The object of research, development or design (in Russian) : Опасный карантинный вредитель – южноамериканская томатная моль (Tuta absoluta). Два вида энтомофага – трихограмма (Trichogramma achaeae), бракон (Bracon hebetor Say.)

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қауіпті карантинді зиянкес – оңтүстік американдық күйе көбелегі (Tuta absoluta). Энтомофагтың екі түрі: трихограмма (Trichogramma achaeae) және бракон (Bracon hebetor Say.)

Aim of work (in Russian) : Разработать и внедрить интегрированную систему защиты томатов открытого грунта от карантинного объекта Tuta absoluta с применением биологических средств (Bracon hebetor Say., Trichogramma) и беспилотных летательных аппаратов в условиях юго-востока Казахстана.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстанның оңтүстік-шығысы жағдайында биологиялық құралдарды (Bracon hebetor Say., Trichogramma) және ұшқышсыз ұшу аппараттарын қолдана отырып ашық алаңда өсірілетін қызанақты Tuta absoluta - карантиндік объектісінен қорғаудың интегралды жүйесін әзірлеу және енгізу.

Методы исследования (на русском) : Общепринятые методы в энтомологии и защите растений.

Методы исследования (на казахском) : Энтомология мен өсімдіктерді қорғаудағы жалпы қабылданған әдістемелер.

Obtained results and novelty (in Russian) : Полевые исследования проводили в вегетационный период (июнь-август) 2022 года. По итогам экспериментов для эффективной обработки посевов томата с помощью АгроБПЛА представлен следующие оптимальные метеорологические условия: температура воздуха в диапазоне 15-25℃, ветер 1,0 м/с, без осадков. Пилотажно-навигационные параметры для безопасной и эффективной обработки с БПЛА: высота 2 м от листовой поверхности растительности, скорость 5 м/с, при этих условии диаметр ширины захвата составляет 5 м. В течение всего вегетационного периода в лабораторных условиях нами было наработано в общем 500 г трихограммы, 8000 особей бракона. Определение биологической эффективности при выпуске трихограммы составила 73,1%, при выпуске бракона 36%. При обработке яиц акторафитом 79,9 и корагеном 84,3%; биологическая эффективность в отношении гусениц старших возрастов составила 57 и 66%, соответственно. В полевых условиях биологическая эффективность выпусков яйцееда против второго поколения в среднем составила 60,1%, бракона 30,5%. Эффективность трехкратного выпуска трихограммы против яиц и выпуск бракона против гусениц третьего поколения в среднем составила 71,5 и 38,96% соответственно. Новизной проекта является применение беспилотных летальных аппаратов для мониторинга полей, ультрамалообъемного опрыскивания против вредителей и болезней, а также борьба с вредителями путем внесения на поля яиц и куколок полезных энтомофагов, таких как бракон и трихограмма.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Егістік зерттеулерді 2022 жылдың (маусым-тамыз) вегетациялық кезеңінде жүргіздік. Тәжірибе нәтижелері бойынша АгроҰҰАның көмегімен қызанақ дақылдарын тиімді өңдеу үшін келесі оңтайлы метеорологиялық жағдайлар белгіленді: ауа температурасы 15-25℃, жел 1,0 м/с, жауын-шашынсыз. Ұшқышсыз ұшу аппараттарымен қауіпсіз және тиімді өңдеуге арналған пилотажды-навигациялық параметрлер: өсімдік жамылғысының бетінен биіктігі 2 м, жылдамдығы 5 м/с, бұл жағдайда түсіру енінің диаметрі 5 м. Вегетациялық кезең бойы зертханалық жағдайда 500 г трихограмма және 8000 бракон дарағын өндіріп шығардық. Трихограмманы жіберудің биологиялық тиімділігі 73,1%, ал браконды жіберуде 36% құрады. Жұмыртқаларды акторафитпен өңдеу кезінде биологиялық тиімділік 79,9, ал корагенмен өңдеген кезде 84,3%; ересек жастағы жұлдызқұрттарға қатысты биологиялық тиімділік сәйкесінше 57 және 66% құрады. Егістіктерде екінші ұрпаққа қарсы жұмыртқа жегіні жіберудің биологиялық тиімділігі орташа есеппен 60,1%, ал браконды жіберу кезінде 30,5% құрады. Үшінші ұрпақ жұмыртқаларына қарсы трихограмманы және жұлдызқұрттарына қарсы браконды үш рет жіберудің тиімділігі орташа есеппен сәйкесінше 71,5 және 38,96% құрады. Ұшқышсыз ұшу аппараттарын егістіктерге мониторинг жүргізу, зиянкестермен күресуде бракон және трихограмма сияқты пайдалы энтомофагтарды жіберу, зиянкестер мен ауруларға қарсы ультраазкөлемде бүрку үшін қолдану жобаның жаңалығы болып табылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жоқ

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы