The object of research, development or design (in Russian) : Объект научно-прикладного исследования – Семиозис материальной культуры Жетысу на материалах археологического комплекса Рахат с эпохи саков до XIII в.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ғылыми-қолданбалы зерттеу нысаны – сақ дәуірінен XIII ғасырға дейінгі Рахат археологиялық кешенінің материалдары негізіндегі Жетісу материалдық мәдениетінің семиозисі.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – археологическое изучение семиозиса материальной культуры населения Жетысу: с эпохи саков до XIII в., на материалах памятников, входящих в состав археологического комплекса Рахат для введения в научный оборот и дальнейшего использования в культурно-образовательных, музейных и туристических целях по археологическим, этнографическим, нарративным и другим историческим источникам. Что согласуется с тезисами программного Послания Президента РК Н.А. Назарбаева «Третья модернизация Казахстана: глобальная конкурентоспособность» и будет в значительной мере способствовать их эффективной актуализации.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – Жетісу халқының материалдық мәдениетінің семиозисін археологиялық тұрғыдан зерттеу: сақ дәуірінен ХІІІ ғасырға дейінгі Рахат археологиялық кешенінің материалдық ескерткіштерін археологиялық, этнографиялық, нарративті және басқа да тарихи деректер бойынша ділдік генезисін зерттеу, мәдени-ағартушылық, музейлік және туристік мақсаттарда, басқа да тарихи ошақ көзі ретінде ғылыми айналымға енгізу, одан әрі пайдалану. Қазақстан Республикасының тұңғыш президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» бағдарламалық жолдауына сәйкес құрылып, бағдарламаны жүзеге асыруда тиімді ықпал етеді.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования. В процессе археологических исследований на памятнике Рахат использовался комплекс методов, как гуманитарного, так и естественнонаучного характера. При проведении археологических работ применялись планиграфические и микростратиграфические методы. Керамический материал изучался традиционными археологическими методами: типологическим, технологическим. В процессе анализа выявленных разнохарактерных артефактов, в том числе обломков посуды, применялся описательный метод. Для конкретно исторического исследования комплекса керамического материала с поселения Рахат применялся системный подход.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері. Зерттеу барысында келесі әдістер қолданылды: далалық археологиялық қазбалар және материалды бекіту; жинақтау әдісі, архивтік мәліметтер мен жарияланған дереккөздеріндегі материалдарды жүйелеу және салыстырмалы талдау әдістері; салыстырмалы тарихи әдістері, семантикалық талдау, синтез, тарихи қайта қалпына келтіру әдістері; қазба жұмыстары мен далалық зерттеу әдістері, жүйелеу әдістері, классификация, сипаттау, талдау және т.б.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате исследований был получен значительный объем информации, расширяющий познания в области городской культуры на территории Жетысу. Собран материал не только в виде артефактов, но и по исследованным сакральным памятникам и ритуальным комплексам на территории археологического комплекса Рахат, выявлены структурные символы знаковых систем религиозных и социальных отношений от эпохи саков до XIII в.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу нәтижесінде толыққанды ақпарат алынып, Жетісу аумағындағы қала мәдениеті жөніндегі таным арта түсті. Материал тек артефакт түрінде ғана емес, сонымен бірге Рахат археологиялық кешенінің аумағында зерттелген киелі ескерткіштер мен ғұрыптық кешендер де жинақталып, сақ дәуірінен бастап XIII ғасырға дейінгі діни және әлеуметтік қатынастардың құрылымдық белгілері анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Полученные в ходе исследования верифицируемые и апробированные результаты составят фундаментальную научную базу для активной популяризации культурного наследия и формирования научной исторической памяти казахстанского общества, а также, в значительной мере будут способствовать эффективной актуализации идей «Мәңгілік ел», как закономерного развития и модернизации общественного сознания в Казахстане. А использование казахстанскими археологами и историками новейших теоретико-концептуальных моделей и методов исследования повысит престиж исторической, археологической науки и высшего образования в Казахстане в международном научном сообществе, что, в свою очередь, частично решит проблему с оттоком части студенческом молодежи из Республики Казахстан. Экономическая значимость программы предполагает прогнозируемый эффект повышения качества высшего образования, увеличение процента студенческой молодежи, выбирающей казахстанские вузы, что, в свою очередь, оказывает положительное влияние на экономический климат в стране. Также работы по реконструкции, исследованию сакральных памятников и популяризация культурного наследия привлекут дополнительные массы туристов в культурно-исторические зоны Жетысу. Еще одним положительным экономическим эффектом будет вовлечение в сезонные работы жителей близлежащих регионов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеу барысында тексерілген және алынған нәтижелер іргелі ғылыми негіз болады. Мәдени мұраны насихаттау және қазақстандық қоғамның ғылыми-тарихи жадысын қалыптастыру және Қазақстандағы қоғамдық сананың тұрақты дамуы мен модернизациясы ретінде «Мәңгілік Ел» идеясын тиімді түрде өзектендіруге өз үлесін қосады. Ал Қазақстандық археологтар мен тарихшылардың соңғы теориялық және тұжырымдамалық үлгілерді қолдануы және зерттеу әдістері халықаралық ғылыми қоғамдастықта Қазақстандағы тарихи, археологиялық ғылым мен жоғары білімнің беделін арттырады. Бұл, өз кезегінде, Қазақстан Республикасынан студенттік жастардың бір бөлігінің кету мәселесін ішінара шешеді. Бағдарламаның экономикалық маңыздылығы жоғары білім беру сапасын жетілдіру мақсатында. Қазақстандық жоғары оқу орындарын таңдаған студенттердің пайыздық үлесін арттыру өз кезегінде, елдегі экономикалық ахуалға оң әсерін тигізеді. Сондай-ақ, қайта қалпына келтіру, көне ескерткіштерді зерттеу және мәдени мұраны насихаттау жұмыстары Жетісудың тарихи-мәдени аймақтарына туристердің көптеп келуіне әсерін тигізеді. Тағы бір жағымды экономикалық тиімділік - аймақ тұрғындарының маусымдық жұмысқа араласуы.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Область применения. Материалы исследований будут использованы в подготовке монографии «Семиозис материальной культуры Жетысу на материалах археологического комплекса Рахат с эпохи саков до XIII в.», при разработке учебных пособий по истории отечественной науки, в культурно-образовательной и экспозиционной деятельности заповедника-музея «Иссык», в целях популяризации историко-культурного наследия региона.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы. Зерттелген материалдар «Сақ дәуірінен XIII ғасырға дейінгі Рахат археологиялық кешенінің материалдары негізіндегі Жетісу материалдық мәдениетінің семиозисі» монографиясын дайындауға қолданылады. Отандық тарих ғылымы бойынша оқу құралы құрастырылуда, аймақтың тарихи-мәдени мұрасын кеңінен насихаттау мақсатында Есік қорық-музейінде мәдени-білім беру және көрме жұмыстарына қолданылады.