The object of research, development or design (in Russian) : Медоносные пчёлы краинской, карпатской и других пород

The object of research, development or design (in Kazakh) : Карника, карпатка және басқа тұқымдардың бал аралары

Aim of work (in Russian) : Научное обоснование технологии эффективного управления селекционным процессом путем сохранения, совершенствования генетических потенциалов разводимых пород медоносных пчел, определения породной принадлежности с использованием новой программы ApisLab

Aim of work (in Kazakh) : Жаңа Аpislab бағдарламасын қолдана отырып, асыл тұқымды бал араларының тұқымдарының генетикалық әлеуетін сақтау, жетілдіру, тұқымдық байланысын анықтау арқылы селекциялық процесті тиімді басқару технологиясының ғылыми негіздемесі.

Методы исследования (на русском) : Общепринятые зоотехнические методы оценки и частные специальные методики.

Методы исследования (на казахском) : Жалпы қабылданған зоотехникалық бағалау және жеке арнайы әдістер.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты исследований. Определены направления селекционной работы. Обоснована необходимость разработки нового плана породного районирования. Установлено 56,4% пчелиных семей сосредоточено в Восточно-Казахстанской, 13,6% Туркестанской областей. При этом 61,1% порода карника, 25% карпатика. Созданы 14 селекционных групп, в том числе по карнике – 7, карпатке - 5 и по одной – среднерусской и аборигенных пчел. Для ведения линейной селекции из 25 пчелиных маток, подлежащих 16 маточным линиям, выделены 13 чистопородные дочки. По составу пыльцы и меда установлена доля участия растений в медоносе, указывающая флоромиграции и флороспециализации пчел. Внедряется новая программа ApisLab с двумя основными разделами: ApisLab Science, ApisLab Apiary. Созданы базы данных пчелосемей, результаты морфометрических и молекулярно-генетических исследований. Адаптирована система дистанционного контроля. Определены уровень породности от 3000 пчелосемей по морфометрическим и от 445 - по генетическо-молекулярным методам. Определена гетерогенность разводимых пород, кроме аборигенных пчел из Караконыз. Разработаны 2 индекс маркера для карника и кавказки. Новизной исследования является определение впервые в Казахстане породной принадлежности разводимых пород пчел по морфометрическим и молекулярно-генетическим методам.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері. Селекциялық жұмыстың бағыттары анықталды. Тұқымдық аудандастырудың жаңа жоспарын әзірлеу қажеттілігі негізделді. Ара отбасыларының 56,4%-ы Шығыс Қазақстан, 13,6%-ы Түркістан облыстарында шоғырланған. Бұл жағдайда 61,1% - карника тұқымы, 25% - карпатка тұқымы құрайды. 14 селекциялық топ құрылды, оның ішінде карника – 7, карпатка - 5 және бір-біреуден – орта орыс және жергілікті аралар бойынша. Сызықтық селекция жүргізу үшін 16 аналық тізбекке жататын 25 аналық араның ішінен 13 таза тұқымды қыздары бөліп алынды. Тозаң мен балдың құрамы бойынша аралардың флоромиграциясы мен флороспециализациясын көрсететін өсімдіктердің бал өсімдігіне қатысу үлесі анықталды. Екі негізгі бөлімнен тұратын жаңа ApisLab бағдарламасы енгізілуде: ApisLab Science, ApisLab Apiary. Морфометриялық және молекулалық-генетикалық зерттеулердің нәтижелері негізінде ара отбасыларының мәліметтер базасы құрылды. Қашықтықтан басқару жүйесі бейімделді. Морфометриялық әдіспен 3000 және генетикалық-молекулалық әдіспен 445 ара отбасынан тұқымдық деңгейі анықталды. Қарақоңыздың аборигендік араларынан басқа өсірілетін тұқымдардың гетерогенділігі анықталды. Карника мен кавказ араларына арналған 2 индекс маркерлер әзірленді. Зерттеудің жаңалығы. Қазақстанда алғаш рет өсірілетін ара тұқымдарының тұқымдық тиесілігін морфометриялық және молекулалық-генетикалық әдістер бойынша анықтау.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : При использованы системы Apislab упрощается процесс учета пчелиных семей в селекционных группах. Электронная база данных позволяет увеличить скорость работы с данными. Снижает трудовые затраты на ручную работу, поддерживает актуальность данных, сокращает избыточность данных, устраняет противоречивость данных и обеспечивает общий доступ к данным, соблюдение стандартов хранения данных, безопасность хранения и целостность данных.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Apislab жүйелерін қолдану арқылы селекциялық топтардағы аралар колонияларын есепке алу процесі жеңілдетіледі. Электрондық мәліметтер базасы деректермен жұмыс істеу жылдамдығын арттыруға мүмкіндік береді. Қол еңбегінің шығындарын азайтады, деректердің ағымдағы күйін сақтайды, деректердің артық болуын азайтады, деректер сәйкессіздігін жояды және деректерді ортақ пайдалануды, деректерді сақтау стандарттарын, сақтау қауіпсіздігін және деректердің тұтастығын қамтамасыз етеді.

Level of implementation (in Russian) : Внедрение новой эффективной информационной программы ApisLab и системы дистанционного контроля пчелиной семьи

Level of implementation (in Kazakh) : ApisLab жаңа тиімді ақпараттық бағдарламасын және аралар отбасын қашықтықтан басқару жүйесін енгізу

Efficiency (in Russian) : Повышение медопродуктивности на 25%, урожайность культуры более 20%.

Efficiency (in Kazakh) : Бал өнімділігін 25% - ға, дақыл өнімділігін 20% - дан астам арттыру.

Field of application (in Russian) : сельское хозяйство, пчеловодство

Field of application (in Kazakh) : ауыл шаруашылығы, ара шаруашылығы