The object of research, development or design (in Russian) : клещи, сыворотки больных с лихорадками неясного генеза и здоровых жителей южного региона Казахстана

The object of research, development or design (in Kazakh) : кене, белгісіз генезді қызбасы бар науқастардың және Қазақстанның оңтүстік өңірінің дені сау тұрғындарының сарысулары.

Aim of work (in Russian) : изучение распространения разных видов риккетсий у клещей в южном регионе Казахстана, проведение генотипирования выделенных ДНК риккетсий, выявление циркуляции патогенных риккетсий у людей, а также совершенствование лабораторно-этиологической диагностики риккетсиозов и разработка стратегии эпидемиологического надзора за риккетсиозами в Республике Казахстан.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстанның оңтүстік аймағында кенелерде әртүрлі риккетсия түрлерінің таралуын зерттеу, риккетсиялардың бөлініп алынған ДНҚ-сына генотиптеу жүргізу, адамдарда патогенді риккетсиялардың айналымын анықтау, сондай-ақ риккетсиоздардың зертханалық-этиологиялық диагностикасын жетілдіру және Қазақстан Республикасында риккетсиоздарды эпидемиологиялық қадағалау стратегиясын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : сбор клещей методом «флага» и с укушенных людей, морфологическая идентификация клещей, гомогенизация клещей, экстракция нуклеиновых кислот, ПЦР анализ, электрофорез нуклеиновых кислот, элюция ДНК из геля, секвенирование ДНК, спектрофотометрия, ИФА, методы описательной и аналитической эпидемиологии.

Методы исследования (на казахском) : "жалау" әдісімен және кене шаққан адамдардан кенелерді жинау, морфологиялық түрлерін анықтау, кенелерді гомогенизациялау, нуклеин қышқылын алу, ПТР талдау, нуклеин қышқылының электрофорезы, гельден ДНҚ элюциясы, ДНҚ секвенирлеу, спектрофотометрия, ИФТ, сипаттамалық және аналитикалық эпидемиология әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен сбор клещей эпидсезонов 2018-2020 гг. в южном регионе Казахстана. Всего собрано 1 117 клещей, создана база геоданных точек сбора. Проведен ПЦР-анализ препаратов ДНК из 428 индвидуальных клещей, который показал, что уровень инфицированности клещей риккетсиями группы пятнистых лихорадок равен 69,9%. ДНК Rickettsia sibirica обнаружена в 7,2% образцов. Проведена генетическая характеристика выявленных в клещах риккетсий. По локусу 190-70 и 190-602 гена OmpA проведено секвенирование риккетсий из 24 клещей. По локусу 816-843 и 1135-1156 гена GltA проведено секвенирование ДНК риккетсий, идентифицированных в 13 клещах. По локусу 3588-3607 и 4406-4387 гена OmpA проведено секвенирование ДНК риккетсий из 7 клещей. В Алматинской области впервые показана циркуляция патогенного для человека вида Candidatus R. tarasevichiae, подтверждена циркуляция патогенных для человека видов R. raoultii и R. aeschlimannii. Проведен сбор образцов сыворотки у 2927 жителей и 188 лихорадящих пациентов в южном регионе Казахстана. Показано, что серопревалентность IgG к R. typhi равна 34,4%. IgG к риккетсиям пятнистых лихорадок обнаружены в 22,6% образцов. Выявлены эндемичные по риккетсиозам области. Разработано стандартное определение случая эндемического тифа и клещевого риккетсиоза.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазақстанның оңтүстік аймағында 2018-2020жж. эпидемиологиялық маусымында кенелерді жинау жүргізілді. Барлығы 1 117 кене жиналды, жинау орындарының геодеректер базасы құрылды. 428 жеке кенелерден алынған ДНҚ үлгілерінің ПТР талдауы кенелердің шың безгегі қоздырғышы тобына кіретін риккетсияларын жұқтыру деңгейі 69,9% екенін көрсетті. Rickettsia sibirica ДНҚ үлгілердің 7,2% - ында кездеседі. Бөлінген риккетсиялық изоляттардың генетикалық сипаттамасы жасалды. OmpA генінің 190-70 және 190-602 локусы бойынша 24 кенеде анықталған, GltA генінің 816-843 және 1135-1156 локусы бойынша 13 кенеде анықталған, OmpA генінің 3588-3607 және 4406-4387 локусы бойынша 7 кенеде анықталған риккетсиялардың ДНҚ-сына секвенирлеу жүргізілді. Алматы облысында алғаш рет адам үшін патогенді Сandidatus R. tarasevichiae түрлерінің айналымы көрсетілді, адам үшін патогенді R. raoultii және R. aeschlimannii түрлерінің айналымы расталды. Қазақстанның оңтүстік аймағында 2927 тұрғыннан және 188 қызбасы бар науқастардан сарысу үлгілерін жинау жүргізілді. R. typhi-ге IgG серопреваленттілігі 34,4% - ға тең екендігі көрсетілген. Шың безгегі дақты риккетсияларына қарсы IgG үлгілердің 22,6% - ында анықталды. Риккетсиоз бойынша эндемикалық аймақтар анықталды. Эндемиялық іш сүзегі мен кене риккетсиозы жағдайының стандартты жағдайды анықтау жасалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : не предусмотрены

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : қарастырылмаған

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : эпидемиология, инфекционные болезни.

Field of application (in Kazakh) : эпидемиология, жұқпалы аурулар.