Inventory number IRN Number of state registration
0321РК00338 AP08855684-KC-21 0120РК00534
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 4 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 15891465 AP08855684
Name of work
Синергетика самоорганизации казахизированных лексических инноваций в ментальном лексиконе: методологическая платформа междисциплинарного моделирования
Type of work Source of funding Report authors
Applied Алдашева Камар Сагингалиевна
0
0
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Западно–Казахстанский университет имени Махамбета Утемисова"
Abbreviated name of the service recipient НАО ЗКУ им. М.Утемисова
Abstract

Казахизированные лексические инновации в ментальном лексиконе.

Менталды лексикондағы қазақыландырылған лексикалық жаңалықтар.

Создать междисциплинарную модель самоорганизации казахизированных лексических инноваций в ментальном лексиконе путем применения методологической платформы синергетики и предложить научно-прикладные рекомендации по дальнейшему расширению функционирования лексических инноваций в социально-коммуникативном пространстве общества путем осуществления теоретических и эмпирических исследований.

Синергетиканың әдіснамалық платформасын қолдану арқылы қазақыландырылған лексикалық жаңалықтардың менталды лексиконында шоғырлануының пәнаралық моделін жасау және теориялық, эмпирикалық зерттеулерді жүзеге асыру арқылы лексикалық жаңалықтардың әлеуметтік-коммуникативтік кеңістікте қолданылуын одан әрі ұлғайту бойынша ғылыми-қолданбалы ұсыныстар беру.

изучение, систематизация и обобщение законодательных концепций и теоретических взглядов, анализ и синтез, научная дедукция, которые позволяют проводить логическое исследование собранных фактов, вырабатывать понятия и суждения, делать теоретические умозаключения; семантический анализ ЛИ на основе референциального подхода, по которому определяется обозначение этого слово; совободный ассоциативный эксперимент для выявления ассоциативно-вербальной сети ЛИ в ментальном лексиконе; верификация теоретических положений, метод субъективного шкалирования, альтернативный эксперимент и метод прайминга в целях репрезентации специфики рекогниции семантики ЛИ; качественная и количественная обработка полученных данных.

заңнамалық тұжырымдарды және теориялық көзқарастарды зерделеу, жүйелеу және жинақтау, жинақталған фактілерге логикалық зерттеу жүргізуге, түсінік пен пайым қалыптастыруға, теориялық қорытындылар жасауға мүмкіндік беретін талдау және синтез, ғылыми дедукция әдістері; референциалды тұрғыдан ЛЖ-ға семантикалық талдау жасау, бұл арқылы сөздің беретін мағынасы анықталады; ЛЖ-ның менталды лексикондағы ассоциативті-вербалды желісін анықтау үшін еркін ассоциативті эксперимент; теориялық тұжырымдарың верификациясы, субъективті шкалалау әдісі, ЛЖ семантикасының рекогницияна қатысты ерекшеліктерді репрезентациялау мақсатында баламалы эксперимент және прайминг әдісі; алынған деректерді сапалық және сандық өңдеу.

Применение методологической платформы синергетики для создания междисциплинарной модели самоорганизации казахизированных лексических инноваций в ментальном лексиконе содействует для познания общих закономерностей эволюции национального языка. По результатам проведенных теоретических и эмпирических исследований будет подготовлена и опубликована 1 статья в рецензируемых научных изданиях, индексируемых международными базами данных Scopus, входящих либо в 1 (первый), либо 2 (второй), либо 3 (третий) квартили и (или) имеющем процентиль по CiteScore в базе Scopus не менее 35 (тридцати пяти). А также а) планируется публикация «Ассоциативного тезауруса лексических единиц в казахском языке», как результат проведенных экспериментов; б) публикация научной монографии по теме «Синергетика лексических инноваций», по результатам проведенных теоретических и эмпирических исследований; в) публикация 7 статей в рецензируемых зарубежных изданиях с ненулевым импакт-фактором и (или) в изданиях, рекомендованных Комитетом по контролю в сфере образования и науки МОН РК, в материалах зарубежных научно-практических конференций.

Қазақыландырылған лексикалық жаңалықтардың менталды лексиконда шоғырлануының пәнаралық моделін жасау үшін синергетиканың әдіснамалық платформасын қолдану ұлт тілінің эволюциясындағы жалпы заңдылықтарды тануға ықпал етеді.Жүргізілген теориялық және эмпирикалық зерттеулердің нәтижесі бойынша Scopus халықаралық деректер базасында индекстелетін 1 (бірінші) не 2 (екінші) не 3 (үшінші) квартильдерге кіретін және (немесе) CiteScore бойынша кем дегенде 35 (отыз бес) процентиль көрсеткіші бар рецензияланатын ғылыми басылымда 1 мақала жарияланады. Сондай-ақ а) жүргізілген эксперименттердің нәтижесі ретінде алғаш рет жасалатын «Қазақ тіліндегі лексикалық жаңалықтардың ассоциативті тезаурусы» жарияланады; ә) жүргізілген теориялық және эмпирикалық зерттеулердің нәтижесі бойынша «Лексикалық жаңалықтардың синергетикасы» тақырыбында ғылыми монография жарияланады; б) зерттеудің міндеттеріне сәйкес алынған нәтижелер бойынша нөлдік емес импакт-факторы бар рецензияланатын шетелдік басылымдарда және (немесе) ҚР БҒМ Білім және ғылым салаcындағы бақылау комитеті ұсынған ғылыми басылымдарда, шетелдік халықаралық ғылыми-практикалық коференция материалдарында 7 мақала жарияланады.

-

-

не внедрено

енгізілмеген

Результаты исследования об общих закономерностях самоорганизации лексических инноваций в ментальном лексиконе, основанные на методологическую платформу синергетики, имеют научно-прикладное значение по совершенствованию культуры казахской речи и могут быть применимы в формировании и закреплении в общественном сознании престижного образа носителя государственного языка. Результаты исследования окажут вляние на проведение дальнейших изысканий теоретического и прикладного характера: определение и переоценка приоритетных направлений развития государственного языка в контексте глобализационных процессов; дальнейшие возможности внедрения казахского языка в наиболее важные сферы общественных отношений.

Лексикалық жаңалықтардың менталды лексиконда шоғырлануының жалпы заңдылықтары туралы синергетиканың әдіснамалық платформасына негізделген нәтижелер қазақ сөз мәдениетін жетілдіру бойынша ғылыми-қолданбалы мәнге ие және оларды мемлекеттік тілде сөйлеушінің беделді бейнесін қоғамдық санада қалыптастыруда және бекітуде қолдануға болады. Зерттеу нәтижелері әрі қарайғы теориялық және қолданбалы сипаттағы ізденістерді жүргізуге, атап айтқанда, мемлекеттік тілді дамытудың басым бағыттарын анықтауға және қайта бағалауға; қазақ тілін анағұрлым маңызды қоғамдық қарым-қатынас салаларына ендірудің әрі қарайғы мүмкіндіктеріне ықпал ететіні сөзсіз.

Министерства образования и науки Республики Казахстан, образовательные и научные учреждения Республики Казахстан, Комитет по развитию языков и общественно-политической работы Министерства культуры и спорта Республики Казахстан.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі, Қазақстан Республикасындағы білім беру және ғылыми мекемелер, Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Тілдерді дамыту және қоғамдық-саяси жұмыс комитеті

UDC indices
81:37.016; 377.02:37.016
International classifier codes
16.21.47; 16.31.61; 16.21.61; 16.21.65;
Key words in Russian
Казахизированные лексические инновации,; Методологическая платформа синергетики,; Синергетические принципы,; Ментальный лексикон,; Самоорганизация,; Междисциплинарная модель.;
Key words in Kazakh
Қазақыландырылған лексикалық жаңалықтар,; Синергетиканың әдіснамалық платформасы,; Синергетикалық принциптер,; Менталды лексикон,; Шоғырлану,; Пәнаралық модель;
Head of the organization Сергалиев Нурлан Хабибуллович Кандидат биологических наук / ассоциированный профессор
Head of work Алдашева Камар Сагингалиевна PhD / -