The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является масличная культура – сафлор, технологические операции предпосевной обработки(сепарирования), послеуборочной очистки и переработки (прессование) семян сафлора.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі майлы дақыл - мақсары, мақсары дәндерін себер алдында өңдеудің (сепарациялаудың), жинағаннан кейін тазартудың және қайта өңдеудің (пресстеудің) технологиялық операциялары болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Цель работы - повышение эффективности и обеспечение устойчивого развития производства сафлора за счет научно-обоснованных технологических процессов возделывания, обработки и его переработки, а также разработка новых и усовершенствование известных применяемых технических средств.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты - мақсарыны өсірудің, өңдеудің және қайта өңдеудің ғылыми-негізделген технологиялық процестері есебінен мақсары өндірісінің тиімділігін арттыру және тұрақты дамуын қамтамасыз ету, сондай-ақ қолданылып жүрген техникалық құралдарды жетілдіру және жаңаларын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : 1. Метод для определения рациональных режимов и параметров процесса очистки сафлора на экспериментальной установке для сепарации зернового вороха сафлора 2 Метод для определения рациональных режимов и параметров процесса на экспериментальной установке для очистки сафлора от трудноотделимых примесей 3 Метод проведения экспериментов с целью определения фактических показателей работы экспериментального образца масловыжимного пресса

Методы исследования (на казахском) : 1. Мақсары дәні үйіндісін сепарациялауға арналған эксперименттік қондырғыда мақсарыны тазалау процесінің тиімді режимдері мен параметрлерін анықтауға арналған әдіс. 2. Мақсарыны ажырауы қиын қоспалардан тазартуға арналған эксперименттік қондырғыдағы процестің тиімді режимдері мен параметрлерін анықтауға арналған әдіс. 3. Май сығымдайтын пресстің эксперименттік үлгісігің нақты жұмыс көрсеткіштерін анықтау мақсатында эксперименттер жүргізу әдісі.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработаны, созданы и апробированы экспериментальные установки для сепарации зернового вороха сафлора; для очистки (сепарирования) сафлора от трудноотделимых примесей; для прессования сафлора и выработки сафлорового масла. Установлено, что высокое живое сечение сита с ромбовидными отверстиями позволяет уменьшить длину ситовой рамы сепаратора до 60...70 %, менее подвержены забиванию по сравнению с ситами с круглыми и прямоугольными отверстиями. Установлено, что высокая эффективность процесса очистки сафлора от трудноотделимых примесей на экспериментальной установке обеспечивается при угле наклона сортировального стола β=8 °, амплитуде колебания А=60 -70 мм, частоте колебания n=95-105 мин-1и ширине канала b=60 мм. Разработаны рекомендации по технологии производства масла, а также по технологии возделывания, уборки, обработки и переработки сафлора. По результатам проведенных работ опубликованы 1 статья в рецензируемых зарубежных журналах с ненулевым импакт-фактором, 1 монография «Аграрно-пищевая технология производства и переработки сафлора», получены 4 патента РК на изобретения, 1 патент РК на полезную модель, книга «Технологическое оборудование пищевых производств».

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Мақсары үйіндісін сепарациялауға арналған; мақсарыны ажырауы қиын қоспалардан тазартуға (сепарациялауға) арналған; мақсарыны сығымдауға және мақсары майын жасап шығаруға арналған эксперименттік қондырғылар әзірленіп, жасалды және сынақтан өткізілді. Ромб тәрізді тесіктері бар електің жоғары нақты қимасы сепаратордың елек жақтауының ұзындығын 60...70 %-ға дейін азайтуға мүмкіндік беретіні, дөңгелек және тікбұрышты тесіктері бар електермен салыстырғанда азырақ бітеліп қалатындығы анықталды. Эксперименттік қондырғыда мақсарыны ажырауы қиын қоспалардан тазарту процесінің аса жоғарғы тиімділігі сұрыптау үстелінің бұрышы β=8°, тербеліс амплитудасы А=60 -70 мм, тербеліс жиілігі n=95-105 мин-1 және канал ені b=60 мм болған кезде қамтамасыз етілетіндігі анықталды. Май өндіру технологиясы, сондай-ақ мақсарыны өсіру, жинау, өңдеу және қайта өңдеу технологиясы бойынша ұсыныстар әзірленді. Жүргізілген жұмыстардың нәтижелері бойынша нөлдік емес импакт-факторлы рецензияланатын шетелдік журналда 1 мақала, "Аграрно-пищевая технология производства и переработки сафлора" атауындағы 1 монография жарияланды, ҚР өнертабысқа 4 патенті, ҚР пайдалы модельге 1 патенті алынды, "Технологическое оборудование пищевых производств" кітабы жарыққа шықты.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В процессе предварительных испытаний пресса получены технологические, энергетические и эксплуатационные показатели. Достигнута производительность пресса 20,8 кг/ч, обеспечены при этом выход прессового масла 35,7%, чистого масла 33,7% и жмыха 64,3%. Степень извлечения масла составил 81,0%. Установлено, что в сафлоровом масле преобладают омега-6 жирные кислоты. С использованием контрольных показателей, полученных в результате предварительных испытаний, был проведен расчет экономической эффективности маслопресса.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Прессті алдын ала сынақтан өткізу барысында технологиялық, энергетикалық және пайдалану көрсеткіштері алынды. Пресстің сағатына 20,8 кг болатын өнімділігіне қол жеткізілді, бұл ретте пресс майының 35,7% шығымы, таза майдың 33,7% шығымы және күнжараның 64,3% шығымы қамтамасыз етілді. Майдың алыну дәрежесі 81,0% құрады. Мақсары майында омега-6 май қышқылдары басым болатындығы анықталды. Алдын ала сынақтар нәтижесінде алынған бақылау көрсеткіштерін пайдалана отырып, май прессінің экономикалық тиімділігінің есебі жүргізілді.

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) : Разработаны, созданы и апробированы экспериментальные установки для сепарации зернового вороха сафлора; для очистки (сепарирования) сафлора от трудноотделимых примесей; для прессования сафлора и выработки сафлорового масла. Установлено, что высокое живое сечение сита с ромбовидными отверстиями позволяет уменьшить длину ситовой рамы сепаратора до 60...70 %, менее подвержены забиванию по сравнению с ситами с круглыми и прямоугольными отверстиями. Установлено, что высокая эффективность процесса очистки сафлора от трудноотделимых примесей на экспериментальной установке обеспечивается при угле наклона сортировального стола β=8 °, амплитуде колебания А=60 -70 мм, частоте колебания n=95-105 мин-1и ширине канала b=60 мм. В процессе предварительных испытаний пресса получены технологические, энергетические и эксплуатационные показатели. Достигнута производительность пресса 20,8 кг/ч, обеспечены при этом выход прессового масла 35,7%, чистого масла 33,7% и жмыха 64,3%. Степень извлечения масла составил 81,0%. Установлено, что в сафлоровом масле преобладают омега-6 жирные кислоты.

Efficiency (in Kazakh) : Мақсары үйіндісін сепарациялауға арналған; мақсарыны ажырауы қиын қоспалардан тазартуға (сепарациялауға) арналған; мақсарыны сығымдауға және мақсары майын жасап шығаруға арналған эксперименттік қондырғылар әзірленіп, жасалды және сынақтан өткізілді. Ромб тәрізді тесіктері бар електің жоғары нақты қимасы сепаратордың елек жақтауының ұзындығын 60...70 %-ға дейін азайтуға мүмкіндік беретіні, дөңгелек және тікбұрышты тесіктері бар електермен салыстырғанда азырақ бітеліп қалатындығы анықталды. Эксперименттік қондырғыда мақсарыны ажырауы қиын қоспалардан тазарту процесінің аса жоғарғы тиімділігі сұрыптау үстелінің бұрышы β=8°, тербеліс амплитудасы А=60 -70 мм, тербеліс жиілігі n=95-105 мин-1 және канал ені b=60 мм болған кезде қамтамасыз етілетіндігі анықталды.

Field of application (in Russian) : Агро-промышленный комплекс

Field of application (in Kazakh) : Агро-өнеркәсіптік кешен