The object of research, development or design (in Russian) : Культовые мемориалы, сложенные из сырцового кирпича, являющиеся важными объектами историко-культурного наследия.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Тарихи-мәдени мұраның маңызды объектілері болып табылатын өңделмеген кірпіштен қаланған ғибадат ескерткіштері.

Aim of work (in Russian) : Цифровая реконструкция культовых мемориалов сакрального ландшафта Тенгиз-Коргалжынской впадины. Создание базы данных с научным описанием выявленных сырцовых мавзолеев, обработка полученных данных, создание 3D-моделей и виртуальных реконструкций.

Aim of work (in Kazakh) : Теңіз-Қорғалжын ойпатының киелі ландшафтының ғибадат ескерткіштеріне цифрлық қайта қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу. Табылған өңделмеген кірпіштен салынған кесенелердің ғылыми сипаттамасымен мәліметтер базасын құру, алынған мәліметтерді өңдеу, виртуалды қайта құру мен 3D модельдер жасау.

Методы исследования (на русском) : Методы: археологические, палеогеографические, ландшафтоведческие, методы дистанционного исследования, компьютерного моделирования, историко-философские, археолого-этнографические методы.

Методы исследования (на казахском) : Әдістері: археологиялық, палеогеографиялық, ландшафттану, қашықтықтан зерттеу әдістері, компьютерлік модельдеу, тарихи-философиялық, археологиялық-этнографиялық әдістер.

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты: систематизированы сведения, накопленные по археологии Сарыарки; изучены опубликованные источники и архивные отчеты из фондов НИИ археологии им. К.А. Акишева, Акмолинского областного историко-краеведческого музея с целью составления базы данных по сырцовым мавзолеям Тенгиз-Коргалжынского региона; проведено археологическое разведочное обследование в Тенгиз-Коргалжынском регионе, были обследованы берега реки Нура в ее верхнем течении; описана методика трехмерного документирования и визуализации, сделано архитектурное описание исследованных сырцовых мавзолеев. Созданы трехмерные модели мавзолеев, визуализированные различными способами. постобработка полученных данных. Это работа была выполнена при участии зарубежного исполнителя – Михаила Вавулина, научного сотрудника лаборатории социально-антропологических исследований Томского государственного университета. За 2021 г. опубликовано 6 статей, из них – 3 в сборниках зарубежных сборниках конференций, принято участие в 2 международных научно–практических археологических конференциях. В выполнении проекта принимают участие молодые специалисты и магистранты специальности «Археология и этнология» ЕНУ им. Л.Н. Гумилева.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Сарыарқаның археологиясы бойынша жинақталған мәліметтер жүйеленді; К.А. Ақышев атындағы археология ҒЗИ, Ақмола облыстық тарихи-өлкетану мұражайының қорларынан Теңіз-Қорғалжын аймағының шикі кесенелері бойынша деректер базасын құру мақсатында жарияланған дереккөздер мен мұрағаттық есептер зерттелді; Теңіз-Қорғалжын аймағында археологиялық барлау зерттеуі жүргізілді, Нұра өзенінің жоғарғы ағысындағы жағалауы зерттелді; үш өлшемді құжаттама және визуалдау әдістемесі сипатталды, зерттелген өңделмеген кірпіштен салынған кесенелерге сәулеттік сипаттама жасалды. Әртүрлі тәсілдермен визуализацияланған кесенелердің үш өлшемді модельдері жасалды. Бұл жұмыс шетелдік орындаушы – Томск мемлекеттік университетінің әлеуметтік-антропологиялық зерттеулер зертханасының ғылыми қызметкері- Михаил Вавулиннің қатысуымен орындалды. 2021 жылы 6 мақала жарияланды, оның ішінде – 3 шетелдік конференция жинактарында, 2- халықаралық ғылыми–практикалық археологиялық конференциялардың жұмысына қатысу. Жобаны орындауда Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ-нің "Археология және этнология" мамандығының жас мамандары мен магистранттары қатысуда.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Завершена обработка результатов полевых исследований 2021 года. Все исследованные объекты картографированы с указанием GPS-координатов. Подготовлены фотоприложения для создания 3D-моделей. Все отснятые фотоизображения мавзолеев отсортированы по наборам, соответствующим определенному ракурсу съемки. Для каждого мавзолея выбирались определенные ракурсы съемки в зависимости от формы и размеров, а также характера окружающего сакрального ландшафта. Минимально для каждого мавзолея сделано 6 основных наборов фотографий. Отдельно были отсняты детали экстерьера и интерьера, представляющие самостоятельный интерес. Всего обработано более 4000 фотографий для 8 мавзолеев, сформировано 8 отдельных фотоприложений.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 2021 жылы далалық зерттеулердің нәтижелерін өңдеу аяқталды. Барлық зерттелген нысандар GPS координаталарымен картаға түсірілген. 3D модельдерін жасауға арналған фотоқосымшалар дайындалды. Кесенелердің барлық түсірілген фотосуреттері белгілі бір түсіру бұрышына сәйкес жинақтарға сұрыпталған. Әрбір кесене үшін пішіні мен көлеміне, сондай-ақ айналадағы киелі ландшафттың табиғатына байланысты белгілі бір бұрыштар таңдалды. Әр кесене үшін кем дегенде 6 негізгі фотосуреттер жинағы алынды. Тәуелсіз қызығушылық тудыратын сыртқы және ішкі бөлшектер бөлек түсірілді. 8 кесенеге барлығы 4000-нан астам фотосурет өңделді, 8 жеке фотосурет тіркеме қалыптастырылды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Научно-исследовательские институты, музеи и центры, занимающиеся исследованием археологии, истории архитектуры, культуры; вузы, где ведется подготовка археологов, этнографов, историков. Главным итогом работы станет публикация 3D-моделей культовых объектов в свободном доступе в интернете на соответствующих площадках. Результаты работы будут распространены также посредством публикаций в социальных сетях на официальных аккаунтах исполнителя проекта.

Field of application (in Kazakh) : Археологияны, сәулет тарихын, мәдениетті зерттеумен айналысатын ғылыми-зерттеу институттары, мұражайлар мен орталықтар; археологтар, этнографтар, тарихшылар даярланатын университеттер. Жұмыстың негізгі нәтижесі қасиетті нысандардың 3D үлгілерін жалпыға қолжетімді интернетте тиісті сайттарда жариялау болады. Жұмыс нәтижелері жобаны орындаушының ресми аккаунттарындағы әлеуметтік желілердегі жарияланымдар арқылы да таратылатын болады.