The object of research, development or design (in Russian) : люди

The object of research, development or design (in Kazakh) : адамдар

Aim of work (in Russian) : Мониторинг психоэмоционального состояния и цитогенетических показателей у пациентов, перенесших Covid-19 в разные сроки после болезни, выявить потенциальные факторы риска и потребности психосоциальной поддержки. Разработать методические рекомендации по улучшению когнитивных функций у пациентов, переболевших Covid-19.

Aim of work (in Kazakh) : аурудан кейін әр түрлі уақытта Covid-19 алған науқастардың психоэмоционалды жағдайы мен цитогенетикалық параметрлерін бақылау, ықтимал қауіп факторларын және психоәлеуметтік қолдау қажеттілігін анықтау. Covid-19-дан емделген емделушілердің танымдық қызметтерін жақсарту бойынша нұсқаулықтар әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : для обследования применяли сертифицированные и широко применяемые методы выявления когнитивных функций с использованием ряда тестов по базовой программе компьютерного комплекса для психофизиологического тестирования НС-ПсихоТест (ООО «Нейрософт» Россия, 2012). На обследование пациентов реабилитационного центра «Каменское плато» имелось разрешение ЛЭК при РГП на ПХВ «Институт физиологии человека и животных» КН МОН РК №3(3) от 15.09.2020; разрешение КГУ «Управление общественного здоровья г. Алматы», договор с администрацией центра «Каменское плато».

Методы исследования (на казахском) : сауалнама үшін НС-ПсихоТест психофизиологиялық тестілеуге арналған компьютерлік кешеннің негізгі бағдарламасы бойынша бірқатар тесттерді қолдана отырып, когнитивті функцияларды анықтаудың сертификатталған және кеңінен қолданылатын әдістері қолданылды (ААҚ Нейрософт Ресей, 2012). «Каменское плато» оңалту орталығының емделушілерін тексеру үшін 15.09.2020 ж. ҚР БҒМ ҒК №3 (3) «Адам және жануарлар физиологиясы институты» РМК ЖЭК рұқсаты бар; «Алматы қаласының қоғамдық денсаулық сақтау департаменті» КММ рұқсаты, «Каменское плато» орталығының әкімшілігімен келісім.

Obtained results and novelty (in Russian) : Таким образом, у пациентов, перенесших заболевание Covid-19, в легкой и средней степени тяжести, через 2-3 месяца после лечения, сохранялся низкий уровень подвижности нервных процессов в ответ на зрительный стимул, установлено снижение продуктивности интеллектуальной деятельности в силу уменьшения объема запоминаемой информации на числа и образы, снижение мотивации достижения результата, у 40% пациентов реабилитационного центра выявлены признаки развивающегося депрессивного настроя, связанного с рассогласованием функциональной активности рассудочной и эмоциональной сферы высшей нервной деятельности мозга человека.Исследование цитогенетического статуса упациентов, через 2-3 месяца после перенесенной инфекции Covid-19, с помощью микроядерного теста в клетках буккального эпителия ротовой полости, показало, что вне зависимости от тяжести перенесенного заболевания, а также у контактных, но не заболевших ковидом лиц, включенных в контрольную группу, выявлено достоверное повышение кариологических показателей (цитогенетические нарушения, показатели пролиферации, показатели деструкции ядра) в буккальном эпителии ротовой полости.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Осылайша, жеңіл және орташа Covid-19 ауруы бар емделушілерде емдеуден 2-3 ай өткен соң визуалды ынталандыруға жауап ретінде жүйке үдерістерінің қозғалғыштығының төмен деңгейі сақталды, интеллектуалды белсенділіктің төмендеуі есебінен өнімділіктің төмендеуі анықталды. Есте сақталған ақпарат көлемінде. Сандар мен суреттер бойынша, нәтижеге жетуге деген мотивацияның төмендеуі, оңалту орталығының науқастардың 40% -ында функционалдық белсенділіктің сәйкес келмеуімен байланысты депрессиялық көңіл –күйдің даму белгілері анықталды. Адам миының жоғары жүйке қызметінің психикалық және эмоционалды сфералары. Науқастардағы цитогенетикалық статусты зерттеу, ауысқан Covid-19 инфекциясынан 2-3 ай өткен соң, ауыз қуысының буккальды эпителийінің жасушаларында микронуклеусальды тестті қолдана отырып, аурудың ауырлығына қарамастан, байланыста, бірақ ковидпен жұқтырылмаған, бақылау тобына кіретін жеке тұлғалар, ауыз қуысының буккальды эпителийінде кариологиялық көрсеткіштердің (цитогенетикалық бұзылулар, пролиферация көрсеткіштері, ядролық жою көрсеткіштері) айтарлықтай өсуі анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Задачи, поставленные на 2021 год выполнены полностью. Показано, что через 2-3 месяца после лечения ковидной инфекции, у всех пациентов отмечается снижение объема краткосрочной памяти как на числа, так и на образы, уменьшение числа лиц с отличной точностью воспроизведения, а также сокращение числа обследованных с высокими показателями устойчивости и концентрации внимания, особенно выраженное у лиц старше 60 лет. У всех, перенесших заболевание Covid-19, выявлено достоверное увеличение цитогенетических нарушений, по сравнению с данными контрольной группы. Выявлены группы риска обследованных с эмоциональной уязвимостью - молодые люди от 20 до 40 лет и пациенты старше 60 лет, 40% которых после перенесенной ковидной инфекции, показали склонность к депрессивному поведению, значительно сниженное настроение, низкий уровень работоспособности, что требует включения в протокол реабилитации консультации психологов, невропатологов и терапевтической помощи. Предложены рекомендации для снижения негативного эффекта ковидной инфекции на когнитивные функции.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 2021 жылға қойылған міндеттер толық орындалды. Ковидтік инфекцияны емдегеннен 2-3 ай өткен соң, барлық пациенттер қысқа мерзімді есте сақтау көлемінің санында да, суретте де, адалдығы жоғары адамдар санының төмендегенін көрсетті. Тұрақтылық пен шоғырланудың жоғары көрсеткіштері бар емделушілер санының төмендеуі, әсіресе 60 жастан асқан адамдарда байқалады. Ковид-19 ауруымен ауырғандардың барлығы бақылау тобындағы мәліметтермен салыстырғанда цитогенетикалық ауытқулардың едәуір өскенін көрсетті. Біз эмоционалды осал емделушілердің тәуекел тобын анықтадық - 20 -дан 40 жасқа дейінгі жастар мен 60 жастан асқан науқастар, олардың 40% -ы ковидтік инфекциямен ауырғаннан кейін депрессиялық мінез -құлыққа бейімділігін көрсетті, көңіл -күйдің айтарлықтай төмендеуі, төмен деңгей оңалту хаттамасына психолог, невропатолог және терапевтикалық көмек қажет. Ковидтік инфекцияның когнитивті функцияға кері әсерін төмендету бойынша ұсыныстар ұсынылады.

Level of implementation (in Russian) : внедрены рекомендации для пациентов реабилитационного центра "Каменское плато"

Level of implementation (in Kazakh) : "Каменское плато" оңалту орталығының науқастары үшін ұсыныстар енгізілді

Efficiency (in Russian) : Работа проведена на высоком методическом уровне, поскольку для выполнения поставленных задач были использованы методы исследования поведения и когнитивных функций с использованием компьютерных программ и бумажных носителей, соответствующая статистическая обработка результатов, что позволило дать сравнительную оценку полученных результатов. Все представленные материалы отличаются научной новизной, теоретической и практической значимостью.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыс жоғары әдістемелік деңгейде жүргізілді, өйткені компьютерлік бағдарламалар мен қағаз тасымалдағыштарды қолдана отырып, мінез -құлық пен танымдық функцияларды зерттеу әдістері, берілген тапсырмаларды орындау үшін нәтижелердің сәйкес статистикалық өңдеуі қолданылды, бұл мүмкіндік берді. алынған нәтижелерге салыстырмалы баға беру. Барлық ұсынылған материалдар ғылыми жаңалығымен, теориялық және практикалық маңыздылығымен ерекшеленеді.

Field of application (in Russian) : МЕДИЦИНА; БИОЛОГИЯ

Field of application (in Kazakh) : МЕДИЦИНА; БИОЛОГИЯ