The object of research, development or design (in Russian) : Вибрационная гироскопическая роторная машина с нелинейной жесткостью и нелинейным кубическим демпфированием упругой опоры.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Серпімді тірегінің сызықты емес қаттылығы, сызықты және сызықты емес демпфирлеуі, идеал энергия көзі бар гироскоптық роторлы машина.

Aim of work (in Russian) : Исследование динамики гироскопической роторной машины с нелинейными характеристиками упругой опоры и идеальным источником энергии.

Aim of work (in Kazakh) : Серпімді тірегінің сызықты емес сипаттамалары, идеал энергия көзі бар гироскоптық роторлық машинаның динамикасын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Для решения нелинейных дифференциальных уравнений движения применялись метод гармонического баланса, метод изменяющейся амплитуды и численные методы с помощью пакетов MathLab и MathLab-Simulink. При рассмотрении вопроса устойчивости применялись критерий малых возмущений и критерий для гармонических колебаний. 3D моделирование центрифуги на базе гироскопического ротора производилось в среде SolidWorks.

Методы исследования (на казахском) : Қозғалыстың сызықты емес дифференциалдық теңдеулерін шешу үшін гармоникалық баланс әдісі, өзгермелі амплитуда әдісі және MathLab және MathLab-Simulink пакеттері көмегімен сандық әдістер қолданылды. Орнықтылық мәселесін қарастырғанда аз қобалжулар критериі, гармоникалық тербелістер үшін критерий қолданылды. Гироскоптық ротор негізіндегі центрифуганы 3D модельдеу SolidWorks ортасында жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработаны методы исследования резонансных колебаний вибрационной гироскопической роторной машины с нелинейной жесткостью и нелинейным кубическим демпфированием упругой опоры. В подробности: была разработана методика решения нелинейных дифференциальных уравнений; получены результаты анализа влияния нелинейной жесткости, линейного и нелинейного демпфирования опоры на АЧХ и ФЧХ, на амплитуду момента силы трансмиссивности (или) на перемещение передаваемости; найдены границы области устойчивых и неустойчивых режимов движения и получены результаты анализа влияния на них линейного и нелинейного кубического демпфирования опоры; разработана методология определения и идентификации значений коэффициентов линейного демпфирования и нелинейного кубического демпфирования материала для опоры, при которых исчезают прыжковые нелинейные эффекты, подготовлена 3D модель и создана экспериментальная установка центрифуги на базе гироскопического ротора и подана заявка на нее на получение патента Евразийской патентной организации.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Серпімді тіректің сызықты емес қаттылығы мен сызықты емес кубтық демпфері бар дірілдегіш гироскоптық роторлық машинаның резонанстық тербелістерін зерттеу әдістері жасалды. Толығырақ: сызықтық емес дифференциалдық теңдеулерді шешу әдістемесі әзірленді; АЖС-на және АФС-на, трансмиссивтік күш моментінің амплитудасына (немесе) берілістің орын ауыстыруына тіректің сызықты және сызықтық емес демпфирлеуінің әсерін талдау нәтижелері алынды; қозғалыстың орнықты және орнықты емес режимдері облысының шекаралары табылды және оларға тіректің сызықты және сызықтық емес кубтық демпфирлеуінің әсерін талдау нәтижелері алынды;тірекке арналған материалдың секіру сызықты емес эффектілері жойылатын сызықты демпферлік және сызықты емес кубтық демпферлік коэффициенттерінің мәндерін анықтау және идентификациялау әдістемесі әзірленді; гироскоптық ротор негізінде центрифуганың 3D моделі дайындалды және эксперименттік қондырғысы жасалды, оған Еуразиялық патенттік ұйымның патентін алуға өтінім берілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Принципиально новые классы энергоэкономных, виброиспользуемых и виброустойчивых роторных машин с оптимальными параметрами, системой программного контроля и виброзащиты.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Энергияны үнемдейтін, тербелісті пайдаланатын және тербеліске орнықты, тиімді параметрлері және бақылау жүйесі бар, принципті жаңа роторлық машиналар.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Разработанная методология определения и идентификации значений коэффициентов линейного демпфирования и нелинейного кубического демпфирования материала для опоры, при которых исчезают прыжковые нелинейные эффекты, может быть использована при научных исследованиях и конструкторских расчетах для создания новых виброизоляторов из эластичных материалов с наилучшими параметрами демпфирования для вибрирующих систем, в т.ч. гироскопической роторной машины.

Efficiency (in Kazakh) : Тірекке арналған материалдың секіру сызықты емес эффектілері жойылатын сызықты демпферлік және сызықты емес кубтық демпферлік коэффициенттерінің мәндерін анықтау және идентификациялау әдістемесінің әзірлемесі вибрациялық жүйелер, оның ішінде гироскоптық роторлық машиналар үшін ең тиімді демпферлік параметрлері бар серпімді материалдардан жасалған жаңа діріл оқшаулағыштарын жасаудағы ғылыми зерттеулерде және конструкторлық есептеулерде қолданылуы мүмкін.

Field of application (in Russian) : Высшие учебные заведения, научно-исследовательские институты, конструкторское бюро, заводы изготовители вибрационных роторных машин и оборудований агропромышленного сектора, пищевой и фармацевтической промышленности.

Field of application (in Kazakh) : Жоғарғы оқу орындары, ғылыми-зерттеу институттары, конструкторлық бюро, агроөнеркәсіптік сектордың, азық-түлік және фармацевтикалық өнеркәсіптің дірілдегіш роторлы машиналарын және жабдықтарын өндіруші зауыттар.