The object of research, development or design (in Russian) : Структура и свойства композитного материала на основе аморфных кремнийсодержащих алмазоподобных углеродных (DLC:Si) пленок.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Құрамына кремний қосылған алмазтектес (DLC:Si) көміртекті қабыршақтарының негізіндегі композитті материалдардың құрылымы мен қасиеттерін

Aim of work (in Russian) : Основной Целью работы является, разработка научных основ и технологии синтеза наноструктурированных наноразмерных композитных а-C_(1-x) Si_x ⟨Rh_y ⟩ пленок с определенной структурно-примесной модификацией и с заданными электронными свойствами.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың негізгі Мақсаты алдын ала белгіленген қасиеттерге, белгілі құрылымды – қоспалық модификацияға ие композитті наноқұрылымдалған наноөлшемді а-C_(1-x) Si_x ⟨Rh_y ⟩ қабыршақтарын синтездеудің ғылыми негіздері мен технологиясын жасап шығаруда болды.

Методы исследования (на русском) : Проведены исследования элементного состава методом энергедисперсионой спектроскопии, поверхности пленок методом атомно-силовой микроскопии, оптических свойств методом эллипсометрии и локальной атомной структуры методом Рамановской спектроскопии. Кроме этого, проведены исследования РФЭС, просвечивающей электронной микроскопии и дифракции электронов.

Методы исследования (на казахском) : Элементтердің құрамын энергетикалық дисперсиялық спектроскопия, пленка бетін атомдық күш микроскопиясы, оптикалық қасиеттерін эллипсометрия, ал жергілікті атом құрылымын Раман спектроскопиясы арқылы зерттеді. Сонымен қатар, XPS, трансмиссиялық электронды микроскопия және электронды дифракция зерттеулері жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Выявлено, что кремний существенно влияет на формирование структуры а-С пленок, и это влияние еще зависит от условий синтеза. Показано, что кремний формирует наночастицы гексагональной структуры карбида кремния в аморфной алмазоподобной углеродной матрице. Также выявлено влияние кристаллических наночастиц родия на структуру и оптические свойства синтезируемых пленок.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Кремнийдің а-С қабыршақтарының құрылымының қалыптасуына әсер ететіндігі, және ол әсердің синтез шарттарына тәуелді болатындығы анықталды. Сонымен қоса, родийдің кристалдық нанобөлшектерінің синтезделген қабыршақтардың құрылымы мен оптикалық қасиеттеріне әсері анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Карбид кремния – относится к материалам XXI века. Аморфные наноструктурированные кремний-содержащие углеродные пленки могут проявить новые свойства и возможности создания новых устройств. Открытие новых явлений и свойств наноструктурированных материалов на основе а-C(1-x)Six и а-C_(1-x) Si_x ⟨Rh_y ⟩ позволит обогатить научные знания необходимые для практического применения

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Кремний карбиді – ХХІ ғасырдың материалдарына жатады. Аморфты наноқұрылымды кремнийі бар көміртекті пленкалар жаңа құрылғыларды жасаудың жаңа қасиеттері мен мүмкіндіктерін көрсете алады. a-C(1-x)Six және a-C_(1-x) Si_x 〈Rh_y 〉 негізіндегі наноқұрылымды материалдардың жаңа құбылыстары мен қасиеттерін ашу практикалық қолдану үшін қажетті ғылыми білімді байытады.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : жүзеге асырылмаған

Efficiency (in Russian) : В работе показана возможность существенного влияния как кремния, так и наночастиц родия на структуру и свойства аморфных алмазоподобных углеродных пленок. Показана возможность управления свойствами и расширения области применения алмазоподобных углеродных пленок.

Efficiency (in Kazakh) : Бұл қағаз кремнийдің де, родийдің де нанобөлшектерінің аморфты алмаз тәрізді көміртекті қабықшалардың құрылымы мен қасиеттеріне айтарлықтай әсер ету мүмкіндігін көрсетеді. Алмаз тәрізді көміртекті пленкалардың қасиеттерін бақылау және қолдану аясын кеңейту мүмкіндігі көрсетілген.

Field of application (in Russian) : Электронная промышленность, промышленность точного приборостроения и передачи сигнала, микро- и наноэлектроника.

Field of application (in Kazakh) : Электрондық өнеркәсіп, дәл өлшеу аспаптары және сигнал беру өнеркәсібі, микро және наноэлектроника.