The object of research, development or design (in Russian) : Экосистема, агроландшафты, почва-растение

The object of research, development or design (in Kazakh) : Экожүйе, агроландшафт, топырақ-өсімдік

Aim of work (in Russian) : Интенсификация систем земледелия на основе совершенствования элементов технологии возделывания, дифференцированного питания и средств защиты растений, методов орошения для рентабельного производства зерновых, зернобобовых, масличных и технических культур для регионов Казахстана.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстан өңірлері үшін дәнді, дәнді-бұршақ, майлы және техникалық дақылдарды тиімді өндіру үшін өңдеу технологиясының элементтерін, әртараптандырылған қоректендіру және өсімдіктерді қорғау құралдарын, суару әдістерін жетілдіру негізінде егіншілік жүйесін қарқындату.

Методы исследования (на русском) : теоретический и экспериментальный.

Методы исследования (на казахском) : теориялық және эксперименттік

Obtained results and novelty (in Russian) : На основании проведенных лабораторных и полевых исследований в различных агроэкологических зонах Казахстана получены экспериментально подтверждённые ис-ходные данные по научному обоснованию интенсификации элементов систем земледе-лия по агроэкологическим, почвенным и гидромодульным зонам страны, контроля эрози-онных процессов, сокращения механической обработки почвы, диверсификации и интен-сификации системы севооборотов, питания растений, применение биостимуляторов се-мян, роста и развития растений, гидромодульному районированию орошения и рацио-нального использование водных ресурсов для разработки методологии устойчивого про-изводства сельскохозяйственной продукции с учетом изменяющегося климата, примене-нием элементов информационных технологий, современных сельскохозяйственных ма-шин и приборного инструментария.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазақстанның әртүрлі агроэкологиялық аймақтарында жүргізілген зертханалық және далалық зерттеулер негізінде елдің агроэкологиялық, топырақ және гидромодульдік аймақтары бойынша егіншілік жүйелерінің элементтерін интенсификациялаудың, эрозиялық процестерді бақылаудың, топырақты механикалық өңдеуді қысқартудың, ауыспалы егіс жүйесін әртараптандырудың және интенсификациялаудың, өсімдіктерді қоректендірудің, тұқым биостимуляторларын қолданудың, өсімдіктердің өсуі мен дамуының, климаттың өзгеруін ескере отырып, ауыл шаруашылығы өнімдерін тұрақты өндіру әдіснамасын әзірлеу, ақпараттық технологиялар элементтерін, заманауи ауыл шаруашылық машиналары мен аспаптық құралдарды қолдану үшін, су ресурстарын ұтымды пайдалану және суаруды гидромодульдік аудандастырудың ғылыми негіздемесі бойынша тәжірибелік расталған бастапқы деректер алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Система сокращенной обработки почвы и No-Till оказывает положительное влия-ние на качественные показатели плодородия почвы, водно-физические свойства почв и продуктивность сельскохозяйственных культур. Рентабельность при системе No-Till со-ставила 176,3 и при минимальной системе обработки почвы – 185,6%. Длительное при-менение минимальной системы обработки почвы и прямого посева не приводит к пере-уплотнению почвы. В условиях острозасушливого климата в зоне черноземных почв при применении систем минимальной обработки почвы и системы No-Till, применение азот-ных и фосфорных удобрений при дифференцированном контроле болезней и сорных рас-тений. урожайность яровой пшеницы составила 22-23 ц/га, ячменя 31,7-34,5 ц/га, чече-вицы 7,9-8,6 ц/га, льна маличного 6,1-6,6 ц/га. При традиционной системе возделывания без средств интенсификации урожайность яровой пшеницы составила 15-18 ц/га, ячменя 20,0-22,0, чечевицы 3-5 и льна-4,9-5,1 ц/га.Применение глубокой обработки и лазерной планировки почвы с применением биоудобрений ЖГУ – 2,0л/га, BioZZ -2,0 л/га, WOR Mic -3,0 л/га повышает урожайность хлопчатника до 31,6 ц/га и превышает урожайность хлопчатника по традиционной техно-логии на 6,0 ц/га и обеспечивает получение чистого дохода на уровне – 756800 тенге /га при рентабельности 270,2% .

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қысқартылған топырақ өңдеу жүйесі және No-Till топырақ құнарлылығының сапалық көрсеткіштеріне, топырақтың су-физикалық қасиеттеріне және дақылдардың өнімділігіне оң әсер етеді. No-Till жүйесіндегі рентабельділік 176,3 және топырақты өңдеудің минималды жүйесінде – 185,6% құрады. Топырақты өңдеудің және тікелей себудің минималды жүйесін ұзақ уақыт қолдану топырақтың тығыздалуына әкелмейді. Қара топырақ аймағындағы өткір құрғақшылық жағдайында топырақты минималды және No-Till жүйесін қолданғанда, аурулар мен арамшөптерді әртараптандырылған бақылау кезінде, азот және фосфор тыңайтқыштарын қолдану, жаздық бидайдың өнімділігін 22-23 ц/га, арпада 31,7-34,5 ц/га, жасымықта 7,9-8,6 ц/га, майлы зығырда 6,1-6,6 ц/га жеткізді, ал қарқындату құралдарынсыз, дәстүрлі өсіру жүйесінде жаздық бидайдың өнімділігі 15-18 ц/га, арпа 20,0-22,0, жасымық 3-5 және зығыр-4,9-5,1 ц/га құрады. ЖГУ – 2,0 л/га, BioZZ -2,0 л/га, WOR Mic -3,0 л/га био тыңайтқыштарды қолдана отырып, топырақты терең өңдеу мен лазерлік жоспарлауды қолдану мақта өнімділігін 31,6 ц/га дейін, яни дәстүрлі технологияға қарағанда мақта өнімділігін 6,0 ц/га-ға арттырды, таза табысты – 756800 теңге/га деңгейінде қамтамасыз етіп, рентабельділікті 270,2% жеткізді.

Level of implementation (in Russian) : Производственные испытания показали актуальность адаптации на уровне фермерских хозяйств результатов научно-исследовательских работ, которые необходимо продолжить в 2023 г Проведены 4 Дня поля, 23 обучающих и практических семинара и вебинара для сельхозтоваропроизводителей. По результатам исследований опублико-вано 57 статей, подано 16 заявок на охранные документы .

Level of implementation (in Kazakh) : Ғылыми зерттеулердің нәтижелері шаруашылық деңгейінде бейімдеудің өзектілігін көрсетті, сол себепті өндірістік сынақтар 2023 жылы жалғастырылуы тиіс. Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер үшін 4 Дала күндері, 23 оқу-тәжірибелік семинарлар мен вебинарлар өткізілді . Зерттеулердің нәтижелері бойынша-57 мақала басылымға шығып, қорғау құжаттарына 16 өтініш жіберілді .

Efficiency (in Russian) : Доказана эффективность нулевой системы обработки почвы в Южно-Казахстанской области. В условиях засухи при выращивании озимой пшеницы в условиях богары обработка семян и посевов стимуляторами роста повышает потенциал продуктив-ности озимой пшеницы до уровня 22,1 ц/га и по себестоимости ниже ранее разработан-ной и рекомендованной дозы минеральных удобрений Р45N70 кг/га. Применение биости-муляторов семян, микроудобрений при сочетании с системой No-till при выращивании озимой пшеницы повышает чистый доход от 79,2 до 128,8 тыс. тенге на гектар посева.

Efficiency (in Kazakh) : Оңтүстік Қазақстан облысында топырақты өңдеудің нөлдік жүйесінің тиімділігі дәлелденді. Құрғақшылық жағдайында суарусыз егіншілік жүйесінде күздік бидайды өсіруде, тұқымдарды өсу стимуляторларымен өндеу, күздік бидайдың өнімділік әлеуетін 22,1 ц/га деңгейіне дейін арттырып, өзіндік құнын, Р45N70 кг/га минералды тыңайтқыштардың бұрын әзірленген және ұсынылған дозасынан төмендетті. Күздік бидайды өсіру кезінде no-till жүйесімен ұштастыра отырып, тұқым биостимуляторларын, микро тыңайтқыштарды қолдану таза кірісті әр гектардан 79,2-ден 128,8 мың теңгеге дейін арттырады. Өнімді ауыспалы егістерінің рентабельділігі бидайлы – сүрі танапты ауыспалы егістерімен салыстырғанда 70-85%-ға жоғары.

Field of application (in Russian) : Сельскохозяйственное производство

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылық өндірісі