The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются вирусы чумы мелких жвачных животных, но-дулярный дерматит крупного рогатого скота, ящур типы А и О.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны болып ұсақ күйісті жануарлардың обасы (ҰКЖО), ірі қара малының нодулярлы дерматиті (ІҚМ НД), аусылдың А және О вирустары болып есептелді.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – укомплектование тест-систем на основе иммуноферментного анали-за для выявления антигена ЧМЖЖ, НД КРС и антител к вирусам ЧМЖЖ, НД КРС, ящура типов А и О, также оптимизация условий постановки ИФА на основе рекомбинантного белка для серодиагностики НД КРС.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты: ҰКЖО, ІҚМ НД антигенін және ҰКЖО, ІҚМ НД, А және О типті аусыл вирустарына антиденелерді анықтау үшін иммуноферменттік талдау негізінде тест-жүйелерді жинақтау, сондай-ақ ІҚМ НД серодиагностикасы үшін рекомбинантты ақуыз негізінде ИФТ қою шарттарын оңтайландыру.

Методы исследования (на русском) : Освежение штаммов вирусов ЧМЖЖ, НД КРС и ящура типа А и О проводилась в монослоях культуры клеток тестикулы ягненка (ТЯ), и в организме 2-3-х суточных крольчат. Были приготовлены антигены вирусов ЧМЖЖ, НД КРС и ящура типа А и О. На основе приготовленных антигенов получены специфические сыворотки на овцах, козах и теленке. Получены антивидовые сыворотки (антибычьи, антиовечьи и антикозьи) на кроликах. Проведение аффинной очистки антивидовых сывороток с помощью глютарового альдегида. На основе выделенных антивидовых антител приготовлены антивидовые иммунопероксидазные конъюгаты, по методом Уилсон и Накане. Были проведены работы по получению рекомбинантных белков вирусов НД КРС, ящура типа А и О, для сенсибилизации планшет. В результате проведенных работ получен рекомбинантные белки вирусов НД КРС, ящура типов А и О. Определяли оптимальные концентрации белков вирусов ЧМЖЖ, НД КРС и ящура типа А и О для сенсибилизации лунки планшета.

Методы исследования (на казахском) : ҰКҚЖО, ІҚМ НД мен аусылдың А және О түрлерінің вирустарының штаммдарын жаңарту мақсатында қозы тестикуласы торша өсінділері мен 2-3 тәуліктік көжектерде жүргізілді. ҰКҚЖО, ІҚМ НД, аусылдың А және О түрлерінің вирустарының антигендері дайындалды. Дайындалған антигендердің негізінде қой, ешкі және бұзаудан тәнді қан сарысуы алынды. Түрге қарсы (қой, ешкі және ірі қара малдарына) қарсы қан сарысуларын қояндардан алынды. Түрге қарсы қан сарысулары глутарлық альдегид көмегімен аффинді тазалаудан өткізілді. Бөлініп алынған түрге қарсы антидененің негізінде Уильсон және Накане әдісі бойынша түрге қарсы иммунопероксидазды конъюгаттар дайындалды. Планшетті сенсибилизациялау үшін ІҚМ НД, аусыл вирусының А және О түрлерінің рекомбинанттық ақзатын алу бойынша жұмыстар жүргізілді. Жүргізілген жұмыстардың нәтижесінде ІҚМ НД, аусыл вирусының А және О түрлерінің рекомбинанттық ақзаты алынды. Планшеттің ұяшығын сенсибилизациялау үшін арнайы ақзаттардың оңтайлы қоюлылығы анықталды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Научная новизна проекта состоит в том, что будут внедрены в производство совре-менные тест-системы на основе ИФА для обнаружения антигена болезней и антител к ним из патологических материалов от больных и павших животных и сывороток крови вакцинированных и переболевших животных на территории Республики Казахстан

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаның ғылыми жаңалығы Қазақстан Республикасының аумағында ауру және өлген жануарлардың патологиялық материалдарынан аурулардың антигені мен оларға антиденелерді және вакцинацияланған және ауырып жазылған жануарлардың қан сарысуларын анықтауға арналған ИФТ негізіндегі қазіргі заманғы тест-жүйелер өндіріске енгізілетін болады

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : -

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : -

Level of implementation (in Russian) : шесть комплектов набора тест-систем для диагностики нодулярного дерматита КРС, чумы мелких жвачных животных, ящура типов А и О готовы к производственному выпуску

Level of implementation (in Kazakh) : ІҚМ нодулярлық дерматитін, ұсақ күйіс қайыратын жануарлар обасын, А және О типті аусыл ауруын диагностикалауға арналған тест-жүйелер жиынтығының алты жиынтығы өндірістік шығаруға дайын

Efficiency (in Russian) : Тест-системы полученные в ходе реализации проекта будут использованы в комплексных ветеринарно-санитарных мероприятиях проводимых МСХ по предупреждению и недопущению заноса особо опасных инфекций на территорию РК, что показывает его влияние на социально-экономический эффект. Реализация проекта также будет влиять на эпизоотологическую безопасность РК путем создания необходимых предпосылок по предупреждению и недопущению заболевания, проникновение которой окажет негативное влияние на экологическую ситуацию в стране, связанную с проведением, как общих, так и специальных ветеринарно-санитарных мероприятий по ликвидации очага заболевания. В этой связи эффективность применение иммуноферметного анализа для диагностики вышеуказанных болезни животных не вызывают сомнения

Efficiency (in Kazakh) : Жоба барысындағы алынған тест-жүйе Қазақстан Республикасы аумағында аса қауіпті індеттердің енуіне жол бермеу және алдын алу бойынша АШМ жүргізілетін ветеринарлық-санитарлық іс-шаралар кезінде пайдаланылады. Бұл оның қоғамдық-экономикалық жағдайға әсерін тигізеді. Жобаны іске асыру сонымен қатар аурудың алдын-алу және оның алдын-алу үшін қажетті алғышарттар жасау арқылы Қазақстан Республикасының эпидемиологиялық қауіпсіздігіне әсер етеді, ауру ошағын жою бойынша жалпы және арнайы ветеринариялық-санитариялық шаралармен байланысты аурулардың енуі елдегі экологиялық жағдайға теріс әсер етеді. Осы мақсаттар үшін иммуноферменттік талдаудың тікелей нұсқасы жиі қолданылады, сонымен қатар серодиагностика жануарлардың қан сарысуындағы вирусқа антиденелер титрін анықтауға негізделген. Осыған байланысты жоғарыда аталған жануарлар ауруын диагностикалау үшін иммуноферментті талдаудың тиімділігі күмән тудырмайды

Field of application (in Russian) : ветеринарная вирусология

Field of application (in Kazakh) : ветеринариялық вирусология