The object of research, development or design (in Russian) : Пословицы и поговорки в тюркских языках

The object of research, development or design (in Kazakh) : Түркі тілдеріндегі мақал-мәтелдер

Aim of work (in Russian) : Изучение пословиц и поговорок с точки зрения лингвофилософской концепции духовных ценностей и создание научно-методической базы для разработки сравнительно-паремиологических словарей тюркских языков. Формирование фонда тюркских пословиц и поговорок, создание двухъязычных сравнительно-паремиологических словарей современных тюркских языков.

Aim of work (in Kazakh) : Мақал-мәтелдерді рухани құндылықтардың лингвифилософиялық тұжырымдамасы тұрғысынан зерттеп, түркі тілдерінің салыстырмалы-паремиялогиялық сөздіктерін әзірлеудің ғылыми-методологиялық негіздемесін жасау. Түркі мақал-мәтелдерінің қорын жинақтап, қазіргі түркі тілдерінің екітілді салыстырмалы-паремиологиялық сөздіктерін құрастыру.

Методы исследования (на русском) : Основные способы проведения исследования составляют сравнительно-описательный метод исследования, способы комплектования, лингвистической сортировки, моделирования, традиционной систематизации, другие лексикографические методы.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу жүргізудің негізгі тәсілдерін салыстырмалы-сипаттамалы зерттеу әдісі, жинақтау, лингвистикалық сұрыптау, модельдеу, дәстүрлі жүйелеу тәсілдері, басқа да лексикографиялық әдістер құрайды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Дано научно-теоретическое обоснование пословицам и поговоркам на казахском языке как основного лингвистического механизма возрождения национального сознания; сравнительная тюркская паремиология проанализирована в контексте "Духовно-культурной интеграции тюркского мира; определены проявления общетюркской культуры в содержании паремий; определена сущность идеи "Мәңгілік Ел" в паремиологической системе казахского языка; выявлено этнокультурное содержание пословиц и поговорок, характеризующих патриотический дух тюрков; Выявлено проявление нравственных качеств в содержании паремий, характеризующих моральные ценности; разработано лексикографическое описание пословиц и поговорок (буквы А, Ә, Б, В, Г, Ғ, Д, Е, Ж, З, И, Й, К, Қ, Л, М, Н, О, Ө, П, Р, С, Т); дано разъяснение тюркских паремий на русском и английском языках.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Мақал-мәтелдер ұлттық сананы жаңғыртудың негізгі лингвистикалық тетігі екенін ғылыми-теориялық тұрғыдан дәйектелді; салыстырмалы түркі паремиялогиясы «Түркі әлемінің рухани-мәдени интеграциясы» контексінде талданды; паремиялардың мазмұнындағы жалпытүркілік мәдениет көріністері анықталды; қазақ тілі паремиялогиялық жүйесіндегі «Мәңгілік Ел» идеясының мәні анықталды; түркілердің патриоттық рухын сипаттайтын мақал-мәтелдердің этномәдени мазмұны ашылды; Моральдық құндылықтарды сипаттайтын паремиялар мазмұнындағы адамгершілік қасиеттер көрінісі анықталды; кісілікке жат әдеттер мен қылықтар сараланады; мақал-мәтелдердің мағынасы мен қолданылу ерекшелігі, синонимдері мен варианттары бойынша лексикографиялық сипаттамасы жасалды (А, Ә, Б, В, Г, Ғ, Д, Е, Ж, З, И, Й, К, Қ, Л, М, Н, О, Ө, П, Р, С, Т әріптері); мақалдарға орыс, ағылшын тілдерінде түсініктеме берілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Опубликовано 8 статей: в журналах, рекомендованных ККСОН – 1, в журналах списка РИНЦ – 1, в сборниках материалов международной конференции - 6. По теме проекта сделано 16 докладов на зарубежных и отечественных научных конференциях (8 статей в печати).

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 8 мақала жарияланды: БҒСҚК ұсынған журналдарда – 1, РИНЦ тізіміндегі журналда– 1, халықаралық ғылыми конференция жинақтарында – 6 мақала. Жоба тақырыбы бойынша отандық және шетелдік ғылыми конференцияларда 16 баяндама жасалды, 8 мақала баспада.

Level of implementation (in Russian) : не предусмотрено

Level of implementation (in Kazakh) : қарастырылмаған

Efficiency (in Russian) : Состовление сравнительного словаря пословиц и поговорок на казахском и других тюркских языках является эффективном фактором, способствующим возрождению национальных ценностей и развитию сотрудничества тюркского мира.

Efficiency (in Kazakh) : Қазақ және басқа түркі тілдеріндегі мақал-мәтелдердің салыстырмалы сөздігін түзу – ұлттық құндылықтарды жаңғыртып, түркі әлемінің ынтымақтастығын арттыруға ықпал етеді.

Field of application (in Russian) : Целевыми потребителями сравнительно-паремиологических словарей и научных статей, подготовленных в результате исследования, являются ученые-тюркологи, обучающиеся по специальности тюркология, казахская (киргизская, каракалпакская, узбекская и др.) филология. Паремиологические словари, направленные на разъяснение смысла и содержания пословиц и поговорок, адресованы всем интересующимся тюркской культурой.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижесінде дайындалған салыстырмалы-паремиологиялық сөздіктер мен ғылыми мақалалардың мақсатты тұтынушылары – түркітанушы ғалымдар, түркітану, қазақ (қырғыз, қарақалпақ, өзбек, түрік, түркімен т.б.) филологиясы мамандықтарының білім алушылары. Мақал-мәтелдердің мағынасы мен мазмұнын түсіндіруге бағытталған паремиологиялық сөздіктер түркі мәдениетіне қызығатын жалпы көпшілік қауымға арналады.