Inventory number IRN Number of state registration
0321РК00716 AP09259892-KC-21 0121РК00265
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 2
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 17663021 AP09259892
Name of work
Историко-документальная ценность рукописей в наследии Мустафы Шокая
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Аубакирова Кундузай Кыдырбаевна
0
1
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) Нет
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество «Кызылординский университет имени Коркыт Ата»
Abbreviated name of the service recipient НАО «Кызылординский университет имени Коркыт Ата»
Abstract

Наследие М.Шокая

М.Шоқай мұралары

Цель проекта – в контексте идеи духовного возрождения исследовать биографию и наследие деятеля Алаш Мустафы Шокая на основе его ранее неопубликованных рукописей, перевести их на казахский язык, пополнить историю национально-освободительного движения новыми фактами, результаты ввести в научно-педагогический оборот.

Жоба мақсаты – Рухани жаңғыру контекстінде алаш қайраткері Мұстафа Шоқайдың өмірі мен мұрасын бұрын жарияланбаған қолжазбалардың түпнұсқасы негізінде зерттеу, қазақ тіліне аудару, ұлт-азаттық қозғалыс тарихын жаңа деректермен толықтыру, нәтижесін ғылыми-педагогикалық айналымға енгізу.

В целях комплексного изучения рукописей Мустафы Шокая, написанных на других языках, не переведенных на казахский язык, будут использованы такие методы и приемы, как источниковедческие, библиографические, исторические, историко-сравнительные, систематические, группировочные, ретроспективные, интерпретационные методы и способы перевода, резюмирование, отбор, обработка, описание.

Мұстафа Шоқайдың өзге тілде жазылған, қазақ тіліне аударылмаған қолжазбаларын кешенді түрде зерттеу мақсатында деректанулық, библиографиялық, тарихи, салыстырмалы-тарихи, жинақтау, жүйелеу, топтау, түйіндеу, сұрыптау, өңдеу, сипаттау, ретроспективті, интерпретациялау әдістері мен аударма тәсілдері қолданылады.

Систематизирован, сделан обзор исследований зарубежных и отечественных ученых, изучающих наследие М.Шокая. Из фондов зарубежных библиотек и архивов были собраны рукописи и статьи М.Шокая, на основе непосредственных оригиналов впервые на казахский язык переведены статьи, которые ранее не были переведены. В ходе научного исследования была получена электронная полная версия всех 117 номеров журнала «Яш Туркестан», изучены ранее неопубликованные статьи. Также произведен анализ статей М.Шокая, опубликованных в журнале «Иени Түркістан», и работ, написанных на турецком языке. Были пересмотрены произведения М.Шокая, проанализированы не переведенные на казахский язык статьи на французском(135), польском (8), английском (7), турецко-чагатайском (160) языках. Идет работа по переводу на казахский язык статей, написанных на турецко-чагатайском языке. В Центральном архиве РК проведена работа по материалам фонда №2362 «Мустафа Шокай (1890-1941) государственный и общественный деятель». Председатель общества «М.Шокай» во Франции господин Яшар Динч посетил с официальным визитом научный центр «Мустафа Шокайтану» при КУ имени Коркыт Ата. В ходе встречи были обсуждены актуальные вопросы связанные с шокаеведением. Материалы, собранные в ходе командировки переданы в фонды Центрального государственного архива РК и Национальной библиотеки РК. По результатам исследования опубликованы 2 статьи в журналах, рекомендованных ККСОН, 2 статьи опубликованы в электронном научном журнале «edu.e-history.kz».

М.Шоқайдың мұраларына қатысты шетелдік және отандық ғалымдардың зерттеулеріне шолу жасалып, жүйеленді. Шетелдік кітапханалар мен мұрағаттар қорынан М.Шоқайдың қолжазбалары мен мақалалары жинақталды, тікелей түпнұсқасы негізге алынып, осы күнге дейін аударылмаған мақалалары алғаш рет қазақ тіліне аударылды. Ғылыми зерттеу барысында «Яш Түркістан» журналының толық 117 санының электронды нұсқасы алынып, бұрын жарияланбаған мақалалар зерттелді. Сонымен бірге М.Шоқайдың «Иени Түркістан» журналында жарияланған мақалалары және түрік тілінде жазылған еңбектеріне талдау жасалды. М.Шоқай шығармалары қайта қаралып, қазақ тіліне аударылмаған француз (135), поляк (8), ағылшын (7), түрік-шағатай тілінде (160) жазылған мақалалары сараланып, жан-жақты талданды. Түрік-шағатай тіліндегі мақалалар қазақ тілінде аударылуда. ҚР Орталық архивінде №2362 «Мұстафа Шоқай (1890-1941) мемлекет және қоғам қайраткері» қорындағы материалдармен жұмыс жасалды. Франциядағы М.Шоқай қоғамының төрағасы Яшар Динч мырза Қорқыт Ата атындағы ҚУ жанындағы «Мұстафа Шоқайтану» ғылыми орталығына ресми сапармен келіп, кездесу барысында Шоқайтану саласындағы өзекті мәселелер, атқарылатын жұмыстар талқыланды. Түркия Республикасына іссапар барысында жинақталған М.Шоқайға қатысты материалдар ҚР Орталық мемлекеттік архивінің және ҚР Ұлттық кітапханасының қорына тапсырылды. Зерттеу нәтижесінде БҒССҚК ұсынған журналдарда 2 мақала, «edu.e-history.kz» электрондық ғылыми журналына 2 мақала жарияланды.

нет

жоқ

Обогащение фонда отечественных архивов и библиотек за счет анализа и обобщения наследия Мустафы Шокая; теоретические выводы, полученные по результатам проекта, послужат обоснованием научных трудов по мустафаведению; способствует формированию методологических основ мустафаведческого исследования на формирующуюся сферу науки познания личности. Об эффективности исследования свидетельствуют выявленные ранее не переведенных на казахский язык статей из наследия Мустафы Шокая, использование их в качестве источников при изучении истории национально-освободительного движения. Эффективности исследования способствует привлечение к проекту специалистов-историков, политологов, востоковедов, тюркологов, филологов, владеющих несколькими языками, а также реализация проекта на базе научно-исследовательского центра «Мұстафа Шоқайтану» при Кызылординском университете имени Коркыт Ата.

Мұстафа Шоқай мұраларын саралап бір жерге жинақтау арқылы отандық мұрағаттар мен кітапханалар қорын байыту; жоба нәтижелері бойынша алынған теориялық тұжырымдар мен жарияланатын еңбектердің мұстафатану бойынша зерттеулерге негіз болуы; енді қалыптасып келе жатқан тұлғатану ғылымының мұстафатану саласын зерттеудің әдіснамалық негіздерінің қалыптасуына ықпал ету; Мұстафа Шоқай мұраларындағы бұрын қазақ тіліне аударылмаған мақалаларын анықтау, оларды қазақ тіліне аудару арқылы оны зерттеуде дереккөзі ретінде қолдану арқылы ұлт-азаттық қозғалыс тарихы жаңа деректермен толықтырылу мүмкіндіктері зерттеудің тиімділігін көрсетеді. Сонымен қатар бірнеше тілді меңгерген тарихшы, саясаттанушы, шығыстанушы, түркітанушы, филолог мамандардың жобаға тартылуы және жобаның Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті жанындағы «Мұстафа Шоқайтану» ғылыми орталығының базасында жүргізілуі зерттеудің тиімлігіне ықпал етеді.

история, языкознание

тарих, тіл білімі

UDC indices
091.5 : 950(574)
International classifier codes
03.20.00; 03.81.37; 17.81.31; 16.31.41;
Key words in Russian
Алаш; национально-освободительное движение; мустафашокаеведение; эпистолярное наследие; текстология; арабская графика; рукопись; чагатайский, французский, казахский языки; Источниковедение;
Key words in Kazakh
Алаш; ұлт-азаттық қозғалыс; мұстафатану; эпостолярлық мұра; текстология; араб графикасы; қолжазба; шағатай, француз, қазақ тілдері.; Деректану;
Head of the organization Каримова Бейбиткуль Сарсемхановна кандидат филологических наук / -
Head of work Аубакирова Кундузай Кыдырбаевна доктор философии (PhD) в области востоковедения / нет