The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является распространения загрязнения приземного слоя атмосферы из-за функционирования промышленных предприятий и легкового транспорта.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны өнеркәсіптік кәсіпорындар мен жеңіл көліктің жұмыс істеуінің әсерінен атмосфераның беткі қабатындағы ластаушылардың таралуы болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – разработка экспертной системы прогнозирования загрязнения нижних слоев атмосферы от промышленных предприятий и автотранспортов на окружающую среду и оценка экологического состояния ближайших селитебных районов при нестационарных гидрометеорологических условиях методами математического моделирования. Также перепроектирование и оптимизирование различных форм крыши уже существующих жилых и не жилых сооружений для улучшения вентилирования территорий.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты - атмосфераның төменгі қабаттарының өнеркәсіптік кәсіпорындардан және көлік құралдарынан қоршаған ортаға дейін ластануын болжаудың сараптамалық жүйесін құру және стационарлық емес гидрометеорологиялық жағдайларда математикалық модельдеу әдістерін қолдана отырып, жақын орналасқан тұрғын аудандардың экологиялық жағдайын бағалау. Аумақтарды желдетуді жақсарту үшін бұрыннан бар тұрғын және тұрғын емес ғимараттардың әртүрлі нысандарын қайта жобалау және оңтайландыру.

Методы исследования (на русском) : Метод или методология проведения работы: построение математических моделей, численная реализация математических моделей, вычислительный эксперимент.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыс әдісі немесе әдістемесі: математикалық модельдерді құру, математикалық модельдерді сандық жүзеге асыру, есептеу эксперименті.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты работы и их новизна: проведено моделирование распространения пылевых и зольных частиц в нижних слоях атмосферы в близь проезжей части и оценка экологического состояния ближайших селитебных районов. Также проведено моделирование распространения загрязняющих веществ при влияний зеленых насаждений (деревья и кустарники), а также заборов и других препятствий, расположенных одиночным, сплошным или разряженным образом вдоль проезжей части внутри селитебных территорий. Дана оценка влияния различных архитектурных сооружений на характер движения выхлопных газов вблизи транспортных сооружений мостового типа (виадуков) и влияние барьеров, располагающихся вдоль дороги и надземных мостов в нижних слоях атмосферы путем численного моделирования. Также дана оценка влияния архитектурных сооружений на характер движения пылевых и зольных частиц в нижних слоях атмосферы путем численного моделирования. Определен суммарный выброс пылевых и зольных частиц в атмосферу вдоль проезжей части при нестационарных гидрометеорологических условиях. Разработан программный пакет, реализующей математическую модель распространения пылевых и зольных частиц в нижних слоях атмосферы вблиз проезжей части и оценка экологического состояния ближайших селитебных районов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыстың нәтижелері және олардың жаңалығы: автомобиль жолының маңайындағы атмосфераның төменгі қабаттарында шаң мен күл бөлшектерінің таралуын модельдеу және жақын орналасқан елді мекендердің экологиялық жағдайын бағалау жүргізілді. Сондай-ақ, жасыл желектер (ағаштар мен бұталар), сондай-ақ қоршаулар мен басқа да кедергілер әсерінен елді мекендер ішіндегі жол бойында бір реттік, үздіксіз немесе ағызылатын ластаушы заттардың таралуын модельдеу жүргізілді. Көпір типіндегі көліктік құрылыстардың (өткізгіштер) жанындағы пайдаланылған газдардың қозғалу сипатына және атмосфераның төменгі қабаттарындағы жол бойында орналасқан тосқауылдар мен көтерілген көпірлердің әсеріне әртүрлі архитектуралық құрылыстардың әсерін бағалау берілген. сандық модельдеу құралдары. Атмосфераның төменгі қабаттарындағы шаң мен күл бөлшектерінің қозғалысының сипатына сәулет құрылыстарының әсерін бағалау да сандық модельдеу арқылы беріледі. Стационарлы емес гидрометеорологиялық жағдайларда жол бойымен атмосфераға шаң мен күл бөлшектерінің жалпы шығарылымы анықталды. Атмосфераның төменгі қабаттарындағы шаң мен күл бөлшектерінің жол жиегіне жақын жерде таралуының математикалық моделін және жақын орналасқан елді мекендердің экологиялық жағдайын бағалауды жүзеге асыратын бағдарламалық кешен әзірленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : проведенное математическое моделирование загрязнения приземного слоя атмосферы из-за функционирования промышленных предприятий и легкового транспорта дает более экономичный метод исследования, чем экспериментальный подход, который преобладал в прежние годы. Он заменяется более рациональным подходом с использованием математических моделей, а также объединением различных направлений исследований в области влияния промышленных предприятий и легкового транспорта на селитебную среду.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : өнеркәсіптік кәсіпорындар мен жеңіл көліктердің жұмыс істеуінің әсерінен атмосфераның беткі қабатының ластануын математикалық модельдеу алдыңғы жылдары басым болған эксперименттік тәсілге қарағанда үнемді зерттеу әдісін ұсынады. Ол математикалық модельдерді қолдана отырып, ұтымды тәсілмен, сондай-ақ өнеркәсіптік кәсіпорындар мен жеңіл көліктердің қоныстану ортасына әсері саласындағы зерттеулердің әртүрлі бағыттарын біріктірумен алмастырылады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Область применения: проектные организации, научно-исследовательские институты, экологические организации, акиматы.

Field of application (in Kazakh) : Қолданылу саласы: жобалау ұйымдары, ғылыми-зерттеу институттары, экологиялық ұйымдар, әкімдіктер.