Inventory number IRN Number of state registration
0222РК00552 AP08855872-OT-22 0120РК00502
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 1
Implemented
Publications
Native publications: 3
International publications: 1 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 1
Number of books Appendicies Sources
1 2 125
Total number of pages Patents Illustrations
52 0 0
Amount of funding Code of the program Table
19849340 AP08855872 0
Name of work
Казахский фольклор и литература в собраниях русских востоковедов-тюркологов до начала ХХ века. Нарративные источники.
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Applied Материалы
Report authors
Ауесбаева Пакизат Тенизбаевна , Шалғынбай Жұмағыз , Мадыгалиева Айжан Нуркановна , Мурсалимова Насихат Мазикеновна , Салтақова Жанат Тоқтарқызы , Калшабаева Бибизия Кенжебековна , Ильясова Гульжамал Кадырмановна , Қыдыр Төрәлі Еділбайұлы ,
0
0
2
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
РГП на ПХВ "Институт литературы и искусства им. М.О.Ауэзова"
Abbreviated name of the service recipient
Abstract

Пропаганда национального историко-культурного наследия на международном уровне и включение систематизированных знаний в учебный процесс; впервые в истории отечественной филологии планируется введениев научный оборот раритетных источников досоветского периода, ранее неизвестных либо только частично опубликованных в различных редких теперь изданиях. Создание на основе собранных оригинальных источников (рукописей ученых, автографов, рисунков, фотоснимков и т.д.) фактографической базы для будущих исследований в области национального фольклора, литературы и этнографии. Безбрежно и нет еще четких границ и объема того великого наследия о Великой степи, собранного и еще не до конца, исследованного учеными-тюркологами как России, так и других стран Европы.

Ұлттық тарихи-мәдени мұраны халықаралық деңгейде насихаттау, жүйеленген материалдарды оқу процесіне кіріктіру; отандық филология тарихында тұңғыш рет шығыстанушы-түркітанушылардың жеке қорларында сақталып келген құнды дереккөздерін ғылыми айналымға енгізу жоспарланып отыр. Жиналған түпнұсқа дереккөздері негізінде (ғалымдардың қолжазбалары, қолтаңбалары, суреттері, фотосуреттері және т.б.) ұлттық фольклор, әдебиет және этнография салаларында жүргізілетін болашақ зерттеулер үшін фактографиялық база жасалады. Еуропаның кейбір елдері мен Ресейден шыққан түркітанушылар жинаған, бірақ әлі толығымен зерттелмеген Ұлы дала мұраларының шекарасы мен толық көлемі әлі нақты анықталған жоқ.

Аналитическое исследование истории собирания и переводов казахского фольклора русскими востоковедами и тюркологами. Главная цель данной научно-исследовательской работы выявить, собрать и подготовить собрание материалов из личных фондов востоковедов и тюркологов, отображающих несметное богатство устно-поэтического творчества и устной литературы казахского народа.

Орыс шығыстанушылары мен түркітанушыларының қолжазбалары мен жарияланған басылымдары қорларында сақталған қазақ фольклоры және әдебиеті тарихына қатысты материалдарды саралай отырып, зерттеу. Бұл ғылыми-зерттеу жұмысының басты мақсаты – шығыстанушылар мен түркітанушылардың жеке қорларындағы қазақ халық ауыз әдебиетінің бай мұрасын көрсететін материалдарды тауып, жинақтап, дайындау.

Методологической основой исследования послужили апробированные методы гуманитарного цикла, входящие в систему исторических и филологических дисциплин, - они обеспечили всестороннее и комплексное решение поставленных задач, в их числе: культурно-исторический; документоведческий; эвристический (источниковедческий); историографический; библиографический; сравнительно-типологический; текстологический; палеографический; культурологический и т.д. Важным методологическим ориентиром был принцип историзма, дающий возможность проследить основные направления в развитии русскоязычных публикаций образцов казахского фольклора.

Зерттеудің әдіснамалық негізі ретінде гуманитарлық циклдің тарих және филология салаларында мақұлданған әдістері алынады. Бұл әдістер белгіленген міндеттердің жан-жақты және кешенді түрде орындалуын қамтамасыз етеді. Зерттеуде қолданылатын әдістер: мәдени-тарихи, құжаттану, эвристикалық (деректану), тарихнамалық, библиографиялық, салыстырмалы-типологиялық, палеографикалық, мәдениеттанушылық және т.б. Жобаның негізін отандық және шетелдік фольклортану, әдебиеттану, тарихнама, дерекнама сияқты басқа да базалық теориялық және тарихи бағыттар құрайды. Тағы бір әдіснамалық бағдар ретінде тарихшылдық принципі алынады, ол қазақ этнофольклортануының дамуындағы шығыстанушы ғалымдардың зерттеулерінің негізгі бағыттарын анықтауға мүмкіндік береді.

Проект соответствует провозглашенным принципам государственной политики в области развития науки и культуры. Необходимость в суммировании результатов, своеобразном подведении итогов фольклорно-этнографических исследований казахов в дореволюционный период вызвана тем, что до сих пор нет полной и исчерпывающей источниковой базы по этому вопросу. А имеющаяся информация по тем или иным аспектам казахской этнографии и фольклора разбросана по различным трудам, опубликованным в разное время выборочно и сегодня практически малодоступных специалистам. Кроме того, этот вопрос никогда не освещался с точки зрения создания свода источников. в 2022 году издан сборник, состоящий из двух разделов: 1. Казахский фольклор; 2. Казахская этнография. Объем – 50 п.л. В рамках проекта опубликованы 5 статьи: статья в рецензируемом зарубежном журнале с ненулевым импакт фактором – 1 (квартиль – 2, процентиль – 42); в журналах, рекомендованных КОКСОН МОН РК – 3, в материалах международных научных конференций – 1 (РИНЦ). Результаты: в отчетном году был издан сборник, состоящий из двух разделов: 1. Казахский фольклор; 2. Казахская этнография. Объем – 50 п.л. В рамках проекта были опубликованы 5 статей: статья в рецензируемом зарубежном журнале с ненулевым импакт фактором – 1; в журналах рекомендованных КОКСОН МОН РК – 3, в международных научных конференциях – 1 (РИНЦ).

Жобаның әрі ұлттық, әрі халықаралық деңгейде маңызы жоғары болмақ, өйткені, жоба нәтижесінде қазақ ауыз әдебиеті үлгілерін жинаған шығыстанушы ғалымдардың кеңестік кезеңге дейін жартылай ғана жарияланған еңбектері жеке қорларынан алынып, тек архив мәліметтері негізінде құрастырылған жинақ жарық көреді. Бұл жұмыс нәтижесінде отандық және шетелдік зерттеушілер мен оқырмандар түпнұсқа мәтін ретінде пайдалана алатын материалдар жинақталады. Жобаның маңызы көпшілік оқырман қауым мен тарихи- құжаттық сала мамандарының қызығушылығын тудыратынынан да анық көрінеді. есепті жылы екі бөлімнен тұратын жинақ шықты: 1. Қазақ фольклоры; 2. Қазақ этнографиясы. Жалпы көлемі – 50 б.т. Жоба аясында 5 мақала жарияланды: импакт-факторы нөлдік емес рецензияланған шетелдік журналдағы мақала – 1 (Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi /101 (2022): (квартиль – 2, процентиль – 42). Индекс: Scopus Arts & Humanities); ҚР БҒМ КОКСОН ұсынған журналдарда – 3, халықаралық ғылыми конференцияларда – 1 (РИНЦ).

Результаты проекта способствуют воспроизводству, обучению источниковой базы научных трудов и фундаментальных исследований в области фольклористики, литературоведения.

Жоба нәтижелері фольклортану, әдебиеттану саласындағы ғылыми еңбектер мен іргелі зерттеулердің деректік базасын молайтуға, оқытуға септігін тигізеді.

Выявление и изучение личных архивов востоковедов, а в особенности востоковедов-тюркологов, послужит прочным основанием для создания фундаментальной источниковедческой базы казахской фольклористики, литературы, языка и этнографии, т.е. исторической фактографии. Это диктуется высоким общественным и научным значением данного круга памятников культуры.

Шығыстанушы ғалымдардың, әсіресе шығыстанушы-түркологтардың жеке мұрағаттарын анықтап, зерделеу қазақ фольклорының, әдебиетінің, тілі мен этнографиясының іргелі бастапқы базасын құрудың берік негізі ретінде қызмет етеді. Бұл мәдени ескерткіштер тобының жоғары әлеуметтік және ғылыми маңыздылығымен байланысты.

Результаты, полученные в ходе его реализации, позволят расширить границы творческого освоения культурного прошлого казахов посредством получения полноценной информации о национальном фольклоре, литературе и этнокультуре, которое еще не получило должной оценки и применения в трудах отечественных ученых.

Жоба жүзеге асырылғаннан кейін алынатын нәтижелер отандық ғалымдардың еңбегінде әзірге қолданылмаған және жеткілікті дәрежеде бағасын алмаған ұлттық фольклор, әдебиет және этнография туралы мәліметтерді ұсынатындықтан, қазақ халқының мәдени өмірінің өткеніне қатысты зерттеулердің аясын кеңейтуге мүмкіндік береді.

UDC indices
821.512.122; 821.512.122
International classifier codes
17.71.01;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
фольклор; источниковедение; документ; архив; тюркология;
Key words in Kazakh
фольклор; деректану; құжат; архив; түркітану;
Head of the organization Матыжанов Кенжехан Слямжанович доктор филологических наук, / доцент
Head of work Ауесбаева Пакизат Тенизбаевна Кандидат филологических наук / доцент
Native executive in charge