Inventory number IRN Number of state registration
0322РК00198 AP13268750-KC-22 0122РК00109
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 3000000 AP13268750
Name of work
Совершенствование институциональных основ коммерциализации научных исследований вузов: разработка механизма академического предпринимательства как фактора развития региональной инновационной системы
Type of work Source of funding Report authors
Applied Ситенко Диана Анатольевна
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Карагандинский университет имени академика Е. А. Букетова"
Abbreviated name of the service recipient НАО "Карагандинский университет имени академика Е. А. Букетова"
Abstract

Процессы коммерциализации научных разработок и академического предпринимательства в организациях высшего профессионального образования, направленные на развитие региональной инновационной системы

Аймақтық инновациялық жүйені дамытуға бағытталған жоғары кәсіптік білім беру ұйымдарында ғылыми әзірлемелерді коммерцияландыру және академиялық кәсіпкерлік процестері

Разработка модели развития академического предпринимательства в инновационной системе Республики Казахстан на основе методологического и эмпирического исследования особенностей и динамики процесса коммерциализации вузовских научных разработок в мировой и отечественной практике.

Әлемдік және отандық тәжірибеде жоғары оқу орындарының ғылыми әзірлемелерін коммерцияландыру процесінің ерекшеліктері мен динамикасын әдіснамалық және эмпирикалық зерттеу негізінде Қазақстан Республикасының инновациялық жүйесінде академиялық кәсіпкерлікті дамыту моделін әзірлеу.

В ходе исследования использовались методы системного анализа, сравнительного анализа, метод группировок, контент-анализ научной литературы. Специфика финансовых механизмов поддержки мотивации академического предпринимательства в Республике Казахстан исследована с помощью метода экспертных оценок.

Зерттеу барысында жүйелік талдау әдістері, салыстырмалы талдау, топтастыру әдісі, ғылыми әдебиеттерді мазмұнды талдау қолданылды. Қазақстан Республикасында академиялық кәсіпкерлікті ынталандыруды қолдаудың қаржылық тетіктерінің ерекшелігі сараптамалық бағалау әдісінің көмегімен зерттелді.

Научная новизна исследования заключается в теоретическом и методическом обосновании принципов функционирования академического предпринимательства, основанных на сравнительном анализе и сопоставления «лучших практик» наиболее эффективных форм коммерциализации вузовских разработок, позволивших предложить авторский подход к формированию модели академического предпринимательства в условиях развивающейся экономики. Полученные результаты: - Обоснована ключевая роль вуза и его научных разработок в интенсификации инновационных процессов региона. - Выявлены особенности академического предпринимательства, его место в деятельности вуза. Систематизированы факторы, оказывающие благоприятное воздействие на развитие академического предпринимательства в вузе. - Структурированы основные теоретические концепции развития инновационной деятельности вуза и академического предпринимательства в рыночной среде. - Проведен сравнительный анализ основных форм и типов коммерциализации вузовских разработок развитых стран, в результате которого определены особенности, возможности и ограничения их применения в странах с развивающейся экономикой. - Проведена сравнительная характеристика основных механизмов поддержки и мотивации академического предпринимательства в развивающихся странах, которая позволила выявить наиболее значимые факторы, оказывающие влияние на интенсификацию процесса трансфера технологи в вузах.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы дамушы экономика жағдайында академиялық кәсіпкерлік моделін қалыптастыруға авторлық тәсілді ұсынуға мүмкіндік берген жоғары оқу орындарының әзірлемелерін коммерцияландырудың неғұрлым тиімді нысандарының салыстырмалы талдауы мен "үздік тәжірибелерін" салыстыруға негізделген академиялық кәсіпкерліктің жұмыс істеу принциптерінің теориялық және әдістемелік негіздемесінде жатыр. Нәтижелер: - ЖОО-ның және оның ғылыми әзірлемелерінің өңірдің инновациялық процестерін қарқындатудағы басты рөлі негізделген. - Академиялық кәсіпкерліктің ерекшеліктері, оның ЖОО қызметіндегі орны анықталды. ЖОО-да академиялық кәсіпкерлікті дамытуға қолайлы әсер ететін факторлар жүйеленді. - Нарықтық ортада ЖОО-ның инновациялық қызметі мен академиялық кәсіпкерлікті дамытудың негізгі теориялық тұжырымдамалары құрылымдалған. - Дамыған елдердің жоғары оқу орындарының әзірлемелерін коммерцияландырудың негізгі нысандары мен түрлеріне салыстырмалы талдау жүргізілді, нәтижесінде экономикасы дамушы елдерде оларды қолданудың ерекшеліктері, мүмкіндіктері мен шектеулері айқындалды. - Дамушы елдердегі академиялық кәсіпкерлікті қолдау мен ынталандырудың негізгі тетіктеріне салыстырмалы сипаттама жүргізілді, бұл жоғары оқу орындарында технолог трансферінің қарқындылығына әсер ететін аса маңызды факторларды анықтауға мүмкіндік берді.

В ходе экспертного опроса были определены качественные показатели процесса коммерциализации разработок ученых на примере вузов г. Астана и г.Караганда: - функциональность алгоритма коммерциализации научных разработок; - степень мотивации участников инновационной деятельности; - развитость институциональной поддержки иновационной деятельности и кооперации в процессе НИОКР.

Сараптамалық сауалнама барысында Астана және Қарағанды университеттерінің мысалында ғалымдардың әзірлемелерін коммерцияландыру процесінің сапалық көрсеткіштері анықталды: - ғылыми әзірлемелерді коммерцияландыру алгоритмінің функционалдығы; - инновациялық қызметке қатысушыларды ынталандыру дәрежесі; - инновациялық қызметті және ҒЗТКЖ процесіндегі ынтымақтастықты институционалдық қолдауды дамыту.

Эффективность результатов проведенного исследования включает в себя научный и социально-экономический эффекты. Научный эффект заключается в расширении знаний о феномене академического предпринимательства, его особенностей и возможностей развития в рамках экономико-правового поля Республики Казахстан. Социально-экономический эффект результатов исследования заключается в увеличении количества внедряемых инновационных разработок в производство для повышения благосостояния общества и повышении отдачи от использования экономических ресурсов.

Зерттеу нәтижелерінің тиімділігі ғылыми және әлеуметтік-экономикалық әсерлерді қамтиды. Ғылыми нәтиже – академиялық кәсіпкерлік феномені, оның ерекшеліктері мен Қазақстан Республикасының экономикалық және құқықтық саласындағы даму мүмкіндіктері туралы білімді кеңейту. Зерттеу нәтижелерінің әлеуметтік-экономикалық әсері қоғамның әл-ауқатын жақсарту және экономикалық ресурстарды пайдаланудың қайтарымдылығын арттыру үшін өндіріске енгізілген инновациялық әзірлемелердің санын арттыру болып табылады.

Результаты исследования могут быть применены для интенсификации инновационной деятельности вуза в части совершенствования механизма коммерциализации научных разработок ППС вуза посредством развития инновационной инфраструктуры вуза, создания взаимовыгодных партнерств с бизнес сектором. Реализация предложенных мер по развитию академического предпринимательства в вузах позволит активизировать научно-исследовательскую и предпринимательскую деятельность ППС вузов с целью увеличения числа отечественных инновационных разработок, ускорения процесса их коммерциализации. Также результаты исследования могут быть использованы государственными органами с целью совершенствования законодательства в сфере коммерциализации вузовских разработок, защиты прав на интеллектуальную собственность.

Зерттеу нәтижелері ЖОО-ның инновациялық инфрақұрылымын дамыту, бизнес секторымен өзара тиімді серіктестіктер құру арқылы ЖОО ПОҚ-ның ғылыми әзірлемелерін коммерцияландыру тетігін жетілдіру бөлігінде ЖОО-ның инновациялық қызметін қарқындату үшін қолданылуы мүмкін. ЖОО-ларда академиялық кәсіпкерлікті дамыту бойынша ұсынылған шараларды іске асыру отандық инновациялық әзірлемелер санын ұлғайту, оларды коммерцияландыру процесін жеделдету мақсатында ЖОО ПОҚ-ның ғылыми-зерттеу және кәсіпкерлік қызметін жандандыруға мүмкіндік береді. Сондай-ақ зерттеу нәтижелерін мемлекеттік органдар жоғары оқу орындарының әзірлемелерін коммерцияландыру, зияткерлік меншік құқықтарын қорғау саласындағы заңнаманы жетілдіру мақсатында пайдалана алады.

UDC indices
330.34
International classifier codes
06.52.13;
Key words in Russian
инновация; предпринимательство; университет; коммерциализация; трансфер;
Key words in Kazakh
инновация; кәсіпкерлік; университет; коммерцияландыру; трансфер;
Head of the organization Дулатбеков Нурлан Орынбасарович Доктор юридических наук / профессор, Член-корреспондент НАН РК
Head of work Ситенко Диана Анатольевна доктор PhD / ассоциированный профессор