The object of research, development or design (in Russian) : Сульфиды меди, легированные щелочными металлами (Na, K).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Сілтілік (Na, K) металдармен легирленген мыс сульфидтері

Aim of work (in Russian) : Цель проекта– фундаментальные и прикладные исследования термо-электрического эффекта, явлений проводимости, теплопропроводности, химической диффузии в новых нанокомпозитных материалах на основе суперионных нестехиометрических полупроводниковых халькогенидов меди, перспективных для применения в высокоэффективных термоэлектрических генераторах энергии.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты тиімділігі жоғары термоэлектрлік энергия генераторларында қолдану үшін келешегі бар суперионды стехиометриялық емес жартылай өткізгіш мыс халькогенидтері негізінде, жаңа нанокомпозиттік материалдардағы термоэлектрлік әсерді, өткізгіштік, жылу өткізгіштік құбылыстарын, химиялық диффузияны іргелі және қолданбалы зерттеу

Методы исследования (на русском) : В качестве методов получения суперионных ВЭТМ используются следующие методы: ампульный твердофазный синтез, низкотемпературный синтез в расплаве щелочи, ЭГД- метод нанодиспергирования в жидкой среде (электрогидродинамический удар), искровой плазменный синтез, холодное и горячее прессование и другие. В качестве методов управления заданными параметрами (нестехиометрия, концентрация легирующей примеси, размеры частиц) получаемых материалов применяются: методы легирования и химического замещения, метод кулонометрического титрования, различные методы наноструктуризации и термообработки.

Методы исследования (на казахском) : Суперионды тиімділігі жоғары термоэлектрлік материалдарды алу әдістері ретінде келесі әдістер қолданылады: ампулалық қатты фазалық синтез, сілтілік балқымадағы төмен температуралы синтез, сұйық ортадағы нанодиспергирлеу әдісі (электрогидродинамикалық соққы), ұшқын плазмалық синтез, суық және ыстық престеу және басқалары. Алынған материалдардың берілген параметрлерін (стехиометрия емес, легирлеуші қоспаның концентрациясы, бөлшектердің өлшемдері) басқару әдістері ретінде қолданылады: легирлеу және химиялық алмастыру әдістері, кулонометриялық титрлеу әдісі, наноқұрылым мен термиялық өңдеудің әртүрлі әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : -Проведен анализ имеющейся литературы в области синтеза нанокристаллических халькогенидов меди для термоэлектрических применений. -Проведена работа по изучению и описанию методик получения суперионных халькогенидов меди, смешанных с другими фазами, для термоэлектрических применений. -Составлен годовой краткий информационный отчет. Новизна: разработка новой наукоемкой технологии и получение конкретных суперионных нанокомпозитных ВЭТМ.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : -Термоэлектрлік қолдану үшін мыс нанокристалды халькогенидтерін синтездеу саласындағы қолда бар әдебиеттерге талдау жүргізілді. - Термоэлектрлік қолдану үшін басқа фазалармен араласқан Мыстың суперионды халькогенидтерін алу әдістерін зерттеу және сипаттау бойынша жұмыс жүргізілді. - Жылдық қысқаша ақпараттық есеп жасалды. Жаңалық: ғылымды көп қажет ететін жаңа технологияны әзірлеу және нақты суперионды нанокомпозитті алу.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Новые материалы и развитие перспективных наукоемких технологий

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жаңа материалдар мен ғылымды қажет ететін перспективті техгологияларды дамыту

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Выполнение проекта заложит в Казахстане основы научной школы по физике нанокомпозитных термоэлектрических материалов с перспективой разработки технологии их производства и выхода к коммерциализуемым результатам. Это послужит толчком для перехода к современным промышленным технологиям производства термоэлектрических модулей для генераторов и полупроводниковых холодильников.

Field of application (in Kazakh) : Жобаны орындау Қазақстанда нанокомпозиттік термоэлектрлік материалдар физикасы бойынша ғылыми мектептің негізін қалайтын болады, оларды өндіру технологиясын әзірлеу және коммерцияланатын нәтижелерге қол жеткізу перспективасы бар. Бұл генераторлар мен жартылай өткізгіш тоңазытқыштарға арналған термоэлектрлік модульдерді өндірудің заманауи өнеркәсіптік технологияларына көшуге түрткі болады.