Inventory number IRN Number of state registration
0221РК00342 AP09563281-OT-21 0121РК00634
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 2 12
Total number of pages Patents Illustrations
39 0 4
Amount of funding Code of the program Table
4999990 AP09563281 2
Name of work
Урбанонимическая система города Алматы
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Другая (укажите)
Report authors
Рысберген Қыздархан Кұрмашқызы , Пашан Дана Мұсабекқызы , Садық Дидар Айдарұлы ,
2
1
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного пользования "Институт языкознания имени А.Байтурсынова"
Abbreviated name of the service recipient РГП на ПХВ "ИЯ им. А.Байтурсынова" КН МОН РК
Abstract

Урбанонимическая система города Алматы

Алматы қаласының урбанонимдік жүйесі

Комплексное синхронное изучение урбанонимического пространства города Алматы; выявление основных тенденций его развития; определение основных видов названий эргонимических и годонимических систем города. Показать языковую, этнокультурную картину современного города Алматы с определением семантического, словообразовательного, количественного состава ономастических названий.

Алматы қаласының урбанонимдік кеңістігін кешенді синхронды түрде зерттеу; оның дамуының негізгі үрдістерін айқындау; шаһардың эргонимдік және годонимдік жүйе атауларының негізгі түрлерін анықтау. Қазіргі таңдағы Алматы қаласының ономастикалық атауларының семантикалық, сөзжасамдық, сандық, құрамын анықтау арқылы тілдік, этномәдени бейнесін көрсету.

В исследовании наряду с методами сбора, каталогизации, описания языковых данных использовались статистические, графические методы. Для определения языковой специфики урбанонимных моделей (языковая принадлежность), национального вклада использовался эргонимический, годонимический, расчет количества единиц, метод статистической обработки. Данный подход позволяет определить частоту использования в зависимости от типа урбанонимной формы. Также проведен некоторый анализ в описательном, словообразовательном отношении, определены языковые, типовые модели эргонимов. Одним из эффективных подходов в определении языковой и социальной ситуации мегаполиса является языковой анализ, статистические подходы.

Зерттеуде тілдік деректерді жинақтау, каталогтау, сипаттау тәсілдерімен қатар статистикалық, графикалық әдіс-тәсілдер қолданылды. Урбанонимдік модельдердің тілдік ерекшелігін (языковая принадлежность), ұлттық үлесін айқындау үшін эргонимдік, годонимдік, бірліктердің санын есептеу, статистикалық өңдеу тәсілі қолданылды. Бұл тәсіл урбанонимдік нысан түріне қарай қолданыс жиілігін айқындауға мүмкіндік береді. Сондай-ақ сипаттамалы, сөзжасамдық тұрғыдан біршама талдау жасалды, эргонимдердің тілдік, типтік үлгі моделдері айқындалды. Мегаполистің тілдік-әлеуметтік ахуалын айқындауда бірден-бір тиімді тәсіл тілдік талдау, статистикалық тәсілдер екендігін дәйектейді.

В ходе реализации проекта был собран фактический языковой материал (эргонимы, годонимы) по различным каталогам организаций и предприятий г. Алматы, справочным материалам, архивным фондам, энциклопедиям и др. Проведен лексико-семантический, словообразовательный анализ урбанонимов города. Показаны основные причины и критерии номинации урбанонимов. Определяется статистика наименований коммерческих объектов в топонимическом пространстве города Алматы на казахском, русском, английском языках, определяется соотношение наименований национального содержания, делаются выводы. Описаны названия объектов, определяющих имидж города. Высказаны мнения относительно номинации эргонимов и годонимов в ономастическом пространстве мегаполиса, высказаны некоторые предложения, мнения относительно путей национализации содержания урбанонимического ландашафта города.

Жобаны жүзеге асыру барысында Алматы қ. ұйымдары мен кәсіпорындарының әртүрлі каталогтары, анықтамалық материалдары, мұрағат қоры, энциклопедиялар және т.б. бойынша нақты тілдік материалдар (эргонимдер, годонимдер) жиналды. Қала урбанонимдеріне лексика-семантикалық, сөзжасамдық талдау жасалды. Урбанонимдер аталымдарының негізгі себептері мен критерийлері көрсетілді. Алматы қаласының топонимдік кеңістігіндегі қазақ, орыс, ағылшын тілдеріндегі коммерциялық нысан атауларының, статистикасы анықталып, ұлттық мазмұндағы атаулардың ара салмағы белгілі болуымен, қорытындылар жасалуымен айқындалады. Қаланың имиджін айқындайтын нысан атаулары сипатталды. Мегаполистің ономастикалық кеңістігіндегі эргонимдер мен годонимдердің номинациясына қатысты сын піікір айтылып, қаланың урбанонимдік ландашафтының мазмұнын ұлттандыру жолдарына қатысты кейбір ұсыныс, пікірлер айтылды.

Полученные в ходе исследования новые знания и фактический языковой материал обогатят теоретическую, методологическую и прикладную базу отечественной ономастической науки, которые можно использовать для дальнейших научных разработок в области лингвокультурологии, лексикографии, результаты также вызовут интерес историков, культурологов, социологов;

Зерттеу барысында алынған жаңа білімдер мен нақты тілдік мәліметтер отандық ономастика ғылымының теориялық, әдіснамалық және қолданбалы қорын толықтырып, байыта түседі. Оларды лингвомәдениеттану, лексикография саласында зерттеу жүргізу үшін қолдануға болады. Сондай-ақ, нәтижелер тарихшылардың, мәдениеттанушылардың, әлеуметтанушылардың қызығушылығын тудырады;

Работа компенсирует социально-культурную потребность населения, иностранных туристов и гостей города, обеспечивает лингвокультурологической информацией заинтересованных лиц, в том числе многонационального населения города.

Жұмыс халықтың, шетелдік туристер мен шаһар қонақтарының әлеуметтік-мәдени қажетін өтейді, мүдделі тұлғаларды, соның ішінде қаланың көпұлтты халқын лингвомәдени ақпараттармен қамтамасыз етеді.

UDC indices
81`374
International classifier codes
16.21.61;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
ономастика; урбаноним; эргоним; годоним; топоним; брендовые названия; коммерческие названия; нейминг;
Key words in Kazakh
ономастика; урбаноним; эргоним; годоним; топоним; бренд атаулар; коммерциялық атаулар; нейминг;
Head of the organization Фазылжанова Анар Муратовна Кандидат филологических наук / нет
Head of work Рысберген Қыздархан Кұрмашқызы Доктор филологических наук / доцент
Native executive in charge