The object of research, development or design (in Russian) : Системы постредактирование машинного перевода казахского языка

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақ тілінің машиналық аудармадағы постредакциялау жүйелері

Aim of work (in Russian) : Целью данных исследований является разработка эффективных алгоритмов и моделей системы постредактирования с высоким качеством машинного перевода, адаптированной под особенности казахского языка.

Aim of work (in Kazakh) : Бұл зерттеулердің мақсаты - қазақ тілінің ерекшеліктеріне бейімделген, жоғары сапалы машиналық аудармадағы постредакциялау жүйенің тиімді алгоритмдері мен модельдерін әзірлеу

Методы исследования (на русском) : Модели, методы и программные средства по обработке естественного языка, формальные грамматики, семантический анализ естественного языка,машинное обучение.

Методы исследования (на казахском) : Формальды грамматика, табиғи тілді өңдеуге және семантикалық талдауға , машиналық оқытуға арналған модельдер, әдістер және бағдарламалық құралдар.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате выполнения работ получены следующие результаты:- Исследованы современные подходы для автоматического постредактирования машинного перевода; - Разработаны терминологические англо-казахский и русско-казахский словари ;-Разработана онтологическая модель сложных предложении для англо-казахской и русско-казахской пары языков; -Разработана архитектура модуля Full post-editing на основе модели «Sequence to sequence with Attention Mechanism»; - Обучена модель постредактирования и проведена оценка полученных результатов;-Разработан подход по созданию синтетического параллельного русско-казахского и англо-казахского корпуса для обучения системы;-Разработан алгоритм синтеза простых предложении казахского языка; -Разработан алгоритм выравнивания параллельного корпуса казахско-русской и казахско-английской языковой пары; -Собран и обработан трехъязычный синтетический параллельный («Three Bank») русско-казахский и англо-казахский корпус объёмом более 1 млн. предложении. Разработанные алгоритмы были проверены практическими экспериментами и оценками качества, и новизна работ апробирована публикациями и докладами на международных конференциях. За отчетный период опубликована 2 статьи в изданиях , рекомендуемый ККСОН, и 6 публикации в международных и республиканских научных конференциях. Опубликована 1 глава в книге зарубежного издательства и 5 публикации в рецензируемых научных изданиях, индексируемые международными базами данных Web of Science и(или) Scopus.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыстарды орындау нәтижесінде мынадай нәтижелер алынды:  Машиналық аударманы автоматты түрде постредакциялау арналған заманауи тәсілдер зерттелді;  Ағылшын-қазақ және орыс-қазақ терминологиялық сөздіктері әзірленді;  Ағылшын-қазақ және орыс-қазақ тілдері жұбы үшін күрделі сөйлемдердің онтологиялық моделі әзірленді;  «Sequence to sequence with Attention Mechanism» моделі негізінде Full post-editing модулінің архитектурасы әзірленді;  Постредакциялау моделі оқытылды және алынған нәтижелерге бағалау жүргізілді;  Жүйені оқыту үшін синтетикалық параллель орыс-қазақ және ағылшын-қазақ корпусын құру тәсілі әзірленді;  Қазақ тілінің қарапайым сөйлемдерін синтездеу алгоритмі әзірленді;  Қазақ-орыс және қазақ-ағылшын тіл жұбының параллель корпусын туралау алгоритмі әзірленді;  Үш тілді синтетикалық параллельді («ThreeBank») көлемі 1 млн. астам сөйлемдері бар орыс-қазақ және ағылшын-қазақ корпусы жиналып өңделді. Әзірленген алгоритмдер тәжірибелік эксперименттермен және сапаны бағалаумен тексерілді және жұмыстардың жаңалығы халықаралық конференцияларда жарияланымдар мен баяндамалармен сынақтан өткізілді. Есепті кезеңде БҒСҚК ұсынған басылымдарда 2 мақала, халықаралық және республикалық ғылыми конференцияларда 6 жарияланым жарияланды. Шетелдік баспаның кітабында 1 тарау жарияланды және Web of Science және (немесе) Scopus халықаралық дерекқорларымен индекстелетін рецензияланатын ғылыми басылымдарда 5 жарияланым жарияланды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Расходование средств финансирования производится согласно утвержденной смете.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қаражат жұмсауы бекітілген құжатқа сәйкес жүргізіледі.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Область применения: полученные результаты научно-технической деятельности могут быть применены в различных отраслях при анализе текстовых материалов на казахском языке.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы: ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін әр түрлі салаларда қазақ тіліндегі мәтіндік материалдарды талдауда қолдануға болады.