The object of research, development or design (in Russian) : гибридные гетероструктуры на основе графена и оксидных полупроводниковых структур.

The object of research, development or design (in Kazakh) : графен мен оксидті жартылай өткізгіш құрылымдарға негізделген гибридті гетероқұрылымдар.

Aim of work (in Russian) : разработать и исследовать свойства гетероструктур на основе графена, двумерных дихалькогенидов переходных металлов (2D TMD), наночастиц TiO2, RuO2, для применения в фотокаталитических системах и газовых сенсорах.

Aim of work (in Kazakh) : фотокаталитикалық жүйелер мен газ датчиктерінде қолдануға арналған графен, екі өлшемді ауыспалы металл дихалькогенидтер (2D TMD), TiO2, RuO2 нанобөлшектері негізіндегі гетероқұрылымдарды дамыту және қасиеттерін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Химическое парофазное осаждение, золь-гель метод, метод spin-coating.

Методы исследования (на казахском) : Химиялық буды тұндыру, зель-гель әдісі, spin-coating әдісі.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1) Установлено, что спектры оптического поглощения гетероструктуры RuO2/TiO2/графен/ITO демонстрируют высокие характеристики поглощения в УФ и области видимого света до 550 нм со значением ширины запрещенной зоны 2,7 эВ. 2) Произведена сборка и испытание фотоэлектрохимической (ФЭХ) ячейки с трехэлектродной конфигурацией гетероструктуры RuO2 /TiO2/графен/ITO/стекло. 3) Установлена скорость фотокаталитического выделения водорода фотоанода на гетеростуктуре RuO2/TiO2/графен/ITO из раствора 0,5 М КОН под облучением УФ лампы, составило 0,18 ммоль/ч и для ксеноновой лампы с мощностью 300 Вт 0,085 ммоль/ч. 4) Исследованы ВАХ характеристики ФЭХ ячейки с фотоанодом из полученных гетероструктур. Плотность тока, генерируемого при напряжении -0,6 В, увеличивается, и составляет 1,4 мА/cm2 для TiO2/графен/ITO и 1,5 мА/cm2 для RuO2/TiO2/графен/ITO. 5) Разработана методика и произведена сборка установки по измерению газочувствительности тонких пленок и гетероструктур.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1) RuO2/TiO2/графен/ITO гетероқұрылымының оптикалық жұтылу спектрлері ультрафиолет пен 550 нм-ге дейінгі көрінетін жарықта жұтылудың жоғары (тыйым салынған аймағы ені 2,7 эВ) сипаттамаларын көрсететіні анықталды. 2) Үш электродты конфигурациясы бар, Ag/AgCl салыстыру электроды және платина (Pt) фольга катоды және RuO2/TiO2/графен/ITO/шыны гетероқұрылымындағы фотоаноды бар фотоэлектрохимиялық ұяшық құрастырылып, сыналды. 3) 100 Вт сынапты ультрафиолет шамымен сәулелену кезінде 0,5 M KOH сулы ерітіндісінен алынған RuO2/TiO2/графен/ITO гетоқұрылымы негізінде жасалынған фотоанодтан фотокаталитикалық сутегі бөліну жылдамдығы 0,18 ммоль/сағ және 300 Вт –тық ксенон шамы үшін 0,085 ммоль/сағ.деп анықталды. 4) Алынған гетоқұрылымдардан тұратын фотоанодты ФЭХ ұяшықтың вольт-амперлік сипаттамалары зерттелді. -0,6 В кернеуде пайда болатын ток тығыздығы TiO2/графен/ITO үшін 1,4 мА/см2 дейін және RuO2/TiO2/графен/ITO үшін 1,5 мА/см2 дейін артады. 5) Жұқа қабықшалар мен гетероқұрылымдардың газға сезімталдығын өлшейтін әдіс жасалды және қондырғы құрастырылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты работы будут применены в высокоэффективных фотокатализаторах для производства водорода в видимом диапазоне спектра.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жұмыстың нәтижелері спектрдің көрінетін диапазонында сутекті алуға арналған тиімділігі жоғары фотокатализаторларға қолданылады.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Фотокатализатор, газовые сенсоры

Field of application (in Kazakh) : Фотокатализатор, газ сенсорлары