO3, MnFe2O4, MnO2 және SiO2 түрінде болатыны анықталды. Марганец кендерінің жұмсару температурасының аралығы 1070-1195℃. Сарыадыр жоғары күлді көмірінің қыздыру кезіндегі электр кедергісі салыстырмалы түрде жоғары, бұл лигатураны балқыту процесіне оң әсер етеді. Термодинамикалық деректерге сәйкес лигатураны балқыту кезінде тотықсыздану процестері мен металдың түзілуі 1500℃ температурада басталады. Лигатураның фазалық құрамы Mn5Si3, FeSi, FeAl және FeAl3 интерметаллидтері түрінде өрнектелген, олар температураның жоғарылауымен (> 2000℃) интерметаллидтер еркін Si, Mn және Al тәуелсіз фазаларына ыдырайды. Жоғары күлді көмірден Fe-Si-Mn-Al лигатурасын балқытудың ең оңтайлы жағдайы - артық тотықсыздандырғышы бар шикіқұрам қоспасы (О/Сқ=1,16). 150 кВА кен тотықсыздандыру пешінде ҚР жоғары күлді көмірлері мен марганец кендерінен Fe-Si-Mn-Al лигатурасын алудың принципті мүмкіндігі анықталды. Қорытпаның тәжірибелік үлгілері алынды, орташа құрамы, %: Mn 35,5; Fe 14,32; Si 38,49; Al 8,74. Алғаш рет Fe-Si-Mn-Al лигатурасын балқытатын шикіқұрам материалдарының оңтайлы құрамын таңдау бойынша кешенді іс-шаралар жүргізілді және болатты оттексіздендіруге арналған Fe-Si-Mn-Al лигатурасының перспективалық (оңтайлы) құрамы анықталды, %: Mn 25-40; Fe 5-15; Si 30-50; Al 5-12.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Установили, что фазовый состав марганцевых руд представлен браунитом Mn2O3•MnSiO3, якобситом MnFe2O4, пиролюзитом MnO2 и кварцем SiO2. Термодинамический анализ показал, что при выплавке лигатуры Fe-Si-Mn-Al карботермическим способом наиболее оптимальным условием является шихтовая смесь с избытком восстановителя (О/Ств = 1,16). Лигатура Fe-Si-Mn-Al представлена в виде интерметаллидов Mn5Si3, FeSi, FeAl и FeAl3. Получены опытные образцы сплава со средним содержанием, %: Mn 35,5; Fe 14,32; Si 38,49; Al 8,74. Определен перспективный (оптимальный) состав лигатуры Fe-Si-Mn-Al для раскисления стали. Интервал химического состава лигатуры для раскисления стали находится в пределах %: Mn 25-40; Fe 5-15; Si 30-50; Al 5-12.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Марганец кендерінің фазалық құрамы браунит Mn2O3•MnSiO3, якобсит MnFe2O4, пиролюзит MnO2 және кварц SiO2 түрінде болатындығы анықталды. Термодинамикалық талдау көрсеткендей, Fe-Si-Mn-Al лигатурасын карботермиялық әдіспен балқыту кезінде ең оңтайлы жағдай - артық тотықсыздандырғыш бар шикіқұрам қоспасы (О/Сқ = 1,16). Fe-Si-Mn-Al лигатурасы Mn5Si3, FeSi, FeAl және FeAl3 интерметаллидтері түрінде өрнектелген. Қорытпаның тәжірибелік үлгілері алынды, орташа құрамы, %: Mn 35,5; Fe 14,32; Si 38,49; Al 8,74. Болатты оттексіздендіруге арналған Fe-Si-Mn-Al лигатурасының перспективалық (оңтайлы) құрамы анықталды. Болатты оттексіздендіруге арналған лигатураның химиялық құрамының аралығының шегі, %: Mn 25-40; Fe 5-15; Si 30-50; Al 5-12.

Level of implementation (in Russian) : -

Level of implementation (in Kazakh) : -

Efficiency (in Russian) : Полученная лигатура Fe-Si-Mn-Al позволит заменить традиционные раскислители, что значительно снизит стоимость получаемой конечной стали.

Efficiency (in Kazakh) : Алынған Fe-Si-Mn-Al лигатурасы дәстүрлі оттексіздендіргіштерді ауыстыруға мүмкіндік береді, бұл алынған соңғы болаттың құнын айтарлықтай төмендетеді.

Field of application (in Russian) : Металлургия, лигатура, раскисление стали

Field of application (in Kazakh) : Металлургия, лигатура, болатты оттексіздендіру