Inventory number IRN Number of state registration
0321РК00742 AP09259694-KC-21 0121РК00606
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 18
International publications: 5 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 1
Patents Amount of funding Code of the program
0 12423515.1 AP09259694
Name of work
Современное литературоведение и когнитивная парадигма
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Калиева Альмира Кайыртаевна
0
2
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
РГП на ПХВ "Институт литературы и искусства им. М.О.Ауэзова"
Abbreviated name of the service recipient
Abstract

интеграционные процессы в современном литературоведении, когнитивная поэтика, методологическая база литературоведения.

қазіргі әдебиеттанудағы интеграциялық үдерістер, когнитивтік поэтика, әдебиеттанудың әдіснамалық негізі.

изучение интеграционных процессов в современном литературоведении в контексте развития когнитивных исследований. В результате проведенных исследований будут получены новые знания о когнитивной поэтике, которые будут отражены в содержании подготовленных монографий и научных статей.

когнитивті зерттеулерді дамыту контексінде қазіргі әдебиеттанудағы интеграциялық үдерістерді зерттеу. Жүргізілген зерттеулер нәтижесінде танымдық поэтика туралы жаңа білім алынады, олар дайындалған монографиялар мен ғылыми мақалалардың мазмұнында көрініс табады.

в целях более глубокого и разностороннего изучения вопросов когнитивной поэтики, литературного и языкового сознания, рецептивной эстетики, в проекте стратегически предполагается реализация совместных исследований ученых-литературоведов, лингвистов, философов. Статистические, квантовые/матричные методы применены, в частности, в ходе изучения категории художественного хронотопа и его составляющих, динамических процессов в сюжетологии, репрезентации литературного концепта. Новые научно-экспериментальные попытки дают возможность выявить и разработать инновационные технологии анализа художественного текста. При изучении истории формирования когнитивного литературоведения проведен обзорный анализ зарубежных и отечественных исследований с использованием системно-функционального, сравнительно-исторического, культурно-исторического методов. В ходе комплексного исследования литературных материалов использованы трансдисциплинарные подходы такие как концептуальный, семиотический, синергетический, феноментологический и т.д. В целом исследование основывается как на комплексном, так и на системном научном подходах.

когнитивтік поэтика, әдеби және тілдік сана, рецептивті эстетика мәселелерін тереңірек және жан-жақты зерттеу мақсатында жоба әдебиеттанушы ғалымдардың, лингвистердің, философтардың бірлескен тобымен зерттеулер жүргізіледі. Статистикалық, кванттық / матрицалық әдістер, атап айтқанда, көркем хронотоп категориясын және оның компоненттерін, сюжетологиядағы динамикалық процестерді, әдеби тұжырымдаманы бейнелеу барысында қолданылады. Жаңа ғылыми-эксперименттік әрекеттер көркем мәтінді талдаудың инновациялық технологияларын анықтауға және дамытуға мүмкіндік береді. Когнитивтік әдебиеттанудың қалыптасу тарихын зерделеу кезінде жүйелік-функционалдық, салыстырмалы-тарихи, мәдени-тарихи әдістерді пайдалана отырып, шетелдік және отандық зерттеулерге шолу талдауы жүргізілді. Әдеби материалдарды кешенді зерттеу барысында тұжырымдамалық, семиотикалық, синергетикалық, феноменологиялық және т.б. пәнаралық тәсілдер қолданылды.

впервые в отечественной науке комплексно изучена история формирования когнитивного литературоведения и проанализированы протокогнитивные идеи. Систематизированы концептуальные научные подходы к осмыслению основных научных принципов когнитивного литературоведения. Современное состояние мирового литературоведения исследовано в контексте развития междисциплинарных исследований. Проведены междисциплинарные исследования с применением синергетических методов анализа и подготовлены подразделы монографий. На примере творчества А.Кунанбайулы, М.Ауэзова и других писателей исследован феномен литературного мышления.

отандық ғылымда алғаш рет когнитивті әдебиеттанудың қалыптасу тарихы жан-жақты зерттеліп, протокогнитивтік идеялар сарапталды. Когнитивтік әдебиеттанудың негізгі ғылыми принциптерін пайымдаудың тұжырымдамалық ғылыми тәсілдері жүйеленді. Әлемдік әдебиеттанудың қазіргі жағдайы пәнаралық зерттеулердің дамуы аясында зерттелді. Талдаудың синергетикалық әдістерін қолдана отырып, пәнаралық зерттеулер жүргізілді және монографиялардың бөлімдері дайындалды. А.Құнанбайұлының, М. Әуезовтің және басқа да жазушылардың шығармашылығы мысалында әдеби ойлау феномені зерттелді.

Издания послужат значительным вкладом в обеспечение вузов необходимой актуальной научной литературой, что в свою очередь, подчеркивает экономический эффект реализации проекта. Реализация данного проекта будет способствовать актуализации когнитивных анализов при проведении литературоведческих исследований. Ожидается, что результаты исследования значительно укрепят статус литературоведения в системе гуманитарных наук.

басылымдар жоғары оқу орындарын қажетті ғылыми әдебиеттермен қамтамасыз етуге айтарлықтай үлес қосады, бұл өз кезегінде жобаны іске асырудың экономикалық тиімділігін көрсетеді. Осы жобаны іске асыру әдебиеттану зерттеулерін жүргізу кезінде когнитивтік талдауларды өзектендіруге ықпал етеді. Зерттеу нәтижелері гуманитарлық ғылымдар жүйесіндегі әдебиеттану мәртебесін едәуір нығайтады деп күтілуде.

опубликовано 23 статьи, из них 5 статей – в рецензируемых отечественных изданиях, рекомендованных КОКСОН МОН РК и 1 статья – в рецензируемом научном издании, индексируемом в Social Science Citation Index, Arts and Humanities Citation Index и (или) Russian Science Citation Index базы Web of Science и (или) имеющем процентиль по CiteScore в базе Scopus не менее 35 (тридцати пяти), 13 статей – в отечественных изданиях и 4 статьи – в зарубежных изданиях. Получены 2 охранных документа (авторские свидетельства). Количество научных докладов на республиканских конференциях – 13, на зарубежных – 8. В рамках проекта организованы и проведены 5 научных лекций.

23 мақала жарияланды, оның ішінде 5 мақала – ҚР БҒМ БҒССҚК ұсынған рецензияланатын отандық басылымдарда және 1 мақала – Social Science Citation Index, Arts and Humanities Citation Index және (немесе) Russian Science Citation Index Web of Science базасында индекстелетін және (немесе) Scopus базасында CiteScore бойынша кемінде 35 (отыз бес) процентилі бар рецензияланатын ғылыми басылымда, 13 мақала – отандық басылымдарда және 4 мақала – шетелдік басылымдарда. 2 қорғау құжаты (авторлық куәлік) алынды. Республикалық конференциялардағы ғылыми баяндамалар саны – 13, шетелдік конференциялардағы баяндамалар саны – 8. Жоба аясында 5 ғылыми дәріс ұйымдастырылып, оқылды.

Когнитивный подход к изучению художественной литературы сосредоточен на переосмыслении научной базы литературоведения путем актуализации междисциплинарного составляющего, выявлении инновационных методов и технологий анализа художественного текста в аспекте изучения литературы как художественного мышления, выстраивании качественно новых концептуальных взглядов на художественную поэтику в целом.

көркем әдебиетті зерттеудегі когнитивтік көзқарас пәнаралық компоненттің маңызын арттыру арқылы әдебиеттанудың ғылыми базасын қайта қарастыруға, көркем ойлау ретінде әдебиетті зерттеу аспектісінде көркем мәтінді талдаудың инновациялық әдістері мен технологияларын анықтауға, жалпы көркем поэтикаға сапалы жаңа тұжырымдамалық көзқарастар қалыптастыруға бағытталған.

Потенциальными пользователями результатов исследований являются ученые литературоведы, лингвисты, культурологи, философы, преподаватели, докторанты и магистранты. Полученные результаты будут применены в качестве источника научных данных о развитии междисциплинарных исследований в зарубежном, отечественном литературоведении при подготовке научно-аналитических докладов, разработке новых научных исследований, обобщении достижении казахстанского литературоведения в целом. Научные результаты послужат платформой для развития мультидисциплинарных, синергетических исследований в области литературоведения, лингвистики, философии, культурологи, психологии, когнитивистики.

зерттеу нәтижелерінің әлеуетті пайдаланушылары әдебиеттанушы ғалымдар, лингвистер, мәдениеттанушылар, философтар, оқытушылар, докторанттар және магистранттар болып табылады. Алынған нәтижелер ғылыми-талдамалық баяндамалар дайындау, жаңа ғылыми зерттеулер әзірлеу, жалпы қазақстандық әдебиеттанудың жетістіктерін қорыту кезінде шетелдік, отандық әдебиеттанудағы пәнаралық зерттеулердің дамуы туралы ғылыми деректер көзі ретінде қолданылатын болады. Ғылыми нәтижелер әдебиеттану, лингвистика, философия, мәдениеттану, психология, когнитивистика саласындағы мультидисциплинарлық, синергетикалық зерттеулерді дамыту үшін платформа болады.

UDC indices
82,0; 801,73
International classifier codes
17.07.31; 17.01.11;
Key words in Russian
литературоведение; когнитивный подход; научная парадигма; поэтика; теория; изображение; интеграция; междисциплинарность; образ;
Key words in Kazakh
әдебиеттану; когнитивтік ыңғай; ғылыми парадигма; поэтика; теория; суреттеу; интеграция; пәнаралық; бейне;
Head of the organization Матыжанов Кенжехан Слямжанович доктор филологических наук /
Head of work Калиева Альмира Кайыртаевна Кандидат филологических наук / нет