The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются клинические изоляты M. tuberculosis Beijing-Central Asian Outbreak (CAO) и LAM-RUS с различным спектром лекарственной чувствительности.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны – түрлі дәрілерге сезімталдығы бар Beijing-Central Asian Outbreak (CAO) және LAM-RUS M. tuberculosis клиникалық изоляттары.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – изучение компенсаторных генетических факторов и их влияния на развитие лекарственно-устойчивого туберкулеза в генотипах Beijing-Central Asian Outbreak (CAO) и LAM-RUS с помощью методов полногеномного секвенирования и протеомики.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – Орта Азия өршуіндегі және LAM-RUS генотиптерінде компенсаторлық-генетикалық факторларды, дәріге төзімді туберкулез эволюциясын және Қазақстанда туберкулездің қосалқы жүйелерін тұтас геномдық реттілік пен протеомика әдістері көмегімен зерттеуге бағытталған.

Методы исследования (на русском) : В процессе работы использовались такие молекулярно-генетические методы, как выделение ДНК, ПЦР, а также ПЦР в режиме реального времени.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері. Зерттеу барысында ДНҚ бөліп алу, ПТР, нақты уақыттағы ПТР молекулалы-генетикалық әдістер қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате исследований был проведен сбор 30 образцов для пополнения коллекции лекарственно-устойчивых клинических изолятов M. tuberculosis. Кроме того, был проведен отбор генотипов Beijing-CAO и LAM-RUS в собранной выборке локально циркулирующих изолятов M. tuberculosis. Для генотипирования изолятов LAM-RUS был использован метод электрофоретической детекции продуктов амплификации вставки IS6110 в ген plcA с помощью метода мультиплексной ПЦР. Для определения семейства Beijing использовался ПЦР в режиме реального времени с набором праймеров и зондов на dnaA-dnaN::IS6110. В результате генотипирования было установлено, что из тридцати изолятов двадцать семь принадлежат семейству Beijing. Один из оставшихся трех изолятов (№3456) не принадлежит ни к семейству Beijing, ни к семейству LAM-RUS. Новизна полученных результатов заключается в применении генетических методов для определения семейства клинических изолятов M. tuberculosis.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу нәтижесінде дәріге төзімділік қасиеті бар M.tuberculosis клиникалық изоляттарының 30 үлгісімен жинақ толықтырылды. Бұдан басқа, жергілікті айналымдағы M.tuberculosis изоляттардан жиналған жинақ арасынан Beijing CAO және LAM-RUS генотиптері таңдау жасалынды. LAM-RUS изоляттарын генотиптеу мультиплексті ПТР арқылы plcA геніндегі IS6110 кірістіру амплификация өнімін электрофорез әдісі арқылы жасалды. Beijing тұқымдасына жататын изоляттарды dnaA-dnaN::IS6110 зондтары және праймерлер жинағын қолдана отырып нақты уақыт режиміндегі ПТР арқылы анықталды. Генотиптеу нәтижесінде, отыз изоляттардың арасында жиырма жетісі Beijing тұқымдасын ажататына анықталды. Қалған үш изоляттың арасында біреуі (№3456) Beijing тұқымдасына да, LAM-RUS тұқымдасына жатпайтыны анықталды. Алынған нәтижелердің жаңалығы M. tuberculosis тұқымдасына жататын клиникалық изоляттарды анықтау генетикалық әдістерді қолдану арқылы жүргізілуінде.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В первый год выполнения проекта степень внедрения результатов и основные технико-экономические показатели отсутствуют.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба жүргізудің бірінші жылында нәтижелерді енгізу деңгейі, негізгі конструктивтік және техникалық-экономикалық көрсеткіштері болмайды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Эффективность – в результате точного определения вида лекарственной устойчивости изолятов микобактерии исключается возможность неправильного назначения дорогостоящих лекарственных средств.

Efficiency (in Kazakh) : Тиімділігі – микобактерия изоляттарының дәріге төзімдігін анықтау нәтижесінде қымбат дәрілерді қате тағайындау мүмкіндігі болмайды.

Field of application (in Russian) : Фтизиатрия

Field of application (in Kazakh) : Фтизиатрия