The object of research, development or design (in Russian) : Памятники Казахского Алтая начала I тысячелетия н.э.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақ Алтайының б.д. І мыңжылдық басының ескерткіштері

Aim of work (in Russian) : Выявление, учет и взятие под охрану государства памятников Казахского Алтая начала I тысячелетия (II-V вв.) н.э., комплексное изучение этих памятников в контексте первоимпульса Великой миграции и основы формирования этносов и культур большей части современного Евразийского континента.

Aim of work (in Kazakh) : Б. д. І мыңжылдықтың (II-V ғғ.) басындағы Қазақ Алтайының ескерткіштерін анықтау, есепке және мемлекеттің қорғауына алу, бұл ескерткіштерді Ұлы көші-қонның алғашқы серпіні тұрғысынан және қазіргі Еуразия құрлығының басым бөлігіндегі халықтар мен мәдениеттердің қалыптасу негіздері ретінде кешенді зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Полевые исследования (раскопки, рекогносцировка), описание, классификация, систематизация, сравнительно-типологический, семиотический.

Методы исследования (на казахском) : Далалық зерттеулер (қазба, барлау), сипаттау, жүйелеу, топтау, салыстырмалы-топтау, семиотикалық.

Obtained results and novelty (in Russian) : В пределах одного отдельно взятого района идентифицировано и задокументировано обширное число памятников археологии, соотносимых к первой половине I тыс. н.э. Проведены археологические раскопки вышеуказанных памятников с применением инновационных методов исследований и документации. Такого рода комплексные и масштабные научные исследования памятников Алтая конца I тыс. до н.э. и первой половины I тыс. н.э. не имеют аналогов ни за рубежом, ни в отечественной науке, это и важность результатов научных изысканий, как для истории и культуры Казахстана, так и для сопредельных стран и Евразии в целом, и обуславливает научную новизну и значимость представленного проекта в национальном и международном масштабах.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жеке бір ауданның б.д. I мың ж. бірінші жартысына қатысты барлық ескерткіштері айқындалып, есепке алынды. Зерттеулер мен құжаттаманың жаңашыл әдістерін қолдана отырып, жоғарыда көрсетілген ескерткіштерге археологиялық қазбалар жүргізілді. Б.д.д. І мыңжылдықтың соңы мен б.д. І мыңжылдықтың бірінші жартысындағы Алтай ескерткіштерінің осындай кешенді және ауқымды ғылыми зерттеулерінің шетелде де, отандық ғылымда да баламасы жоқ, бұл дегеніміз жүзеге асырылған жобаның Қазақстан тарихы мен мәдениеті үшін ғана емес, шекаралас елдер, тіпті жалпы Еуразия құрлығы үшін де тың әрі маңызды жобалардың бірі дегенді білдіреді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : - Дополнены первичная база данных по памятникам первой половины I тысячелетия н.э. Казахского Алтая и сопредельных регионов. Определены актуальные вопросы по исследуемой эпохе, которые в перспективе будут решаться. Получены знания о различных проблемах жизнедеятельности населения; - Исследованы особенности наземных конструкции и внутримогильные пространства, а так же погребальный обряд порядка 6 (шесть) археологических объектов начала I тысячелетия н.э. на некрополе Берел, так как основные памятники данной эпохи сконцентрированы на данном могильнике; Получены научные данные по разным аспектам жизни и мировоззрения населения Казахского Алтая первой половины I тыс. н.э., изучены архитектура наземной конструкции и внутримогильного пространства памятников с дальнейшей рекультивацией; использована новейшая методика исследования; - Получены результаты по палеозоологическим исследованиям костей полученных в результате проведения археологических исследований на могильнике Берел; получены результаты по радиоуглеродному анализу по С14 для которых, тщательно отобраны костные останки; палеогенетические результаты по костным останкам из изученных погребений; консервации и реставрации артефактов полученных из исследованных памятников; - Сделан доклад по теме программы на международной научно-практической конференции «Маргулановские чтения»; опубликованы три научные статьи в журналах, индексируемом базой РИНЦ; опубликованы научные статьи участниками программы в отечественных журналах.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : - Қазақ Алтайы мен шектес өңірлердің б.з. І мыңжылдықтың бірінші жартысындағы ескерткіштері бойынша бастапқы деректер базасы толықтырылды. Болашақта шешілетін зерттелетін дәуір бойынша өзекті мәселелер анықталды. Халықтың тыныс-тіршілігінің әртүрлі проблемалары туралы білім алынды; - Жер бетіндегі конструкция мен қабір ішіндегі кеңістік, сондай-ақ б. з. І мыңжылдықтың басындағы Берел қорымындағы 6 (алты) археологиялық объектінің жерлеу салты зерттелді, өйткені осы дәуірдің негізгі ескерткіштері осы қорымда шоғырланған; Б. з. І мыңжылдықтың бірінші жартысындағы Қазақ Алтай халқының өмірі мен дүниетанымының әртүрлі аспектілері бойынша ғылыми деректер алынды, одан әрі рекультивациялай отырып, жерүсті құрылымының және ескерткіштердің оба іші кеңістігінің сәулеті зерделенді; зерттеудің жаңа әдістемесі пайдаланылды; - Берел қорымында археологиялық зерттеулер жүргізу нәтижесінде алынған сүйектерді палеозоологиялық зерттеу нәтижелері алынды; С14 бойынша радиокөміртекті талдау бойынша нәтижелер алынды; зерттелген жерлеулерден сүйек қалдықтары бойынша палеогенетикалық нәтижелер; зерттелген ескерткіштерден алынған артефактілерді консервациялау және реставрациялау жұмыстары жүргізілді; -«Марғұлан оқулары» Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясында бағдарлама тақырыбы бойынша ғылыми баяндама қорғалды; РҒДИ базасымен индекстелетін журналда үш ғылыми мақала жарияланды; Бағдарламаға қатысушылардың отандық және шетелдік журналдар мен конференциялар материалдарында үш мақала жарияланды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : полученные по итогам научных исследований артефакты пополнили фонды музеев, что позитивно повлияет на притоке посетителей и это в свою очередь будет способствовать идеям пропаганды и популяризации идей программных статей «Рухани жаңғыру», «Семь граней Великой степи» и «Независимость превыше всего» среди широких слоев населения всей республики, в ходе реализации программы созданы новые рабочие места для местного населения, это положительно сказываеться на социально-экономической ситуации региона. Результаты реализации проекта начали использоваться в качестве учебного материала в программах обучения ВУЗов, СУЗов, средних школ и иных образотельних учреждений.

Efficiency (in Kazakh) : ғылыми зерттеулер қорытындысы бойынша алынған жәдігерлер музейлер қорын толықтырды, бұл музейге келушілердің легін арттыруға оң ықпал етеді, сондай-ақ, қалың бұқара арасында «Рухани жаңғыру», «Ұлы даланың жеті қыры» және «Тәуелсіздік бәрінен қымбат» ойларын насихаттау мен үгіттеуге ықпал ететін болады, бағдарламаны іске асыру барысында жергілікті халық үшін жаңа жұмыс орындары құрылды, бұл ауданның әлуметтік-экономикалық жағдайын жақсартуға оң әсерін тигізуде. Жобаны іске асыру нәтижелері жоғарғы оқу орындарының, арнаулы орта оқу орындарының, орта мектептердің және өзге де білім беру мекемелерінің оқу бағдарламаларында оқу материалы ретінде пайдаланыла бастады.

Field of application (in Russian) : Полученные артефакты пополнят фонды музеев, что позитивно повлияет на притоке посетителей и это в свою очередь будет способствовать идеям пропаганды и популяризации идей программных статей «Рухани Жаңғыру», «Семь граней Великой степи» и «Независимость превыше всего» среди широких слоев населения всей республики. Результаты реализации проекта будут использованы в качестве учебного материала в программах обучения ВУЗов, СУЗов, средних школ и иных образовательных учреждений.

Field of application (in Kazakh) : Алынған жәдігерлер музейлер қорын толықтырады, бұл тамашалаушылар ағынына оң әсер етеді және бұл өз кезегінде қалың бұқара арасында «Рухани Жаңғыру» және «Ұлы даланың жеті қыры» және «Тәуелсіздік бәрінен қымбат» ойларын насихаттау мен үгіттеуге ықпал ететін болады. Жобаны іске асыру нәтижелері ЖОО-ның, АОО-ның, орта мектептердің және өзге де білім беру мекемелерінің оқу бағдарламаларында оқу материалы ретінде пайдаланылатын болады.