The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследований являются физические, геофизические, радиоэкологические процессы и факторы, оказывающие влияние на функционирование объектов атомной отрасли.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері атом саласы объектілерінің жұмыс істеуіне әсер ететін физикалық, геофизикалық, радиоэкологиялық процестер мен факторлар болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Научно-техническое обоснование устойчивого и безопасного развития мирного использования атомной энергии, получение комплекса научно-обоснованных расчетно-теоретических и экспериментальных данных, необходимых для развития атомно-энергетической отрасли в Республике Казахстан

Aim of work (in Kazakh) : Атом энергиясын бейбіт мақсатта пайдаланудың тұрақты және қауіпсіз дамуын ғылыми-техникалық негіздеу, Қазақстан Республикасында атом-энергетика саласын дамыту үшін қажет етілетін ғылыми негізделген есептік-теориялық және эксперименттік деректер кешенін алу

Методы исследования (на русском) : Экспериментальные исследования на ядерных реакторах, внереакторных стендах и материаловедческих комплексах; нейтронно-физические и теплогидравлические расчеты; геофизические, радиометрические, гамма-спектрометрические, радиохимические и цитогенетические исследования

Методы исследования (на казахском) : Ядролық реакторларда, реактордан тыс стендтерде және материалтану кешендерінде эксперименттік зерттеулер; нейтрондық-физикалық және жылу-гидравликалық есептеулер; геофизикалық, радиометриялық, гамма-спектрометриялық, радиохимиялық және цитогенетикалық зерттеулер

Obtained results and novelty (in Russian) : Получены актуальные данные по различным аспектам, важным с точки зрения обеспечения безопасности и эффективности функционирования объектов атомной отрасли, в том числе: о взаимодействии кориума с огнеупорным материалом; состоянии систем ИР ИГР; физических процессах при различных режимах пуска ИР ИГР; о взаимодействии ОЛЭ с водородом в условиях высоких тепловых нагрузок, структуре и свойствам сплава Тi2АlNb, радиоэкологическом состоянии водной, воздушной среды и фауны на радиоактивно-загрязненных территориях. Подготовлены реакторные эксперименты по радиационному разогреву материалов; составлен перечень компонентов ФЭМ АЭС; создана экспериментальная база для испытания миниатюрных образцов; обосновано применение ЭШП для очистки металлов от радиоактивного загрязнения; разработана методика подготовки счетного образца для жидко-сцинтилляционного анализа воды, методика определения радиоуглерода в компонентах окружающей среды; определен индикатор изменчивости растений в условиях радиационного загрязнения; проведен анализ участков размещения ПИЛ; построена калибровочная тест-система для индивидуальной поглощенной дозы; составлен каталог показателей геологической среды для объектов атомной отрасли; создана база данных по землетрясениям и геолого-тектоническим условиям СИП; разработана схема размещения станций системы непрерывного сейсмического мониторинга объектов атомной отрасли

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Атом саласы объектілерінің қауіпсіздігі мен жұмыс істеу тиімділігін қамтамасыз ету тұрғысынан маңызды әртүрлі аспектілер бойынша, оның ішінде: кориумның отқа төзімді материалмен өзара әрекеттесуі; ИГР ЗР жүйелерінің жай-күйі; ИГР ЗР-ны іске қосудың әртүрлі режимдеріндегі физикалық процестер; жоғары жылу жүктемелері жағдайында ҚЛЭ-нің сутегімен өзара әрекеттесуі, Тi2АlNb балқымасының құрылымы мен қасиеттері, радиоактивті ластанған аумақтардағы су, ауа ортасы мен фаунаның радиоэкологиялық жай-күйі туралы өзекті деректер алынды. Материалдарды радиациялық қыздыру бойынша реакторлық эксперименттер дайындалды; АЭС-ті ҚЭМ компоненттерінің тізбесі жасалды; шағын үлгілерді сынау үшін эксперименттік база құрылды; металдарды радиоактивті ластанудан тазарту үшін ЭҚБ-ны қолдану негізделді; суды сұйық сцинтилляциялық талдауға арналған есеп үлгісін дайындау әдістемесі, қоршаған орта компоненттерінде радиокөміртекті анықтау әдістемесі әзірленді; радиациялық ластану жағдайларында өсімдіктердің өзгергіштік индикаторы анықталды; ЖЗЗ-ны орналастыру учаскелеріне талдау жүргізілді; жеке сіңірілген дозаға арналған калибрлік тест жүйе құрылды; атом саласы объектілері үшін геологиялық орта көрсеткіштерінің каталогы жасалды; ССП-ның жер сілкіністері мен геологиялық-тектоникалық жағдайлары бойынша деректер базасы құрылды; атом саласы объектілерінің үздіксіз сейсмикалық мониторингі жүйесінің станцияларын орналастыру схемасы әзірленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Методические указания по подготовке счетного образца для определения суммарной альфа-, бета-активности в воде методом жидкостной сцинтилляции; Порядок выполнения процедуры кислотного извлечения радионуклидов из увеличенных навесок почвы с использованием автоклавного разложения; Разработка и создание экспериментальной установки по исследованию процессов преобразования ядерной энергии в энергию когерентного оптического излучения на реакторе ИГР; Разработка модели кинетики реактора ИГР с экспериментальным устройством; Методика проведения измерений параметров реактора ИГР и экспериментального устройства; Методика проведения расчетно-экспериментальных исследований по определению параметров радиационного разогрева конструкционных материалов ядерной и термоядерной техники; Разработка технологических процедур изготовления образцов оловянно-литиевой эвтектики с различным соотношением атомов лития и олова в сплаве; Методика выбора мест расположения станций систем раннего предупреждения для объекта атомной отрасли; Методика моделирования ослабленных водонасыщенных структур, влияющих на безопасность объектов атомной отрасли; Методика создания программно-технического комплекса виртуализации серверов, обеспечивающего безотказность работы; Центра сбора и обработки данных системы геофизического мониторинга.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Сұйық сцинтилляция әдісімен судағы жиынтық альфа -, бета- активтілікті анықтауға арналған есеп үлгісін дайындау бойынша әдістемелік нұсқаулар; Автоклавты ыдыратуды пайдалана отырып, топырақтың үлкейтілген өлшендісінен радионуклидтерді қышқылдық бөліп алу рәсімін орындау тәртібі; ИГР реакторында ядролық энергияны когерентті оптикалық сәулелену энергиясына түрлендіру процестерін зерттеу бойынша эксперименттік қондырғы әзірлеу және жасау; Эксперименттік құрылғысы бар ИГР реакторының кинетика моделін әзірлеу; ИГР реакторының және эксперименттік құрылғының параметрлерін өлшеуді жүргізу әдістемесі; Ядролық және термоядролық техниканың конструкциялық материалдарын радиациялық қыздыру параметрлерін анықтау бойынша есептік-эксперименттік зерттеулер жүргізу әдістемесі; Балқымадағы литий мен қалайы атомдарының әртүрлі арақатынасы бар қалайы-литий эвтектикасының үлгілерін дайындаудың технологиялық рәсімдерін әзірлеу; Атом саласы объектісі үшін ерте ескерту жүйелерінің станциялары орналасатын жерлерді таңдау әдістемесі; Атом саласы объектілерінің қауіпсіздігіне әсер ететін әлсіреген суға қаныққан құрылымдарды модельдеу әдістемесі; Геофизикалық мониторинг жүйесінің Деректерді жинау және өңдеу орталығының тоқтаусыз жұмыс істеуін қамтамасыз ететін серверлерді виртуалдандырудың бағдарламалық-техникалық кешенін құру әдістемесі

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Развитая научно-техническая и кадровая база атомной отрасли для внедрения атомной энергетики и реализации планов по повышению доли альтернативных энергоисточников; Решение задач прямого преобразования ядерной энергии, снижения количества радиоактивных отходов, получения новых материалов, минимизации воздействия радиационных факторов на человека и окружающую среду.

Efficiency (in Kazakh) : Атом энергетикасын енгізу және баламалы энергия көздерінің үлесін арттыру жөніндегі жоспарларды іске асыру үшін атом саласының дамыған ғылыми-техникалық және кадрлық базасы; Ядролық энергияны тікелей түрлендіру, радиоактивті қалдықтар санын азайту, жаңа материалдар алу, радиациялық факторлардың адамға және қоршаған ортаға әсерін барынша азайту міндеттерін шешу.

Field of application (in Russian) : Атомная энергетика, ядерные и радиационные технологии, радиационное материаловедение, радиоэкология, геофизический мониторинг

Field of application (in Kazakh) : Атом энергетикасы, ядролық және радиациялық технологиялар, радиациялық материалтану, радиоэкология, геофизикалық мониторинг