Inventory number IRN Number of state registration
0321РК00625 AP09259776-KC-21 0121РК00345
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 2 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 14217461 AP09259776
Name of work
Ономастический дискурс: мифологический аспект
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Садирова Кулзат Каниевна
0
0
4
1
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
НАО "Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова" Министерства образования и науки РК
Abbreviated name of the service recipient АРУ им. К.Жубанова
Abstract

Казахская ономастика как часть духовной культуры народа сформировалась в недрах многовековых исторических процессов под влиянием особенностей этногенеза и различных культурных, социально-политических, экономических условий жизни этноса. Поэтому его изучение является объектом не только языкознания, но также истории и естественных наук (география, геология).

Қазақ ономастикасы халықтың рухани мәдениетінің бір бөлшегі ретінде көп ғасырлық тарихи үрдістер қойнауында этногенез ерекшеліктері мен этнос өміріндегі түрлі мәдени, әлеуметтік-саяси, экономикалық жағдайлардың ықпалымен қалыптасты. Сондықтан оны зерттеу тіл білімінің ғана емес, тарих және жаратылыстану ғылымдарынның да (география, геология) нысанына кіреді.

Изучение ономастического дискурса в мифологическом аспекте, анализ онимов (антропонимов, фитонимов, топонимов) как символической системы национальной культуры в рамках проектов «Современная казахстанская культура в глобальном мире» и «Сакральная география Казахстана» программы «Рухани жаңғыру- Взгляд в будущее», выявление этнокультурных, когнитивных особенностей ономастической лексики в исторической преемственности с общетюркским традиционным и философским мировоззрением.

«Рухани жаңғыру - болашаққа бағдар» бағдарламасының «Жаһандағы замануи қазақстандық мәдениет» жобасы мен «Қазақстанның киелі географиясы» жобаларын басшылыққа ала отырып, ономастикалық дискурсты мифологиялық аспектіде зерттеу, онимдерді (антропонимдер, топонимдер, фитонимдер) ұлттық мәдениеттің бейнелі-таңбалық жүйесі ретінде сараптай отырып, онамастикалық лексиканың этномәдени-танымдық ерекшеліктерін жалпытүркілік дәстүрлі және философиялық дүниетаныммен тарихи сабақтастықта айқындау.

Методы описательного, историко-сравнительного, индукционного, дедуктивного, контекстуального и дискурсивного анализа.

Сипаттамалық, тарихи-салыстырмалы, индукция, дедукция, мәнмәтіндік талдау, дискурс талдау әдістері.

Исследованы названия, характеризующиеся в мифологическом плане как система образов-символов сложного значения. Исследованы проблемы ономастической лексики в казахской мифологии в сопоставлении с материалами других тюркских языков. Организована командировка в Горно-Алтайский край Российской Федерации (Барнаул, Кошагаш), в ходе которой проведены беседы с учеными-ономастами Алтайского государственного университета, Алтайского государственного педагогического университета и с жителями казахского аула Кошагашского района, работа в Алтайской краевой универсальной научной библиотеке им.В. Я. Шишкова, Центральной городской библиотеке им.Н.М.Ядринцева, произведен сбор материала по теме исследования и его анализ. Проведена работа с материалами из фондов Национальной библиотеки Республики Казахстан (г.Алматы), Национальной академической библиотеки Республики Казахстан (г.Нур-Султан). В результате проведенной работы опубликованы 2 статьи в рецензируемом зарубежном журнале.

Атаулар күрделі мағыналы бейне-таңбалар жүйесі ретінде мифологиялық тұрғыдан зерттелді. Қазақ мифологиясындағы ономастикалық лексика мәселесі өзге түркі тілдері материалдарымен салыстырылып талданды. Ресей Федерациясы Таулы Алтай өлкесіне (Барнаул, Қошағаш) іссапармен барып, Алтай мемлекеттік университеті, Алтай мемлекеттік педагогикалық университетіндегі ономаст-ғалымдармен пікірлесіп, Барнаул қаласындағы В.Я.Шишков атындағы Алтай өлкелік әмбебап ғылыми кітапханасында, Н.М.Ядринцев атындағы Орталық қалалық кітапхана қорында жұмыс жасалды, Қошағаш ауданындағы қазақ ауылы тұрғындарымен сұқбаттасып, материалдар жинақталды. Қазақстан Республикасының Ұлттық кітапханасы қорымен (Алматы), Қазақстан Республикасының Ұлттық Академиялық кітапханасы (Нұр-Сұлтан) қорындағы материалдармен жұмыс жасалды. Аталған жұмыстар нәтижесінде шетелдік рецензияланатын журналда 2 мақала жарияланды.

Проект не только изучает ономастический дискурс с традиционной структурной точки зрения, но и всесторонне анализирует его глубокую и поверхностную структуру в сочетании с древним мифическим мировоззрением. Главная особенность ономастического дискурса - его многогранный, сложный структурный характер, основанный на национальных особенностях. Новизна проекта определяется тем, что ономастический дискурс никогда специально не рассматривался с мифологической точки зрения. Изучение ономастического дискурса в мифологическом аспекте позволяет определить динамику мифического образа мира от поколения к поколению через ономастические имена.

Жобада ономастикалық дискурс тек дәстүрлі құрылымдық тұрғыдан зерттеліп қана қоймай, оның астырт және үстірт құрылымы ежелгі мифтік дүниетаныммен бірлікте кешенді талданады. Ономастикалық дискурстың басты ерекшелігі - оның ұлттық ерекшеліктерге негізделген көп аспектілі, күрделі құрылымдық сипатында. Жобаның жаңашылдығы бұрын-соңды ономастикалық дискурстың мифологиялық тұрғыдан арнайы қарастырылмауымен байланысты анықталады. Ономастикалық дискурсты мифологиялық аспектіде зерттеу әлемнің мифтік бейнесінің ономастикалық атаулар арқылы ұрпақтан - ұрпаққа жету динамикасын анықтауға мүмкіндік береді.

Продукция, полученная в результате исследования (научные статьи, монографии, мифословари), будут использованы в области филологии, целевые потребители: ученые, специалисты, студенты, магистранты, докторанты, занимающиеся ономастикой, дискурсом, мифологией. Мифословари могут быть использованы на международном уровне в сфере межкультурной коммуникации.

Жоба нәтижесінде алынатын өнімдер (ғылыми мақалалар, монография, мифосөздіктер) филология саласында қолданылады, мақсатты тұтынушылары: ономастика, дискурсология, мифология мәселелелерімен айналысатын ғалымдар, мамандар, студенттер мен магистранттар, докторанттар. Көптілді мифосөздіктерді Қазақстан туризм саласына (Сакральды география), мәдениетаралық коммуникация саласында халықаралық деңгейде қолдануға болады.

UDC indices
81.42
International classifier codes
16.00.00;
Key words in Russian
дискурс; ономастический дискурс; мифо антропоним; мифофитоним; мифотопоним;
Key words in Kazakh
дискурс; ономастикалық дискурс; мифоантропоним; мифофитоним; мифотопоним;
Head of the organization Карабасова Лаура Чапаевна PhD /
Head of work Садирова Кулзат Каниевна Доктор филологических наук / доцент