The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является крупнотоннажный отход производства минеральных фосфорных удобрений – фосфогипс.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны минералды фосфорлы тыңайтқыштар өндірісінің ірі тоннажды қалдығы – фосфогипс.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – разработка фундаментальных основ технологии конверсии казахстанского фосфогипса для получения чистого карбоната кальция и редкоземельного концентрата.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – таза кальций карбонаты мен сирек жер концентратын алу үшін қазақстандық фосфогипсті конверсиялау технологиясының іргелі негіздерін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: сканирующая электронная микроскопия, рентгенофазовый анализ, рентгенофлуоресцентный анализ, энергодисперсионный анализ, ICP-MS, гравиметрия, потенциометрия.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: сканерлеуші электронды микроскопия, рентгенофазалық талдау, рентгенофлуоресценттік талдау, энергия дисперсиялық талдау, ICP-MS, гравиметрия, потенциометрия.

Obtained results and novelty (in Russian) : Предлагаемая идея проекта является значимой как на национальном, так и на международном уровнях, в следствии малой изученности применения сверхкритических технологий в аналогичных процессах. Ранее в Казахстане конверсия при повышенных давлениях не изучалась и не применялась. Результаты выполненной работы: 1. определены качественный и количественный составы фосфогипса предприятия ТОО «КазФосфат»; 2. подобраны режимы промывки фосфогипса с целью удаления водорастворимых солей фосфатов и фторидов; 3. проведена конверсия отмытого фосфогипса в условиях сверхкритического CO2, оптимизация процесса конверсии с целью максимального переведения сульфата кальция в карбонат кальция осуществлялась методом крутого восхождения; 4. изучена возможность получения гидрокарбоната кальция и нерастворимого РЗМ-содержащего кека из карбоната кальция в сверхкритических условиях.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ұсынылған жобаның идеясы ұлттық және халықаралық деңгейде маңызды, өйткені ұқсас процестерде жоғары критикалық технологиялардың қолдануы аз зерттелген. Бұрын Қазақстанда жоғары қысымды конверсиялау зерттелмеген және қолданылған жоқ. Орындалған жұмыстың нәтижелері: 1. «Қазфосфат» ЖШС кәсіпорнының фосфогипсінің сапалық және сандық құрамы анықталды; 2. фосфаттар мен фторидтердің суда еритін тұздарын кетіру мақсатында фосфогипсті жуу режимдері таңдалды; 3. жуылған фосфогипсті жоғары критикалық CO2 жағдайында конверсиялау жүргізілді, кальций сульфатын кальций карбонатына барынша ауыстыру мақсатында конверсия процесін оңтайландыру тік көтерілу әдісімен жүзеге асырылды; 4. жоғары критикалық жағдайларда кальций гидрокарбонаты мен ерімейтін СЖМ бар кектің кальций карбонатынан алу мүмкіндігі зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты выполняемой работы решат проблему комплексной утилизации отходов производства минеральных удобрений. Применение перспективных вторичных источников в качестве исходного сырья для выделения редкоземельных металлов способствует развитию редкоземельной промышленности, что в дальнейшем повлияет на уровень экономического развития и конкурентоспособности в данной области в целом.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Орындалатын жұмыстың нәтижелері минералды тыңайтқыштар өндірісінің қалдықтарын кешенді кәдеге жарату проблемасын шешеді. Перспективті қайталама көздерді сирек жер металдарды бөліп алу үшін бастапқы шикізат ретінде пайдалану сирек жер өнеркәсібінің дамуына ықпал етеді, бұл кейіннен осы саладағы экономикалық даму мен бәсекеге қабілеттілік деңгейіне әсер етеді.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Предлагаемая авторами технология может найти применение в получении строительных материалов, минеральных удобрений а также солей редкоземельных металлов.

Field of application (in Kazakh) : Авторлар ұсынған технология құрылыс материалдар, минералды тыңайтқыштар және сирек жер металдарының тұздарын алуда қолданылуы мүмкін.