The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является газоочистной аппарат с регулярной трубчатой насадкой.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны - тұрақты құбырлы саптамасы бар газ тазарту аппараты.

Aim of work (in Russian) : создание и отладка лабораторных установок для проведения исследований, подбор методик и разработка программы экспериментальных исследований гидродинамических закономерностей, параметров тепломассообмена и пылеулавливания, результаты исследований гидродинамических характеристик.

Aim of work (in Kazakh) : зерттеу жүргізу үшін зертханалық қондырғыларды құру және жөндеу, гидродинамикалық заңдылықтарды, жылу мен масса алмасу және шаң ұстау параметрлерін эксперименттік зерттеу әдістерін таңдау және бағдарламасын әзірлеу, гидродинамикалық сипаттамаларды зерттеу нәтижелері.

Методы исследования (на русском) : Гидравлическое сопротивление аппарата измеряется дифференциальным или чашечным манометром и контролируется прибором типа ДСР. Количество удерживаемой жидкости, отнесенное к сечению колонны, определяется методом «отсечки». Для определения коэффициентов массоотдачи в газовой фазе используют методику, основанную на изучении процесса адиабатического испарения воды в воздух. Для определения коэффициентов теплоотдачи измеряется начальная и конечная температура газа и воды, влагосодержание и давление. При определении общей эффективности процесса пылеулавливания используют метод внутренней фильтрации, а для измерения дисперсного состава пыли в потоке газа методика исследований основана на использовании семиступенчатого импактора со сдвоенными ступенями.

Методы исследования (на казахском) : Аппараттың гидравликалық кедергісі дифференциалды немесе шыныаяқ манометрімен өлшенеді және ДСР типті құрылғымен бақыланады. Бағананың қимасына жатқызылған ұсталатын сұйықтықтың мөлшері «кесу» әдісімен анықталады. Газ фазасындағы масса беру коэффициенттерін анықтау үшін ауаға судың адиабатикалық булану процесін зерттеуге негізделген әдіс қолданылады. Жылу беру коэффициенттерін анықтау үшін газ бен судың бастапқы және соңғы температурасы, ылғалдылық пен қысым өлшенеді. Шаң ұстау процесінің жалпы тиімділігін анықтау кезінде ішкі сүзу әдісі қолданылады, ал газ ағынындағы шаңның дисперсті құрамын өлшеу үшін зерттеу әдісі екі сатылы жеті сатылы импакторды қолдануға негізделген.

Obtained results and novelty (in Russian) : В процессе работы проведен анализ газоочистного оборудования для проведения процессов массообмена, контактного теплообмена и пылеулавливания, а также анализ современных методов интенсификации совмещенных процессов тепломассообмена и пылеулавливания, создана экспериментальная установка, программа и методика проведения исследований, проведены исследования гидродинамических закономерностей взаимодействия газовой и жидкой фаз в контактной зоне регулярной трубчатой насадки при изменении режимных и конструктивных параметров. Новизна заключается в том, что: - установлены гидродинамические закономерности при изменении конструктивных параметров трубчатого пучка: при изменении вертикальных шагов расположения труб подтверждено наличие режимов одновременного вихреобразования (синфазных режимов), а при изменении радиальных шагов расположения труб наличие критического шага, обуславливающего механизм формирования вихрей; - установлены гидродинамические режимы работы аппарата с регулярной трубчатой насадкой при изменении скорости газового потока – пленочно-капельный, капельный и брызгоуноса.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыс барысында масса алмасу, түйіспелі жылу алмасу және шаң ұстау процестерін жүргізуге арналған газ тазалау жабдығына талдау жүргізілді, сондай-ақ жылу және масса алмасу мен шаң ұстаудың біріктірілген процестерін қарқындатудың қазіргі заманғы әдістеріне талдау жасалды, эксперименттік қондырғы, зерттеулер жүргізу бағдарламасы мен әдістемесі жасалды, режимдік және құрылымдық параметрлер өзгерген кезде тұрақты құбырлы саптаманың түйісу аймағында газ және сұйық фазалардың өзара әрекеттесуінің гидродинамикалық заңдылықтарына зерттеулер жүргізілді. Жаңалығы мынада: - құбырлы шоғырдың құрылымдық параметрлері өзгерген кезде гидродинамикалық заңдылықтар анықталды: құбырлардың орналасуының тік қадамдары өзгерген кезде бір мезгілде құйынның пайда болу режимдерінің болуы (синфазалық режимдер), ал құбырлардың орналасуының радиалды қадамдары өзгерген кезде құйындардың пайда болу механизмін анықтайтын критикалық қадамның болуы расталды; - газ ағынының жылдамдығы өзгерген кезде тұрақты құбырлы саптамасы бар аппараттың гидродинамикалық жұмыс режимдері орнатылды – пленка-тамшы, тамшы және шашыратқыш.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В аппарате используется регулярная трубчатая насадка. Шаг между насадочными элементами по вертикали tв/d = 1÷5; шаг между насадочными элементами по горизонтали tр/d = 1,5÷4. Высота насадочной зоны (для лабораторных исследований) 0,25-0,625 м. Скорость газа wг = 1÷5 м/с; плотность орошения L = 10÷75 м^3/м^2.ч; температура воздуха tвозд.= 20÷100 0С; температура теплоносителя в трубчатом пучке tж=16÷100 0С. Гидравлическое сопротивление Р =10-170 Па; количество удерживаемой жидкости h0=0,4•10^-3- 9•10^-3м; газосодержание =0,78-0,8 м^3/м^3.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Аппараттағы тұрақты құбырлы саптаманы пайдаланады. Саптама элементтері арасындағы тік қадам tв/d = 1÷5; саптама элементтері арасындағы қадам көлденең tр/d = 1,5÷4. Саптама аймағының биіктігі (зертханалық зерттеулер үшін) 0,25-0,625 м. Газ жылдамдығы wг = 1÷5 м/с; суару тығыздығы L = 10÷75 м^3/м^2.ч; ауа температурасы tвозд.= 20÷100 0С; ұбырлы шоғырдағы жылутасымалдағыштың температурасы tж=16÷100 0С. Гидравликалық кедергі Р =10-170 Па; ұсталған сұйықтық мөлшері h0=0,4•10^-3- 9•10^-3м; газ құрамы =0,78-0,8 м^3/м^3.

Level of implementation (in Russian) : проведены исследования гидродинамических закономерностей взаимодействия газовой и жидкой фаз в контактной зоне регулярной трубчатой насадки.

Level of implementation (in Kazakh) : тұрақты құбырлы саптаманың байланыс аймағында газ және сұйық фазалардың өзара әрекеттесуінің гидродинамикалық заңдылықтарын зерттеу жүргізілді.

Efficiency (in Russian) : Энергетические затраты (гидравлическое сопротивление) аппарата с регулярной трубчатой насадкой в 2-3 раза ниже чем в насадочных (со стационарной насадкой) и тарельчатых аппаратах.

Efficiency (in Kazakh) : Тұрақты құбырлы саптамасы бар аппараттың энергетикалық шығындары (гидравликалық кедергі) саптамаға (стационарлық саптамамен) және табақша тәрізді аппараттарға қарағанда 2-3 есе төмен.

Field of application (in Russian) : технологические схемы газоочистки и пылеулавливания на предприятиях Казахстана.

Field of application (in Kazakh) : Қазақстан кәсіпорындарындағы газ тазарту және шаңтұтудың технологиялық схемалары.