The object of research, development or design (in Russian) : Интенсификатор винтового питателя фрезерно-роторного снегоочистителя, а также процесс очистки дорожного полотна от снежно-ледяных образований

The object of research, development or design (in Kazakh) : Фрезерлі-роторлы қар тазалағыштың бұрама қоректендіргішінің интенсификаторы, сондай-ақ жол төсемін қар-мұз түзілімдерінен тазарту процесі

Aim of work (in Russian) : Разработка и создание (до промышленного внедрения) инновационной конструкции высокопроизводительного фрезерно-роторного снегоочистительного оборудования с повышенной эффективностью работы, определение его рациональных параметров и режимов работы на основе теоретических и экспериментальных зависимостей показателей процесса взаимодействия элементов снегоочистительного оборудования с разрабатываемым материалом

Aim of work (in Kazakh) : Жоғары жұмыс тиімділігі мен өнімділігі жоғары фрезерлі-роторлы қар тазалағыш жабдықтың инновациялық конструкциясын (өнеркәсіптік енгізуге дейін) әзірлеу және құру, қар тазалау жабдығы элементтерінің әзірленетін материалмен өзара әрекеттесу процесі көрсеткіштерінің теориялық және эксперименттік тәуелділіктері негізінде оның ұтымды параметрлері мен жұмыс режимдерін айқындау.

Методы исследования (на русском) : В проекте, в 2022 году, использованы экспериментальные и теоретические методы исследования. В процессе исследований 2022 года использованы: 1) Агрегатирование и блочно–модульное конструирование – создание нового снегоочистителя на основе модулей питателей, метателей и интенсификаторов, способных выполнять различные функции. 2) Моделирование - изучение рабочих органов снегоочистиелей и их элементов на теоретических и физических моделях. 3) Методы математизации, классификации, (FEM) конечных элементов. 4) Литературный и патентный анализ информации.

Методы исследования (на казахском) : Жобада, 2022 жылда, эксперименттік және теориялық зерттеу әдістері пайдаланды. 2022 жылғы зерттеу процесінде мыналар қолданылады: 1). Агрегаттау және блоктық–модульдік құрастыру – әртүрлі функцияларды орындауға қабілетті қоректендіргіштердің, лақтырушылардың және жеделдеткіштердің модульдері негізінде жаңа қар тазартқышты жасау. 2). Модельдеу - қар тазалағыштардың жұмыс органдарын және олардың элементтерін теориялық және физикалық модельдерде зерттеу. 3) Соңғы элементтерді (FEM) математикаландыру, жіктеу әдістері. 4) Ақпаратты әдеби және патенттік талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Определен характер изменения усилий и момента сопротивления ФРО от угла подъема винтовой линии, частоты вращения питателя, высоты снежного массива. Получены результаты (данные) экспериментальных исследований модели фрезерного питателя с различными углами подъема винтовой линии и с интенсификатором лопастного типа, по которым построена регрессионная модель зависимости сил сопротивления на фрезерном питателе от изменения его углов наклона винтовой линии. Проведена опытная проверка и подтверждена работоспособность математических моделей рабочего процесса фрезерного питателя регрессионным анализом и с помощью методов 3D и FEM моделирования. По материалам исследований опубликованы 7 статей по теме проекта в рецензируемых зарубежных и отечественных изданиях, рекомендованных КОКОСОН, с указанием ИРН проекта и источника финансирования исследований, из которых 3 статьи опубликованы в изданиях РК -1 статья в Трудах университета, КарТУ, №2 (87), 2022, Караганда; 2 статьи в Вестнике ВКТУ, № 2, 2022, Усть-Каменогорск; 2 статьи в рецензируемых зарубежных изданиях - «Вестник МАДИ» Выпуск 1 (68) и Выпуск 2 (69), Москва, а также 2 статьи в журналах базы Scopus -(I.RE.M.E.), Vol. 15, N.2 и (I.RE.M.E.), Vol. 15, N. 9. По результатам выполненных исследований и моделирования поданы 5 заявок на изобретения в КазНИИС, и получены 3 Евразийских патента с указанием ИРН проекта и источника финансирования исследований, а также получен 1 патент на изобретение РК.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бұрандалы сызықтың көтерілу бұрышынан, қоректендіргіштің айналу жылдамдығынан және қар массивінің биіктігінен күштердің өзгеру сипатын мен ФЖО қарсыласу моменті анықталды. Бұрандалы желіні көтерудің әртүрлі бұрыштары бар фрезерлік қоректендіргіш моделін және фрезерлік қоректендіргіштегі кедергі күштерінің оның бұрандалы сызықтың көтерілу бұрыштарының өзгеруіне тәуелділігінің регрессиялық моделі құрастырылған қалақ түріндегі интенсификатормен эксперименттік зерттеулердің нәтижелері (деректері) алынды. Фрезерлік қоректендіргіштің жұмыс процесінің математикалық модельдерінің регрессиялық талдаумен және ФҚ-тің 3D және FEM модельдеу әдістерінің көмегімен тәжірибелік тексеру жүргізілді және жұмыс қабілеттілігі расталды. Зерттеу бойынша рецензияланатын шетелдік және отандық басылымдарда жоба тақырыбы бойынша 7 мақала жарияланды, БҒСБК ұсынылған, жобаның ЖТН және зерттеулердің қаржыландыру көзін көрсете отырып, оның ішінде 3 мақала ҚР басылымдарында жарияланған - 1 мақала университет Еңбектерінде, КарТУ, №2 (87), 2022, Караганды; ШҚТУ Хабаршысында 2 мақала, № 2, 2022, Өскемен; рецензияланатын шетелдік басылымдардағы 2 мақала – «Вестник МАДИ» 1-шығарылым (68) және 2-шығарылым (69), Мәскеу, сондай-ақ 2 мақала. Scopus базасында -(I.RE.M.E.), Vol. 15, N.2 и (I.RE.M.E.), Vol. 15, N. 9. Орындалған зерттеулер мен модельдеу нәтижелері бойынша РМК «ҰЗМИ»

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : 1) Разработана и изготовлена экспериментальная модель рабочего органа снегоочистителя. 2) Разработана и изготовлена физическая модель ФРС с интенсификатором лопастного типа на базе мотоблока. 3) Разработана конструкция лопастного интенсификатора винтового питателя снегоочистителя. 4) Разработана конструкция винтового питателя с независимым вращением питающих полуфрез и интенсификатора. 5) Определены конструктивные параметры метателя фрезерно-роторного снегоочистителя.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 1) Қар тазалағыштың жұмыс органының эксперименттік моделі әзірленді және жасалды 2) ФРЖ физикалық моделі мотоблок негізінде қалақ түріндегі интенсификатормен әзірленді және жасалды, 3) Қар тазалағыштың бұрандалы қоректендіргішінің қалақты интенсификаторының құрылымы әзірленді. 4) Бұрандалы қоректендіргіштің тәуелсіз айналуымен қоректендіретін жартылай кескіш пен интенсификатордың құрылымы әзірленді. 5) Фрезерлік-роторлы қар тазалағыш лақтырғышының конструктивтік параметрлері

Level of implementation (in Russian) : Разработана и изготовлена экспериментальная модель рабочего органа снегоочистителя (питателя), габариты которого послужат основой для экспериментального стенда для испытаний ФРС. Получен Акт приемки модели фрезерного питателя.

Level of implementation (in Kazakh) : Қар тазалағыштың жұмыс органының эксперименттік моделі әзірленді және жасалды, оның өлшемдері ФРЖ сынақтары үшін эксперименттік стенд үшін негіз болады. Фрезерлік қоректендіргіш моделін қабылдау актісі алынды.

Efficiency (in Russian) : Ожидаемый научно-прикладной эффект от реализации проекта заключается в разработке новой конструкции снегоуборщика, способного разрабатывать снежные завалы с повышенной производительностью и меньшим энергопотреблением, при этом полученные решения могут быть использованы в ряде производственных отраслей для обеспечения работоспособности и решения различных технологических и жизнеобеспечивающих задач. Экономический эффект при запуске новых рабочих органов снегоочистительных машин заключается в значимой экономии средств за счет уменьшения энергопотребления при производстве работ, а также в обеспечении транспортного потока машин и грузов к местам назначения.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаны іске асырудан күтілетін ғылыми-қолданбалы нәтиже өнімділігі жоғары және энергияны аз тұтынатын қар үйіндісін өңдеуге қабілетті қар күрейтіннің жаңа конструкциясын әзірлеу болып табылады, сонымен қатар алынған шешімдер жұмыс қабілеттілігін қамтамасыз ету мен әртүрлі технологиялық және тіршілікті қамтамасыз ететін міндеттерді шешу үшін бірқатар өндірістік салаларда пайдаланылуы мүмкін. Қар тазалайтын машиналардың жаңа жұмыс органдарын іске қосудағы экономикалық тиімділік жұмыс өндірісі кезінде энергия тұтынуды азайту есебінен қаражатты айтарлықтай үнемдеу болып табылады, сондай-ақ белгіленген орындарға машиналар мен жүктердің көліктік ағынын қамтамасыз ету.

Field of application (in Russian) : Целевыми потребителями разработанных конструкций снегоочистителей, являются дорожно-эксплуатационные службы, коммунальные предприятия и подразделения ЧС (ликвидации чрезвычайных ситуаций), которые заинтересованы в наиболее быстром устранении снежных завалов, а использование новых снегоочистителей позволит сделать это не только эффективно и в более короткие сроки, но еще и с меньшим энергопотреблением.

Field of application (in Kazakh) : Қар тазалағыштардың әзірленген конструкцияларының мақсатты тұтынушылары жол-пайдалану қызметтері, коммуналдық кәсіпорындар және ТЖ (төтенше жағдайларды жою) бөлімшелері болып табылады, олар қар үйінділерін барынша тез жоюға мүдделі, ал жаңа қар тазалағыштарды пайдалану бұны тиімді әрі қысқа мерзімде ғана емес, сондай-ақ энергияны аз тұтынумен де жасауға мүмкіндік береді.