The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследований являются сырье Artemisia austriaca Jacq. (полынь австрийская), Ferula soongarica Pall. ex Spreng. (ферула джунгарская) и Ligularia macrophylla (Ledeb.) DC. (бузульник крупнолистный), образцы эфирных масел и терпеноидов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандары Artemisia austriaca Jacq. (австрия жусаны), Ferula soongarica Pall. ex Spreng. (жоңғар сасыры) және Ligularia macrophylla (Ledeb.) DC. (ірі жапырақты сарыандыз) шикізаты, эфир майлары мен терпеноидардың үлгілері болып табылады.

Aim of work (in Russian) : разработка оригинальных лекарственных субстанций на основе новых природных терпеноидов из растительного сырья для расширения ассортимента отечественных конкурентоспособных противовоспалительных, гиполипидемических, антибактериальных препаратов.

Aim of work (in Kazakh) : отандық бәсекеге қабілетті қабынуға қарсы, гиполипидемиялық, бактерияға қарсы препараттардың сұрыпталымын кеңейту үшін өсімдік шикізатынан алынған жаңа табиғи терпеноидтардың негізінде бірегей дәрілік субстанцияларды жасау.

Методы исследования (на русском) : экстракция органическими растворителями, сверхкритическая флюидная экстракция, экстракция под действием ультразвука, адсорбционная колоночная хроматография, тонкослойная хроматография, высокоэффективная жидкостная хроматография, физико-химические методы исследования (ИК-, УФ-, ЯМР 1Н, 13С, двумерная ЯМР 1Н-1Н, 13С-1Н спектроскопия, рентгеноструктурный анализ).

Методы исследования (на казахском) : органикалық еріткіштермен экстракциялау, жоғары критикалық флюидтік экстракция, ультрадыбыс әсерімен экстракциялау, адсорбциялық бағаналық хроматография, жұқа қабатты хроматография, тиімділігі жоғары сұйықтық хроматография, физика-химиялық зерттеу әдістері (ИҚ-, УК-, ЯМР 1Н, 13С, екі өлшемді ЯМР 1Н-1Н, 13С-1Н спектроскопия, рентгенқұрылымдық талдау).

Obtained results and novelty (in Russian) : Собрано сырье Artemisia austriaca Jacq., Ferula soongarica Pall. ex Spreng. и Ligularia macrophylla (Ledeb.) DC. Методами гидродистилляции и микроволновой экстракции сырья изучаемых видов растений выделены и наработаны образцы эфирных масел, компонентный состав которых идентифицирован методом хромато-масс-спектрометрии. Из надземной части Artemisia austriaca Jacq. выделены и наработаны сесквитерпеновые лактоны арборесцин и аустрицин, из корней Ligularia macrophylla (Ledeb.) DC. - фураноэремофилан-14β,6α-олид. Определены оптимальные параметры сверхкритической флюидной и ультразвуковой экстракции надземной части сырья Artemisia austriaca Jacq. для количественного извлечения биологически активных веществ Проведены эксперименты по определению цитотоксичности, антиоксидантной, противовоспалительной и антимикробной активности образцов фураноэремофилан-14β,6α-олида, аустрицина, арборесцина и эфирных масел. Оптимизирована технология производства субстанции на основе фураноэремофилан-14β,6α-олида из корней Ligularia macrophylla (Ledeb.) DC., определены контрольные и критические точки производства. Разработан опытно-промышленный регламент на производство лекарственной субстанции на основе фураноэремофилан-14β,6α-олида, который внедрен в опытное производство ТОО «Карагандинский фармацевтический завод», а также аналитический нормативный документ на сырье Ligularia macrophylla (Ledeb.) DC.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Artemisia austriaca Jacq., Ferula soongarica Pall. ex Spreng. және Ligularia macrophylla (Ledeb.) DC. шикізаты жиналды. Зерттелген өсімдік түрлерінің шикізатын гидродистилляциялау және микротолқынды экстракциялау әдістерімен эфир майларының үлгілері бөліп алынды және өндірілді, олардың компоненттік құрамы хромат-масс-спектрометрия әдісімен сәйкестендірілді. Artemisia austriaca Jacq. жер үсті бөлігінен арборесцин мен аустрицин, Ligularia macrophylla (Ledeb.) DC. тамырларынан фураноэремофилан-14β,6α-олид сесквитерпенді лактондары бөліп алынды және өндірілді. Биологиялық белсенді заттарды сандық түрде шығарып алу үшін Artemisia austriaca Jacq. жер үсті бөлігін жоғары критикалық флюидтік және ультрадыбыстық экстракциялаудың оңтайлы параметрлері анықталды. Фураноэремофилан-14β,6α-олид, аустрицин, арборесцин және эфир майлары үлгілерінің цитоуыттылығын, антиоксиданттық, қабынуға және микробқа қарсы белсенділігін анықтау бойынша эксперименттер жүргізілді. Ligularia macrophylla (Ledeb.) DC. тамырларынан алынған фураноэремофилан-14β,6α-олид негізіндегі субстанцияны өндіру технологиясы оңтайландырылды, өндірістің бақылау және сыни нүктелері айқындалды. «Қарағанды фармацевтикалық зауыты» ЖШС тәжірибелік өндірісіне енгізілген фураноэремофилан-14β,6α-олид негізіндегі дәрілік субстанцияны өндірудің зертханалық және тәжірибелік-өнеркәсіптік регламенті, сондай-ақ Ligularia macrophylla (Ledeb.) DC. шикізатына арналған аналитикалық нормативтік құжат жасалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Поскольку проект сопровождает научно-техническое обеспечение организации отечественного фармацевтического производства, то экономический эффект от его реализации будет выражаться в развитии фармацевтической отрасли Республики, импортозамещении и снижении острого дефицита в жизненно важных препаратах гиполипидемического, антибактериального и противовоспалительного действий, что особенно наблюдалось в период коронавирусной пандемии.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба отандық фармацевтикалық өндірісті ұйымдастыруды ғылыми-техникалық қамтамасыз етуді сүйемелдейтіндіктен, оны іске асырудың экономикалық әсері Республиканың фармацевтикалық саласын дамыту, импортты алмастыру және коронавирустық пандемия кезінде байқалған гиполипидемиялық, бактерияға және қабынуға қарсы әсері бар өмірлік маңызды препараттардың өткір тапшылығын төмендету болып табылады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : биоорганическая химия, фармакология, фармацевтическое производство.

Field of application (in Kazakh) : биоорганикалық химия, фармакология, фармацевтикалық өндіріс.