The object of research, development or design (in Russian) : Массив данных по подготовке, проведению и анализу результатов экспериментального моделирования процессов тяжелой аварии на ядерном реакторе, которое проводится на стендах филиала «Институт атомной энергии» Республиканского государственного предприятия «Национальный ядерный центр Республики Казахстан» (ИАЭ РГП НЯЦ РК).

The object of research, development or design (in Kazakh) : «Қазақстан Республикасының Ұлттық ядролық орталығы» Республикалық мемлекеттік кәсіпорнының «Атом энергиясы институты» филиалының (ҚР ҰЯО РМК АЭИ) стендтерінде өткізілетін ядролық реактордағы ауыр апаттар процестерін эксперименттік модельдеуді әзірлеу, жүргізу және нәтижелерін талдау жөніндегі деректер жиыны.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта: cоздание ИАС данных, характеризующих процессы взаимодействия расплава активной зоны ядерного реактора с конструкционными материалами устройств удержания кориума, которые были получены при физическом моделировании процессов тяжелой аварии на стендах Филиала «ИАЭ» РГП «НЯЦ РК». ИАС должна обеспечивать проведение типовых расчетов входных параметров и комплексный анализ выходных параметров эксперимента.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты: «ҚР ҰЯО» РМК «АЭИ» филиалының стендтерінде ауыр апаттар процесстерін физикалық үлгілеу кезінде алынған кориумды ұстау ядролық реактордың активтік аймағының балқытпасының құрылғыларының конструкциялық материалдарымен өзара әрекеттесу процессін сипаттайтын деректердің АТЖ құру. АТЖ эксперименттің шығыс параметрларын кешендік талдау және шығыс параметрларының типтік есептерін жүргізуді қамтамасыз ету қажет.

Методы исследования (на русском) : При разработке ИАС используются различные известные методы анализа данных, такие как: каскадная модель; поэтапная модель с промежуточным контролем; спиральная модель; модель эволюционной разработки (метод приращений). Независимо от выбранного метода архивации, функциональность и структура ИАС данных, в первую очередь, будет ориентирована на удовлетворение потребности пользователей, осуществляющих экспериментальные и аналитические исследования по проблемам тяжелых аварий ядерных реакторов.

Методы исследования (на казахском) : АТЖ-ны әзірлеу кезінде деректерді талдаудың әртүрлі белгілі әдістері қолданылады, мысалы: каскадты модель; аралық бақылауы бар кезең-кезеңді модель; шиыршықты модель; эволюциялық даму моделі (өсу әдісі). Таңдалған мұрағаттау әдісіне қарамастан, деректердің АТЖ-ның функционалдығы мен құрылымы, бірінші кезекте, ядролық реакторлардың ауыр апаттары проблемалары бойынша эксперименттік және талдамалық зерттеулерді жүзеге асыратын пайдаланушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталатын болады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты работ по проекту за 2022 год: – проведен анализ - создан прототип веб-приложения, на котором отображено иерархическое разделение стендов, установок, проектов, серий экспериментов и экспериментов, а также их описание и другая дополнительная информация в виде фото, чертежей, документов (акт № 18-290-21/124вн от 06.10.2022); – выполнена разработка эксплуатационной документации для работы с ИАС, определяются правила заполнения и использования ИАС в виде руководства пользователя. – опубликована статья «Information and Analytical System for Processing of Research Results to Justify the Safety of Atomic Energy» в журнале Applied science (Q2, процентиль 75 %, Impact Factor: 2.838). Новизна работы заключается в создании ИАС для уникального набора экспериментальных данных, представляющих интерес для научного сообщества, занимающегося вопросами обоснования безопасности эксплуатации ядерных установок. В Казахстане подобные работы ранее не проводились в связи со спецификой области исследования, дороговизной и сложностью реализации экспериментов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жоба бойынша 2022 жылғы жұмыс нәтижелері: – Талдау жүргізілді - стендтердің, қондырғылардың, жобалардың, эксперименттер мен эксперименттердің сериясының иерархиялық бөлінісін, сондай-ақ олардың сипаттамасын және фотосуреттер, сызбалар, сызбалар түріндегі басқа да қосымша ақпаратты көрсететін веб-қосымшаның прототипі жасалды. құжаттар (06.10.2022 ж. No 18-290-21 / 124vn акт); – ІАҚ-мен жұмыс істеу үшін жедел құжаттаманы әзірлеу аяқталды, пайдаланушы нұсқаулығы түріндегі ІАҚ толтыру және пайдалану ережелері анықталды. - Applied science журналында «Information and Analytical System for Processing of Research Results to Justify the Safety of Atomic Energy» мақаласы жарияланды (Q2, процентиль 75 %, Impact Factor: 2.838). Жұмыстың жаңалығы ядролық қондырғыларды пайдалану қауіпсіздігін негіздеу мәселелерімен айналысатын ғылыми қоғамдастық үшін қызығушылық тудыратын эксперименттік деректердің бірегей жиынтығы үшін АТЖ құру болып табылады. Қазақстанда мұндай жұмыстар бұрын зерттеу саласының ерекшелігіне, эксперименттерді іске асырудың қымбаттығына және күрделілігіне байланысты жүргізілмеген.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Приобретено оборудование для размещения, заполнения и тестирования информационно-аналитической системы данных. Опубликована статья «Information and Analytical System for Processing of Research Results to Justify the Safety of Atomic Energy» в журнале Applied science.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Деректердің ақпараттық-талдау жүйесін орналастыру, толтыру және тестілеу үшін жабдықтар сатып алынды. Applied science журналында «Information and Analytical System for Processing of Research Results to Justify the Safety of Atomic Energy» мақаласы жарияланды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Экономический эффект от внедрения информационной системы для хранения и обработки данных может быть, как прямым - когда она является источником дохода (в долгосрочной перспективе, при продаже права доступа к экспериментальным данным), так и косвенным - когда она является вспомогательным средством организации получения прибыли и помогает минимизировать затраты. ИАС обуславливает экономию трудовых и финансовых ресурсов, получаемой от: - снижения трудоемкости расчетов; - снижение трудозатрат на поиск и подготовку документов; - экономии на расходных материалах (бумага, картриджи); - уменьшения затрат на организацию документооборота между пользователями системы, принадлежащие разным подразделениям института.

Efficiency (in Kazakh) : Деректерді сақтау мен ақпараттық-талдау жүйесін енгізудің экономикалық әсері ол табыс көзі болған кезде (ұзақ мерзімді эксперименттік деректерге қол жеткізу құқығын сату кезінде) тікелей және жанама болуы мүмкін. пайданы ұйымдастырудың көмекші құралы және шығындарды азайтуға көмектеседі. Ақпараттық-талдау жүйесі келесілерден алынған еңбек және қаржылық ресурстарды үнемдеуге әкеледі: - есептеулердің күрделілігін азайту; - құжаттарды іздеу және дайындау үшін еңбек шығындарын азайту; - шығын материалдарын (қағаз, картридждер) үнемдеу; - институттың әртүрлі бөлімшелеріне жататын жүйені пайдаланушылар арасындағы жұмыс процесін ұйымдастыру шығындарын азайту.

Field of application (in Russian) : Атомная промышленность - формирование экспериментально обоснованных сценариев развития тяжелых аварий, проектирование и разработка пассивных систем безопасности ядерных реакторов.

Field of application (in Kazakh) : Атом өнеркәсібі - ауыр апаттарды дамытудың эксперименттік негізделген сценарийлерін қалыптастыру, ядролық реакторлардың пассивті қауіпсіздік жүйелерін жобалау және әзірлеу.