The object of research, development or design (in Russian) : Объекты исследования: эндофитные микроорганизмы растений ксерофитов и растений, обитающих в засушливых условиях.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандары: ксерофит өсімдіктерінің және құрғақ жағдайда өмір сүретін өсімдіктердің эндофиттік микроорганизмдері.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – разработка биопрепарата на основе эндофитных микроорганизмов для повышения устойчивости растений к засухе и засолению.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты-өсімдіктердің құрғақшылық пен тұздануға төзімділігін арттыру үшін эндофитті микроорганизмдер негізінде биопрепарат әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : В работе использовали приборное и методическое обеспечение, предназначенное для микробиологических и биохимических исследований.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыста микробиологиялық және биохимиялық зерттеулерге арналған аспаптық және әдістемелік қамтамасыз ету қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Впервые из казахстанских растений, обитающих в засушливых условиях и растений ксерофитов выделены эндофитные микроорганизмы. Из растений г. Алматы и Алматинской области, произрастающих как в засушливых, так и во влажных условиях, выделено 39 изолятов эндофитных микроорганизмов, связанных с существованием в условиях засухи. Эндофитные бактерии ксеромезофитных растений, обитающих в засушливых местах, характеризовались преимущественно оранжево-желтой пигментацией колоний. Из ксерофитных и засухоустойчивых растений окрестностей г. Капчгай выделено 147 изолятов эндофитных микроорганизмов; показано доминирование бактерий рода Bacillus. Среди них отобраны 67 изолятов эндофитных бактерий, проявивших способность к росту при 45°С. Вегетационные опыты с имитацией засухи показали, что обработка семян пшеницы суспензией эндофитов Polygonum aviculare с оранжевой и желтой пигментацией колоний способствует полному сохранению жизнеспособности опытных растений в условиях засухи при 60%-ной гибели в контроле. На основе вегетационных опытов отобраны изоляты эндофитного гриба и 3 эндофитных бактерий Erígeron canadénsis, повышающие устойчивость пшеницы к засухе. В отношении ячменя защитное действие выражено слабее. Определены оптимальные сочетания выделенных микроорганизмов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алғаш рет құрғақ жағдайда өмір сүретін Қазақстандық өсімдіктер мен ксерофит өсімдіктерінен эндофитті микроорганизмдер бөлініп алынды. Алматы қаласы мен Алматы облысының құрғақ және ылғалды жағдайда өсетін өсімдіктерінен құрғақшылық жағдайында өмір сүрумен байланысты эндофитті микроорганизмдердің 39 изоляты бөлініп алынды. Құрғақ жерлерде тұратын ксеромезофитті өсімдіктердің эндофиттік бактериялары негізінен колониялардың сарғыш-сары пигментациясымен сипатталды. Қапшағай қ.төңірегіндегі ксерофитті және құрғақшылыққа төзімді өсімдіктерден эндофитті микроорганизмдердің 147 изоляты бөлінді; Bacillus тектес бактериялардың үстемдігі көрсетілді. Олардың ішінде 45°С кезінде өсу қабілетін көрсеткен эндофитті бактериялардың 67 изоляты іріктелді. Құрғақшылыққа еліктейтін өсімдік тәжірибелері бидай тұқымын Polygonum aviculare эндофиттік суспензиясымен колониялардың сарғыш және сары пигментациясымен емдеу бақылауда 60% өлім жағдайында құрғақшылық жағдайында тәжірибелі өсімдіктердің өміршеңдігін толық сақтауға ықпал ететіндігін көрсетті. Вегетациялық тәжірибелер негізінде эндофитті саңырауқұлақтың изоляттары және бидайдың құрғақшылыққа төзімділігін арттыратын 3 Эндофитті Еrigeron canadensis бактериялары таңдалды. Арпаға қатысты қорғаныс әсері әлсіз. Бөлінген микроорганизмдердің оңтайлы комбинациясы анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Использование результатов НИР позволит сократить потери урожая за счет повышения засухоустойчивости сельскохозяйственных растений.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : ҒЗЖ нәтижелерін пайдалану ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің құрғақшылыққа төзімділігін арттыру есебінен өнім шығынын қысқартуға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Область применения – сельское хозяйство.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы-ауыл шаруашылығы.