The object of research, development or design (in Russian) : Осмийсодержащие модельные растворы, имитирующие промывную серную кислоту.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Шайылатын күкірт қышқылын имитациялайтын, құрамында осмий бар модельдік ерітінділер.

Aim of work (in Russian) : Установление форм нахождения осмия в серно- и солянокислых средах и изучение их поведения в экстракционных системах с рекомендациями по условиям проведения процесса с крадообразованием.

Aim of work (in Kazakh) : Күкіртті және тұздықышқылды ортада осмийдің түрін анықтау және крадтытүзу үрдісінің шарттарына сай ұсыныспен, экстракциялық жүйеде, олардың түзілу жағдайын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Для достижения поставленной цели использовали следующие методы: синтез комплексных соединений осмия и жидкостная экстракция. При выполнении работы использовано стандартное лабораторное оборудование и приборы, прошедшие государственную поверку: атомно-эмиссионный спектрометр с индуктивносвязанной плазмой Optima 8300 DV фирмы «Perkin Elmer».

Методы исследования (на казахском) : Осы мақсатқа жету үшін келесі әдістер қолданылды: осмийдің күрделі қосылыстарын синтездеу және сұйық экстракция Жұмысты орындау кезінде мемлекеттік тексеруден өткен стандартты зертханалық жабдықтар мен құралдар пайдаланылды: "Perkin Elmer" фирмасының Optima 8300 DV индуктивтібайланысқан плазмасы бар атомдық-эмиссиялық спектрометр.

Obtained results and novelty (in Russian) : Экстракция сульфитокомплексов осмия (VI) сильно зависит как от их форм нахождения, так и концентрации серной кислоты в водной фазе. Область существования сульфитокомплекса осмия (VI) состава [OsO2(SO3)2(H2O)2]2- - растворы с концентрацией серной кислоты от 0,1 до 0,5 моль/дм3 H2SO4. Для комплексов [OsO2(SO3)4-x(H2O)x]-6+2x и [OsO2(SO3)4-x(HSO3)x]n-6+x - от 0,5 до 3,0 моль/дм3 по H2SO4. В сульфитно-сульфатных растворах, содержащих 1-1,5 г/дм3 хлорид-ионов, наряду с сульфитокомплексами осмия (VI) образуются нейтральные или заряженные аквахлоридные комплексы осмия (VI). Изучено влияние природы разбавителей на извлечение осмия из сернокислых растворов экстракцией с использованием различных аминов и ЧАОС. Обнаружено, что при экстракции [OsO2(SO3)2(H2O)2]2- происходит обращение последовательности экстракционной способности солей аминов. Выданы рекомендации по условиям проведения процесса экстракции с крадообразованием. Новизна работы заключается в идентификации форм нахождения осмия в растворах и их целенаправленного изменения для управления процессом крадообразования и концентрирования осмия в крадах

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Осмий (VI) сульфит кешендерінің экстракциясы, су фазасындағы күкірт қышқылының концентрациясына да және олардың орналасу формаларына да байланысты. Күкірт қышқылының концентрациясы H2SO4, [OsO2(SO3)2(H2O)2]2- құрамды осмийдің (VI) сульфит кешендегі ерітінділерде 0,1-ден 0,5 моль/дм3 болу керек. H2SO4 бойынша [OsO2(SO3)4-x(H2O)x]-6+2x және [OsO2(SO3)4-x(HSO3)x]n-6+x комплекстердің пайда болуы аймағы 0,5-тен 3,0 моль/дм3 аралығында болады. Құрамында 1-1, 5 г/дм3 хлорид-иондары бар сульфитті-сульфатты ерітінділерде осмий (VI) сульфит кешендерімен қатар бейтарап немесе зарядталған аквахлоридті осмий (VI) кешендері түзіледі. Еріткіштердің табиғатының әртүрлі аминдер мен ЧАОС қолдану арқылы, экстракция арқылы күкірт қышқылы ерітінділерінен осмийді алуға әсері зерттелді. [OsO2(SO3)2(H2O)2]2 экстракция кезінде амин тұздарының экстракция қабілеттілігінің реттілігі айналатыны анықталды. Крадотүзіндісітері арқылы экстракция үрдісін жүргізу шарттары бойынша ұсыныстар берілді. Жұмыстың жаңалығы- крадта осмийді шоғырландыру және үрдісте крадтың түзілуін байқау үшін ерітіндідегі осмийдің пайда болу әрі олардың мақсаты бағытта өзгеру қалпімен қөрытындыланылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Внедрение предложенного в проекте способа получения богатых по радиогенному осмию концентратов позволит повысить эффективность существующей технологии переработки промывной серной кислоты медного производства.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ұсынылған жобада радиогенді осмийге бай концентраттарын алу тәсілін енгізуы - мыс өндірісінің шайылған күкірт қышқылын қайта өңдеудің қолданыстағы технологиясының тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Технология переработки крадов с комплексным извлечением осмия и других ценных компонентов находится в стадии разработки.

Level of implementation (in Kazakh) : Осмийді және басқа да құнды компоненттерді кешенді алумен, крадтарды қайта өңдеу технологиясы әзірлену үстінде.

Efficiency (in Russian) : Результаты исследований послужат основой для создания новых технологических решений получения богатых осмиевых концентратов путем целенаправленного концентрирования металла в крадах.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеудең алынған нәтижелер, крадтарға металдарды шоғырландыру арқылы, осмийдің бай концентраттарын алудағы жаңа технологиялық шешімдерді енгізуге негіз болып табылады.

Field of application (in Russian) : Предприятия по переработке медного сырья как в Казахстане, так и за рубежом. Потенциальные потребители - предприятия ТОО «Казахмыс».

Field of application (in Kazakh) : Қазақстанда да, шетелде де мыс шикізаттарын қайта өңдеу кәсіпорындары. Әлеуетті тұтынушылар - "Қазақмыс" ЖШС кәсіпорыны.