The object of research, development or design (in Russian) : Ячмень сорта «Астана 2000»

The object of research, development or design (in Kazakh) : «Астана 2000» арпа сорты

Aim of work (in Russian) : Исследование влияния температурного стресса на уровень оксидативного стресса в растениях в условиях водного дефицита.

Aim of work (in Kazakh) : Құрғақшылық жағдайында өсімдіктердегі тотығу стрессі деңгейіне температуралық стресстің әсерін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Воздействие абиотических факторов, определение уровней макромолекул, определение 8-оксогуанина, определение экспрессии белков теплового шока.

Методы исследования (на казахском) : Абиотикалық факторлардың әсер етуі, макромолекулалар деңгейін анықтау, 8-оксогуананинді анықтау, жылу шогы белоктарының экспрессиясын анықтау.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Изучено влияние температурного стресса и его комбинации на уровень экспрессии белков теплового шока HSP90 и HSP70. Показано, что при тепловом и холодовом стрессе, а также в их комбинации с засухой в листьях и корнях проростков ячменя происходит усиление экспрессии HSP90. Экспрессия HSP70 возрастала в корнях и снижалась в листьях растений при холодовом стрессе и его сочетании с водным дефицитом. 2. Показано, что высокие уровни экспрессии HSP90 коррелируют с ростовыми показателями растений (длина проростка и длина корней) и содержанием хлорофилла. Это указывает на то, что мутаций или сверхэкспрессия HSP90 могут сильно влиять на рост и развитие растений при нормальных температурах (засуха) и при изменении температуры как в сторону ее повышения, так и понижения. 3. Показано, что в листьях и корнях проростков ячменя при тепловом и холодовом стрессе и в комбинации с водным дефицитом общее содержание белка снижается  в 2 раза по сравнению с растениями, которые выращивались при 25С. Такое снижение синтеза «нормального» белка и одновременное повышение экспрессии HSP90, которые относятся к стресс-связанным белкам, позволяет предположить что это является одной из стратегии растений, позволяющая им противодействовать тепловому стрессу и засухе. 4. Показано, что обнаруженное снижение ферментативной активности GSH-Px при температурном стрессе и засухе коррелирует с увеличением концентрации малонового диальдегида.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. Температура стрессі мен оның комбинациясының HSP90 және HSP70 жылу шогы белоктарының экспрессиясына әсері зерттелді. Жылу және суық стрессінде, және олардың құрғақшылықпен комбинациясында арпа сабағы мен тамырында HSP90 экспрессиясы артады. Суық стрессі және су дефицитінің қосарланған әсері барысында өскін жапырақтарында HSP70 экспрессиясының өсуі байқалса, тамырларында экспрессияның төмендегені көрінеді. 2. HSP90 жоғары экспрессиясы өсімдіктердің өсу көрсеткіштері (сабақ және тамыр ұзындығы) мен хлорофилл мөлшерімен сәйкес келеді. Яғни HSP90 мутациясы немесе артық экспрессиясы қалыпты да (құрғақшылық), жоғары не төмен де температурада өсімдіктердің өсуі мен дамуына маңызды әсер етеді. 3. Жылу және суық стресс және олардың құрғақшылықпен комбинациясы кезінде арпа тамыры мен сабағында қалыпты жағдаймен (25С) салыстырғанда белоктардың жалпы мөлшері  2 ретке төмендейді. «Қалыпты» белок синтезінің төмендеп, стресспен байланысты болып саналатын HSP90 экспрессиясының артуы бұл өсімдіктердің температура және құрғақшылық стрессіне төтеп беретін стратегияларының бірі болуы мүмкін екендігін көрсетеді. 4. Температуралық стресс пен құрғақшылық жағдайында анықталған GSH-Px ферменттік активтігінің төмендеуі малон диальдегиді концентрациясының артуымен сәйкес келетіндігі көрсетілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жоқ

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Полученные результаты могут быть использованы для создания стратегии повышения устойчивости сельскохозяйственных растений к комбинированным абиотическим стрессовым факторам.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелер аралас абиотикалық стресс факторларына төзімді ауылшаруашылық өсімдіктерінің сорттарын жасау үшін қолданыла алады.