Inventory number IRN Number of state registration
0321РК00903 AP09261115-KC-21 0121РК00405
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 5
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 18273340.09 AP09261115
Name of work
Археологические памятники Аягозского района ВКО: междисциплинарные исследования
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Омаров Гани Калиханович
0
2
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

Погребально-поминальные комплексы и археологические памятники древних и средневековых кочевников Аягозского района ВКО.

ШҚО, Аягөз ауданының ежелгі және ортағасыр көшпелілерінің археологиялық ескерткіштері және жерлеу-ғұрыптық рәсімдері.

Междисциплинарное исследование и историческая реконструкция процессов формирования и развития культур древних племен населявших восточную часть Казахского мелкосопочника от эпохи бронзы до средневековья.

Қола дәуірінен ортағасырларға дейінгі аралықтағы Қазақ ұсақшоқысының шығыс бөлігін мекендейтін ежелгі тайпалар мәдениеттерінің қалыптасу және даму процестерін пәнаралық зерттеу және тарихи қайта құру.

Было применено комплексное исследование при реконструкции, изучении формирования и развития древних племен исследуемого региона. Использованы различные источники и методы их анализирования. Археологические раскопки, разведки и историко-сравнительный метод. Также были учтены исторические принципы.

Жобаны асыруда кешенді зерттеу қолданылды, соның аясында зерттеліп жатқан аймақтың көне тайпаларының қалыптасу мен даму үдерістерін реконструкциялау кезінде әр түрлі дереккөздер мен оларды сараптау әдістері қолданылды. Археологиялық барлау, қазба және тарихи-салыстырмалы әдістер. Жұмыс барысында тарихилық принципі ескерілді.

Археологические памятники в восточной части Казахского мелкосопочника совершенно не изучены. На сегодняшний день территория Жарминского, Аягозского районов является «белым пятном» в археологии Казахстана. Проведенные нами рекогносцировочные исследования указывают на насыщенность этих районов памятниками от эпохи бронзы до средневековья. Территория степной и горно-степной Евразии на современном этапе развития науки стала рассматриваться не как отсталая периферия мировых оседлых цивилизаций, а как самостоятельный культурно-исторический регион. В полевом сезоне 2021 года в качестве объекта исследований были выбраны археологические памятники Акшатауского сельского округа, которые были обнаружены в ходе проведенной разведки. Между Акшатау и деревней Калгуты обнаружено 6 могильников эпохи бронзы и раннего железа: Ботбай 1, Ботбай 2, Ботбай 3, Карашокы 1, Карашокы 2, Калгуты. На могильнике Ботбай 1 обнаружено 31 памятников эпохи бронзы и раннего железа, которые расположены цепочкой в направлении СЮ. Могильник Ботбай 2 состоит из 20 курганов и оградок, которые также расположены цепочкой. Помимо памятников Акшатауского сельского округа исследовательские работы также были проведены и в других округах Аягозского района, в ходе которых были обнаружены более 50 разновременных могильников и 3 комплекса наскальных изображении, которые ранее не были известны.

Қазақ ұсақшоқысының шығыс бөлігіндегі археологиялық ескерткіштер зерттелмеген. Қазіргі таңда Жарма, Аягөз аудандары территориясы Қазақстан археологиясында «ақ дақ» болып саналады. Жүргізілген барлау жұмыстары бұл аймақтардың қола дәуірінен бастап ортағасырларға дейінгі аралықтағы ескерткіштерінің айтарлықтай бай екенін көрсетті. Далалы және таулы далалы Еуразияның территориясы әлемдік отырықшы өркениет перифериясы ретінде емес, қазіргі таңдағы ғылымдардың дамуы нәтижесінде жеке мәдени-тарихи аймақ тұрғысынан қарастырыла бастады. 2021 жылғы далалық маусымда зерттеу объектісі ретінде Ақшатау ауылдық округінің археологиялық ескерткіштері таңдалды, олар жүргізілген барлау барысында табылды. Ақшатау мен Қалғұты ауылы аралығында қола және ерте темір дәуірлеріне жататын 6 қорым табылды: Ботбай 1, Бабай 2, Ботбай 3, Қарашоқы 1, Қарашоқы 2, Қалғұты. Ботбай 1 қорымынан қола және ерте темір дәуірлерінің тізбектеліп СО бағытында орналасқан 31 ескерткіші табылды. Ботбай 2 қорымы да тізбектеле орналасқан 20 қорған мен қоршаудан тұрады. Ақшатау ауылдық округіндегі ескерткіштерден басқа Аягөз ауданының басқа округтерінде де зерттеу жұмыстары жүргізілді, нәтижесінде белгісіз болып келген 50-ден астам түрлі дәуірдегі қорымдар мен 3 жартас суреттерінің кешендері табылды.

Рекомендации по охране и сохранению памятников истории и культуры районным, областным, республиканским органам

Тарихи-мәдени ескерткіштерді қорғау және сақтау бойынша аудандық, облыстық, республикалық мекемелерге ұсыныс беру

Выходные результаты по данному исследованию на данный момент используются в научной и образовательной среде среди научно-исследовательских институтов, ВУЗов РК.

Зерттеу нәтижелері бүгінгі таңда ғылыми және оқу үдерісіндегі ғылыми-зерттеу институттарында, ҚР ЖОО-да кеңінен қолданылуда.

UDC indices
902/904 (574.4)
International classifier codes
03.41.00;
Key words in Russian
археологические памятники; бронзовый век; ранний железный век; средневековье; погребальные памятники;
Key words in Kazakh
Археологиялық ескерткіштер; қола дәуірі; ерте темір дәуірі; ортағасыр; жерлеу ескерткіштері;
Head of the organization Рамазанов Тлеккабул Сабитович Доктор физико-математических наук / профессор
Head of work Омаров Гани Калиханович Кандидат исторических наук / доцент