The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются целевые группы населения старше 14 лет проживающие в Северном регионе Казахстана.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстанның Солтүстік аймағындағы тұрғындар арасындағы 14 жастан жоғары мақсатты топтар.

Aim of work (in Russian) : Разработка и внедрение системы эффективных механизмов диагностики здоровья в зависимости от периода жизни, а также здорового питания с целью повышения качества и увеличения продолжительности жизни в различных группах населения

Aim of work (in Kazakh) : Әртүрлі топтардағы халықтың өмір сүру сапасын арттыру және ұзақтығын ұлғайту мақсатында өмір сүру кезеңіне, сондай-ақ дұрыс тамақтануға байланысты денсаулық диагностикасының тиімді жүйесін әзірлеу және енгізу

Методы исследования (на русском) : медико - физиологические, социально-гигиенические, медико-демографические и математико – статистические методы исследования

Методы исследования (на казахском) : медициналық-физиологиялық, әлеуметтік-гигиеналық, медициналық-демографиялық және математикалық-статистикалық зерттеу әдістері

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты работы: Изучен и оценен уровень алиментарно-зависимых заболеваний, состояние здоровья и нутрициологический статус респондентов. Разработаны нутрициологические основы повышения качества жизни, диверсификационные основы профилактики и система донозологической диагностики, профилактики и реабилитации больных алиментарно-зависимыми заболеваниями. Научная новизна: установлено, что общее состояние здоровья и адаптационный потенциал населения Северных регионов Казахстана зависят от фактического питания человека и донозологических состояний. Разработаны механизмы здоровья связанные с питанием, «Нутрициологическая карта» с учетом сбалансированности макро и микронутриентов и основы диетического питания, а также выявлены основные предикторы развития алиментарно – зависимых патологии.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыс нәтижелері: алименттік-тәуелді аурулардың деңгейі, респонденттердің денсаулық жағдайы және нутрициологиялық мәртебесі зерттелді және бағаланды. Өмір сапасын арттырудың нутрициологиялық негіздері, профилактиканың әртараптандырылған негіздері және алиментарлы-тәуелді аурулармен ауыратын науқастарды донозологиялық диагностикалау, алдын алу және оңалту жүйесі әзірленді. Ғылыми жаңалығы: Қазақстанның солтүстік өңірлері халқының жалпы денсаулық жағдайы мен бейімделу әлеуеті адамның нақты тамақтануына және донозологиялық жағдайға байланысты екені анықталды. Тамақтанумен байланысты денсаулық механизмдері, макро және микронутриенттердің теңгерімділігі мен диеталық тамақтану негіздерін ескере отырып, "Нутрициологиялық карта" әзірленді, сондай – ақ алиментарлы-тәуелді патологияның дамуының негізгі болжамдары анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : -

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : -

Level of implementation (in Russian) : Опубликованы 3 статьи в научных журналах рекомендованных ККСОН МОН РК, 1 статья в рецензируемых зарубежных научных изданиях, индексируемых в базах данных Web of science и Scopus, 1 тезис, 1 монография, 1 акт внедрения, подготовлена 1 магистерская диссертация.

Level of implementation (in Kazakh) : ҚР БҒМ БҒСБК ұсынған ғылыми журналдарда 3 мақала, Web of Science және Scopus деректер қорында индекстелетін рецензияланған шетелдік ғылыми басылымдарда 1 мақала, 1 тезис, 1 монография, 1 енгізу актісі, 1 магистрлік диссертация қорғалған.

Efficiency (in Russian) : Снижение распространенности алиментарно – зависимых заболеваний внесет определённый вклад в укрепление состояния здоровья населения, а также создаст благоприятные условия для формирования трудовых активных лет здоровой жизни, и будет служить научно обоснованной базой, направленной на формирование медико-организационных мероприятий для качественного долголетия населения страны.

Efficiency (in Kazakh) : Алиментарлы-тәуелді аурулардың таралуын төмендету халық денсаулығының жай-күйін нығайтуға белгілі бір үлес қосады, сондай-ақ салауатты өмір салтын қалыптастыру үшін қолайлы жағдайлар жасайды және халықтың сапалы ұзақ өмір сүруі үшін медициналық-ұйымдастыру іс-шараларын қалыптастыруға бағытталған ғылыми негізделген база ретінде қызмет етеді.

Field of application (in Russian) : медицина, общественное здравоохранение

Field of application (in Kazakh) : медицина, қоғамдық денсаулық сақтау