Inventory number IRN Number of state registration
0321РК00794 AP08053050-KC-21 0120РК00132
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 4
International publications: 5 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 1
Patents Amount of funding Code of the program
0 8392649 AP08053050
Name of work
Формирование лингвоэкологической модели образования в Республике Казахстан: теория и практика
Type of work Source of funding Report authors
Applied Шүкенай Гүлім Төлеуқызы
0
0
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Жетысуский университет имени Ильяса Жансугурова"
Abbreviated name of the service recipient НАО ЖУ им.И.Жансугурова
Abstract

Направления развития лингвоэкологии, методологическая основа лингвоэкологического образования

Лингвоэкологияның даму бағыттары, лингвоэкологиялық білім берудің әдіснамалық негізі

Разработка модели лингвоэкологического образования путем определения лингвоэкологических проблем, предложить методику формирования лингвоэкологической компетентности обучающихся.

Білім беру жүйесіндегі лингвоэкологиялық мәселелерді анықтау арқылы лингвоэкологиялық білім берудің моделін жасау және білімгерлердің лингвоэкологиялық құзыреттілігін қалыптастыру әдістемесін ұсыну

Методологическую основу составили исследовании в общей и казахской языкознании касающиеся языковых процессов, сохранения языка, обучения речевой культуре, формирования языковой личности, экстралингвистических и интралингвистических факторов, влияющие на язык; в ходе исследования были использованы теоретические методы (анализ, обобщение, наблюдение) эмпирические методы (проведение эколингвистического мониторинга, формирующий эксперимент).

Зерттеудің әдіснамалық негізін тілге ықпал ететін сыртқы және ішкі факторлар, тілдік үдерістер, тілді қорғау, сөз мәдениетін меңгерту, тілдік тұлға қалыптастыру мәселелеріне қатысты жалпы тіл біліміндегі, қазақ тіл біліміндегі зерттеулер құрады және зерттеу барысында теориялық әдістер (талдау, жалпылау, бақылау) эмпирикалық әдістер (эколингвистикалық мониторинг жүргізу, қалыптастырушы эксперименті) қолданылды.

Изучены педагогические условия, необходимые для лингвоэкологического образования; систематизированы эффективные методы и приемы обучения лингвоэкологии; выявлены экстралингвистические и интралингвистические факторы, способствующие развитию языковой личности обучающихся; разработан учебно-методический комплекс дисциплины «Сөйлеу мәдениеті» для формирующего эксперимента; установлены параметры экологичного и неэкологичного общения; члены проектной группы прошли научную стажировку на филологическом факультете Лингвистическо-технического университета в дистанционном формате в Польше; проведено анкетирование на исследование интралингвистических и экстралингвистических факторов, способствующих развитию языковой личности среди студентов (47 студентов) ЛТУ, проведен формирующий эксперимент в ЖУ имени И.Жансугурова и СШ №4 г.Талдыкорган; разработан электронный словарь-справочник; по результатам исследования опубликованы статьи.

Лингвоэкологиялық білім беруге қажетті педагогикалық шарттар зерттелді; лингвоэкологияны меңгертудің тиімді әдіс-тәсілдері жүйеленді; білім алушының тілдік тұлғасын дамытуға ықпал ететін экстралингвистикалық және экстралингвистикалық факторлар анықталды; қалыптастырушы эксперимент үшін «Сөйлеу мәдениеті» пәнінің оқу-әдістемелік кешені жасалды; саламатты және саламатты емес қатысымның параметрлері айқындалды; жобалық топ мүшелері Польша Республикасы Лингвистика-техникалық университетінің филология факультетінен қашықтықтан ғылыми тағылымдамадан өтті; ЛТУ студенттері арасында (47 студент) тілдік тұлғаның дамуына ықпал ететін интралингвистикалық және экстралингвистикалық факторларды анықтауға бағытталған сауалнама жүргізілді; І.Жансүгіров атындағы ЖУ және Талдықорған қ. №4 мектепте қалыптастырушы эксперимент жүргізілді; электронды сөздік-анықтамалық әзірленді; зерттеу нәтижелері бойынша мақалалар жарияланды.

Полученные результаты систематизирует основные понятия, термины лингвоэкологии; дополняет теоретическую и эмпирическую базу данных лингвоэкологии; служит основой анализу виртуальной коммуникации экологичном/неэкологичном модусе, систематизации работы по улучшению языковой среды образовательных учреждений.

Алынған зерттеу нәтижелері лингвоэкологияның басты ұғымдарын, терминдерін жүйелейді; лингвоэкологияның теориялық және эмпирикалық мәліметтер базасын толықтырады; виртуалды қатысымды экологиялық/экологиялық емес модусында талдауға, білім беру орындарының тілдік ортасын саламаттандыру жұмыстарын жүйелеуге негіз болады.

статьи: 1 – в зарубежном научном журнале с ненулевым импакт-фактором; 2 – в изданиях, рекомендованных ККСОН МОН РК; 8 – в материалах международной научно-практической конференции, в научных журналах; результаты исследования обсуждены в областном научном семинаре «Актуальные проблемы казахской лингвоэкологии», в зарубежном научном стажировке на тему «Экстра- и интралингвистические факторы формирования и развития языковой личности»; в газете «Ана тілі» опубликована статья.

нөлдік емес импакт-факторлы шетелдік ғылыми журналда 1 мақала; ҚР БҒССБК ұсынған басылымдарда 2 мақала; халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдарында 8 мақала жарияланды; «Қазақ лингвоэкологиясының өзекті мәселелері» атты облыстық ғылыми семинарда, «Экстра- и интралингвистические факторы формирования и развития языковой личности» тақырыбында өткен шетелдік ғылыми тағылымдамада талқыланды; «Ана тілі» газетінде мақала жарияланды.

Подготовленное учебное пособие в рамках проекта «Лингвоэкология: теория и методика» способствует подготовке кадров, адаптированных к глобальной конкуренции в области гуманитарного образования. Также используется в полиязычном образовании для сохранения языкового баланса, определения педагогических условий формирования полиязычной личности и реализации трехъязычной языковой политики.

Жоба шеңберінде дайындалған «Лингвоэкология: теориясы мен әдістемесі» оқу құралы гуманитарлық білім саласында жаһандық бәсекелестікке бейімделген кадрларды дайындауға үлесін тигізеді. Сондай-ақ көптілді білім беруде тілдік балансты сақтау, көптілді тұлға қалыптастырудың педагогикалық шарттарын анықтау және үштұғырлы тіл саясатын іске асыруда пайдаланылады.

Полученные результаты исследования используются на лекциях по дисциплинам «Стилистика казахского языка», «Культура речи», «Новые направления языкознания», а также используется в работе Управления по развитию языков Алматинской области для эффективной реализации направления «Сохранение национальной идентичности» программы «Рухани жаңғыру».

Алынған зерттеу нәтижелері «Қазақ тілінің стилистикасы», «Сөйлеу мәдениеті», «Тіл білімінің жаңа бағыттары» пәндері бойынша дәріс оқуда қолданылады, сондай-ақ облыста тіл саясатын тиімді жүргізу үшін, «Рухани жаңғыру» бағдарламасын іске асырудың «Ұлттық бірегейлікті сақтау» бағытын тиімді іске асыруда Алматы облысы Тілдерді дамыту жөніндегі басқармасының жұмысында пайдаланылады.

UDC indices
378.016:81
International classifier codes
16.31.51; 16.01.45;
Key words in Russian
Экология языка; языковая личность; лингвоэкологическая компетентность; языковая среда; неэкологическая коммуникация; языковая агрессия;
Key words in Kazakh
Тіл экологиясы; тілдік тұлға; лингвоэкологиялық құзыреттілік; тілдік орта; экологиялық емес қатысым; тілдік агрессия;
Head of the organization Баймырзаев Куат Маратович Доктор географических наук / Профессор
Head of work Шүкенай Гүлім Төлеуқызы "Қазақ тілі мен әдебиеті" мамандығы бойынша философия докторы / -