The object of research, development or design (in Russian) : Цеолит Кусмурунского месторождения, шунгит Коксуского месторождения (таурит) и шлак фосфорного производства.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Құсмұрын кен орнының цеолиті, Көксу кен орнының шунгиті (таурит) және фосфор өндірісінің шлактары болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Разработка способов модифицирования природных сорбентов для извлечения урана с использованием техногенного сырья.

Aim of work (in Kazakh) : Техногендік шикізатты пайдалана отырып, уранды алу үшін табиғи сорбенттерді модификациялау әдістерін әзірлеу

Методы исследования (на русском) : При выполнении проекта были использованы стандартные физико-химические методы и современное аналитическое оборудование.

Методы исследования (на казахском) : Жоба стандартты физикалық-химиялық әдістер мен заманауи аналитикалық жабдықты қолдану арқылы жүзеге асырылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработаны технологические параметры активации техногенного сырья термогидролизом и аппретирования природных сорбентов активированным техногенным сырьем, проведены укрупненно-лабораторные испытания, дана оценка сорбционной способности модифицированных сорбентов для извлечения урана. Выданы исходные данные для составления технологического регламента и проведена предварительная оценка эффективности технологии. Новизна: установлена зависимость между условиями процесса активации техногенного сырья, аппретирования природных минералов и степенью сорбции урана модифицированными сорбентами.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Техногенді шикізатты термиялық гидролиз арқылы белсендіру және табиғи сорбенттерді белсендірілген техногендік шикізатпен байыту бойынша технологиялық параметрлер әзірленді, кешенді зертханалық сынақтар жүргізілді, уранды алу үшін модификацияланған сорбенттердің сорбциялық қабілеті бағаланды. Технологиялық регламентті дайындаудың бастапқы деректері шығарылып, технологияның тиімділігіне алдын ала бағалау жүргізілді. Жаңалығы. Техногендік шикізатты белсендіру процесінің шарттары, табиғи минералдарды байыту және модификацияланған сорбенттермен уранды сорбциялау дәрежесі арасындағы байланыс орнатылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Активация при температуре 230 ⁰С в растворах NaCl и NaCO3 концентрации 100 г/дм3; степень сорбции U и Fe модифицированным шунгитом при активации фосфорного шлака в хлоридной среде 95,5 и 99,9 % соответственно, а в карбонатной – 82,3 и 99,8. Степень сорбции U и Fe в модифицированным цеолитом - 91,1 и 98,2% соответственно при активации фосфорного шлака в хлоридной среде, в карбонатной – 86,4 и 98,6%.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Концентрациясы 100 г/дм3 NaCl және NaCO3 ерітінділерінде 230 ⁰С температурада белсендіру; хлоридті ортада фосфор қожын белсендіру кезінде модификацияланған шунгитпен U және Fe сорбциялау дәрежесі сәйкесінше 95,5 және 99,9%, ал карбонатты ортада 82,3 және 99,8 құрайды. Фосфор шлактары хлоридті ортада белсендірілгенде модификацияланған цеолиттегі U және Fe сорбция дәрежесі сәйкесінше 91,1 және 98,2%, , карбонатты ортада 86,4 және 98,6%.

Level of implementation (in Russian) : Разработанные способы модифицирования природных сорбентов после промышленных испытаний могут быть внедрены на предприятиях урановой промышленности.

Level of implementation (in Kazakh) : Табиғи сорбенттерді түрлендірудің әзірленген әдістері өнеркәсіптік сынақтан кейін уран өнеркәсібінің кәсіпорындарында енгізілуі мүмкін.

Efficiency (in Russian) : Получение новых знаний в области разработки способов модифицирования природных ионообменных материалов Казахстана. Разработанная технология модифицирования природных сорбентов Казахстана для извлечения урана из технологических и техногенных растворов может быть востребована национальными компаниями и предприятиями, связанными с добычей и переработкой урансодержащего сырья.

Efficiency (in Kazakh) : Қазақстандағы табиғи ион алмастырғыш материалдарды модификациялау әдістерін жасау саласында жаңа білім алуда. Технологиялық және техногендік ерітінділерден уран алу үшін Қазақстанда табиғи сорбенттерді модификациялаудың әзірленген технологиясы ұлттық компаниялар мен құрамында уран бар шикізатты өндірумен және өңдеумен байланысты кәсіпорындарда сұранысқа ие болуы мүмкін.

Field of application (in Russian) : Предприятия урановой отрасли.

Field of application (in Kazakh) : Уран өнеркәсібінің кәсіпорындары