The object of research, development or design (in Russian) : Объекты исследования: лекарственные растения, экстракты, природные соединения, сантонин, штамм hCoV-19/Kazakhstan/26562/2020 коронавируса SARS-CoV-2, штамм A/Puerto Rico/8/34(H1N1) вируса гриппа, культуры клеток Vero E6 и MDCK, лабораторные животные

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері: дәрілік өсімдіктер, сығындылар, табиғи қосылыстар, сантонин, SARS-CoV-2 коронавирусының hCoV-19/Kazakhstan/26562/2020 штаммы, тұмау вирусының A/Puerto Rico/8/34(H1N1) штаммы, Vero E6 және MDCK, зертханалық жануарлар.

Aim of work (in Russian) : Цель программы - разработка высокоэффективных лекарственных веществ на основе фармакологически активных веществ из растительного сырья с противовирусной активностью в отношении COVID-19 и сходных вирусных инфекций.

Aim of work (in Kazakh) : Бағдарламаның мақсаты – COVID-19 және осыған ұқсас вирустық инфекцияларға қарсы вирусқа қарсы белсенділігі бар өсімдік материалдарынан фармакологиялық белсенді заттар негізінде жоғары тиімді дәрілік заттарды әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: Руководящие принципы ВОЗ по надлежащей практике культивирования и сбора (‎GACP)‎ лекарственных растений, УЗ и СО2 экстракция, ИК-Фурье спектроскопия, хроматография (ТСХ, ВЭЖХ, ГХ-МС), циклическая вольтамперметрия, методы вирусологии и фармакологии (исследование противовирусной активности и токсичности, молекулярно-генетический анализ).

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: Дәрілік өсімдіктерді өсіру және жинаудың жақсы тәжірибесі (GACP) бойынша ДДСҰ нұсқаулықтары, УД және СО2 экстракциясы, ИҚ- Фурье спектроскопия, хроматография (ЖҚХ, ЖЭСХ, ГХ-МС), циклді вольтамперометрия, вирусология және фармакология әдістері (вирусқа қарсы белсенділігі мен уыттылығын зерттеу, молекулалық-генетикалық талдау).

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты и новизна: Собрано и подготовлено растительное сырье – полынь однолетняя и чистотел. Определены оптимальные условия экстракции ФАВ из растительного сырья. Проведен анализ экстрактов и их фракций спектроскопическими и хроматографическими методами. Разработаны новые методики выделения сантонина и аммония глицирризината из растительного сырья. Исследована электрохимическая активность цитизина. Синтезированы новые производные сантонина, в том числе с высокой противовирусной активностью. Впервые в Казахстане осуществлён успешный скрининг субстанций с активностью против SARS-CoV-2 и вируса гриппа.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Нәтижелер мен жаңалық: Жиналған және дайындалған өсімдік материалдары – біржылдық жусан және сүйелшөп. Өсімдік материалдарынан ФБЗ алудың оңтайлы шарттары анықталды. Сығындылар мен олардың фракциялары спектроскопиялық және хроматографиялық әдістермен талданды. Өсімдік материалдарынан сантонин мен аммоний глицирризинатын бөліп алудың жаңа әдістері жасалды. Цитизиннің электрохимиялық белсенділігі зерттелінді. Сантониннің жаңа туындылары, соның ішінде вирусқа қарсы белсенділігі жоғарылары синтезделді. Қазақстанда алғаш рет SARS-CoV-2 және тұмау вирусына қарсы белсенділігі бар заттардың сәтті скринингі жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные конструктивные и технико-экономические показатели: исследованные экстракты перспективны в качестве источников лекарств для лечения инфекции SARS-CoV-2 и гриппа. Полученные результаты обладают патентоспособностью и могут внести вклад в создание в Казахстане фармакологического производства лекарств против коронавирусной болезни COVID-19 и гриппа.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі жобалық және техникалық-экономикалық көрсеткіштер: зерттелетін сығындылар SARS-CoV-2 инфекциясы мен тұмауды емдеуге арналған дәрілік заттардың көзі ретінде перспективалы болып табылады. Алынған нәтижелер бойынша патент алуға болады және Қазақстанда COVID-19 коронавирустық ауруы мен тұмауға қарсы препараттардың фармакологиялық өндірісін құруға ықпал ете алады.

Level of implementation (in Russian) : Внедрение в практику запланировано на следующих этапах.

Level of implementation (in Kazakh) : Келесі кезеңдерде тәжірибеге енгізу жоспарлануда.

Efficiency (in Russian) : Эффективность разработки определяется новизной технологии в Казахстане.

Efficiency (in Kazakh) : Даму тиімділігі Қазақстандағы технологияның жаңалығымен анықталады.

Field of application (in Russian) : Область применения: медицина, фармацевтика.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы: медицина, фармацевтика