Inventory number IRN Number of state registration
0321РК00417 AP09261068-KC-21 0121РК00558
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 2
International publications: 5 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 17785441 AP09261068
Name of work
Идея государственности и концепция исторической личности эпохи Золотой Орды в контексте художественной литературы
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Даутова Сауле Батталовна
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) Нет
Full name of the service recipient
Даутова Сауле Батталовна
Abbreviated name of the service recipient Даутова Сауле Батталовна
Abstract

Объектом исследования являются исторические романы о великой эпохе и исторических личностях Золотой Орды. На этапе 2021 года основное внимание уделено трилогии Ильяса Есенберлина «Золотая Орда» и дилогии Мухтара Магауина «Шынгыс хан», также к сравнительному анализу привлечены трилогия В. Яна «Нашествие монголов», роман И.Калашникова «Жестокий век», роман Н.Санжара «Нежданный гость - Джучи».

Зерттеу нысаны - Алтын Орданың ұлы дәуірі мен тарихи тұлғалары туралы тарихи романдар. 2021 жылғы кезеңде Ілияс Есенберлиннің «Алтын Орда» трилогиясына және Мұхтар Мағауиннің «Шыңғыс хан» дилогиясына баса назар аударылды, сондай - ақ В.Янның «Моңғолдардың шабуылы» трилогиясы, И.Калашниковтың «Қатыгез ғасыр» романы, Н. Санжардың «Күтпеген қонақ-Жошы»романы салыстырмалы талдауға тартылды.

Цель работы состоит в системном исследовании художественного своеобразия концепций исторической личности Улыг Улыс в связи с идеей государственности.

Жұмыстың мақсаты - Ұлық Ұлыстың тарихи тұлғасы туралы түсініктердің мемлекеттілік идеясымен байланысты көркемдік ерекшелігін жүйелі түрде зерттеу.

Методология исследования основывается на научных принципах историко-литературоведческого, художественно-семантического, лингво-культурологического анализа. Художественная концепция исторической личности, принцип историзма, жанровые особенности исторического романа в качестве основных научных категорий дали возможность анализировать объекты исследования как открытую динамическую систему в соотношении литературы и истории, в контексте социодинамики развития общества.

Зерттеу әдістемесі тарихи - әдеби, көркемдік -семантикалық, лингвистикалық және мәдени талдаудың ғылыми принциптеріне негізделген. Тарихи тұлғаның көркемдік тұжырымдамасы, тарихизм принципі, тарихи романның жанрлық ерекшеліктері негізгі ғылыми категориялар ретінде зерттеу нысандарын қоғам дамуының социодинамикасы контекстінде әдебиет пен тарих арақатынасында ашық динамикалық жүйе ретінде талдауға мүмкіндік берді.

Результаты проекта и их новизна основываются на принципиально новой постановке цели и задач исследования, связанных с рассмотрением художественных концепций исторических личностей золотоордынской эпохи как открытых систем, функционирующих в парадигме исторического развития. Вместе с тем: - на базе современных исследовательских стратегий проведен теоретический анализ видовых и жанровых особенностей исторического романа в связи с категорией художественной концепции личности и принципом историзма; - репрезентативные романы, художественные образы великих фигур золотоордынской эпохи, связанные с казахской государственностью, рассмотрены в контексте социодинамики общества; - в научный оборот введены результаты исследования о Джучи хане и других исторических личностях эпохи Золотой Орды на основе произведения ХХI века - романа Н.Санжар «Нежданный гость Джучи» (2020);

Жобаның нәтижелері мен олардың жаңалығы Алтын Орда дәуіріндегі тарихи тұлғалардың көркемдік концепцияларын тарихи даму парадигмасында жұмыс істейтін ашық жүйелер ретінде қарастыруға байланысты зерттеудің мақсаты мен міндеттерін түбегейлі жаңа тұжырымдауға негізделген. Сонымен қатар: - қазіргі заманғы зерттеу стратегиялары негізінде тұлғаның көркемдік концепциясы категориясы мен историзм принципіне байланысты тарихи романның өзіндік және жанрлық ерекшеліктеріне теориялық талдау жасалды; - қазақ мемлекеттілігімен байланысты Алтын Орда дәуірінің ұлы тұлғаларының көркем бейнелері, репрезентативтік романдары қоғам социодинамикасы контексінде қарастырылған; - ғылыми айналымға ХХІ ғасыр шығармасы - Н.Санжар “Жошының күтпеген қонағы” романы негізінде Жошы хан және Алтын Орда дәуірінің басқа да тарихи тұлғалары туралы зерттеу нәтижелері енгізілді” (2020);

Прогноз о развитии объекта исследования представляется актуальным и перспективным в связи с необходимостью обновления научных концепций, связанных с историческим значением эпохи и исторических личностей Золотой Орды

Зерттеу объектісінің дамуы туралы болжам Алтын Орданың тарихи мәні мен тарихи тұлғаларына байланысты ғылыми тұжырымдамаларды жаңарту қажеттілігіне байланысты өзекті және болашағы зор болып көрінеді.

Внедрение результатов реализовано в обновлении научных парадигм гуманитарной и филологической науки через апробацию результатов исследования в отечественной и международной научной среде, осуществлением академического сотрудничества и совместной экспертной и научной работой исполнителей проекта с ключевыми партнерами из Института языка, литературы и искусства им. Г.Ибрагимова Отделения гуманитарных наук АН Татарстана, на базе инфраструктур Государственного академического университета гуманитарных наук при АН РАН (г.Москва), научных консультаций с учеными отделения тюркологии Будапештского университета.

Нәтижелерді қолдану саласы гуманитарлық ғылымдарға, жоғары және орта білімге, мәдениетаралық диалогқа, мәдени - ағарту жұмысына таралады. Нәтижелерді енгізу отандық және халықаралық ғылыми ортада зерттеу нәтижелерін апробациялау арқылы гуманитарлық және филологиялық ғылымның ғылыми парадигмаларын жаңартуда іске асырылды,Г. Ибрагимов атындағы Тіл, әдебиет және өнер институтының, Татарстан ҒА Гуманитарлық ғылымдар бөлімінің негізгі серіктестерімен, РҒА ға жанындағы Мемлекеттік академиялық гуманитарлық ғылымдар университетінің (Мәскеу қ.) инфрақұрылымдары негізінде академиялық ынтымақтастықты және жоба орындаушыларының бірлескен сараптамалық және ғылыми жұмысын, Будапешт университетінің түркология бөлімінің ғалымдарымен ғылыми консультациялар жүзеге асырылды.

Экономическая эффективность или значимость работы проекта связана с востребованностью научного изучения гуманитарного и исторического наследия Золотой Орды в художественной литературе и реализует задачи Государственной программы развития образования и науки, программы «Рухани жангыру».

Жоба жұмысының экономикалық тиімділігі немесе маңыздылығы көркем әдебиеттегі Алтын Орданың гуманитарлық және тарихи мұрасы ғылыми зерттеудің қажеттілігімен байланысты және білім мен ғылымды дамытудың мемлекеттік бағдарламасының, “Рухани жаңғыру” бағдарламасының міндеттерін жүзеге асырады

Область применения результатов распространяется на сферы гуманитарной науки, высшего и среднего образования, межкультурного диалога, культурно-просветительской работы.

Сонымен қатар, жоба проблематикасының өзектілігіне байланысты жоғары білім мазмұнын пилоттық форматта жаңарту мақсатында белгілі бір нәтижелер Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университетінің базасында филологиялық мамандықтар бойынша магистрлік даярлаудың оқу бағдарламасына енгізілді.

UDC indices
16.21 07; 17.09.91
International classifier codes
17.01.00;
Key words in Russian
ХУДОЖЕСТВЕННАЯ КОНЦЕПЦИЯ; ИСТОРИЧЕСКАЯ ЛИЧНОСТЬ; ЖАНР; ИСТОРИЧЕСКИЙ РОМАН; ЗОЛОТАЯ ОРДА; ГОСУДАРСТВЕННОСТЬ; ИДЕЯ;
Key words in Kazakh
КӨРКЕМ ТҮСІНІК; ТАРИХИ ТҰЛҒА; ЖАНР; ТАРИХИ РОМАН; АЛТЫН ОРДА; МЕМЛЕКЕТТІК; ИДЕЯ;
Head of the organization Даутова Сауле Батталовна Доктор филологических наук / доцент
Head of work Даутова Сауле Батталовна Доктор филологических наук / доцент